Nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự

Thời gian qua, tòa án nhân dân (TAND) 2 cấp trong tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự, đúng lộ trình cải cách tư pháp. Các vụ án hình sự được đưa ra xét xử kịp thời, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Phiên tòa xét xử phúc thẩm tại Tòa án Nhân dân tỉnh.

Hàng năm, TAND TP Thanh Hóa giải quyết hàng nghìn vụ, việc, trong đó án hình sự chiếm gần 40%. Số lượng án ngày càng gia tăng, tính chất ngày càng phức tạp. Các phiên tòa lại diễn ra liên tục, do đó các thẩm phán, thư ký không có nhiều thời gian cho việc chuẩn bị, nếu lơ là, chủ quan sẽ ảnh hưởng đến chất lượng phiên tòa. Để làm tốt công tác chuyên môn nghiệp vụ, hàng năm, đơn vị xây dựng kế hoạch, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thẩm phán trong giải quyết các vụ án hình sự. Duy trì giao ban nghiệp vụ để nắm bắt tiến độ xét xử, đồng thời cho ý kiến chỉ đạo giải quyết đối với những vụ án khó, phức tạp. Trong quá trình giải quyết, xét xử án hình sự, TAND thành phố chỉ đạo các thẩm phán nghiên cứu, nắm chắc hồ sơ vụ án, chuẩn bị đề cương điều khiển phiên tòa, lập kế hoạch xét hỏi phù hợp. Trước khi đưa vụ án ra xét xử, các thẩm phán được phân công nhiệm vụ đều báo cáo lãnh đạo tình hình, nội dung, hướng giải quyết vụ án. Do đó, thời gian qua, các phiên tòa hình sự đều được tiến hành theo hướng đổi mới thủ tục xét hỏi và mở rộng tranh tụng tại phiên tòa theo yêu cầu cải cách tư pháp. Trong đó, đã có sự phân định rõ ba chức năng trong tố tụng gồm: Xét xử, buộc tội và bào chữa dựa trên cơ sở các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Tại các phiên tòa hình sự, chủ tọa phiên tòa luôn tạo điều kiện để người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự và những người tham gia tố tụng khác có quyền tranh luận dân chủ, bình đẳng với kiểm sát viên. Vì vậy, chất lượng xét xử các vụ án hình sự không ngừng được nâng lên.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện lãnh đạo TAND tỉnh cho biết: Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng xét xử và xác định tầm quan trọng của việc xét xử cũng như hoạt động tranh tụng tại phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, TAND tỉnh đã chỉ đạo tòa hình sự và TAND các huyện, thị xã, thành phố quan tâm đến việc tổ chức các phiên tòa theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị. Trong đó, tăng cường công tác đổi mới tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng thẩm phán, đổi mới thủ tục hành chính tư pháp tại tòa án, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tư pháp, tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng có liên quan trong quá trình giải quyết vụ án. Ngoài ra, TAND tỉnh yêu cầu các thẩm phán, thư ký tòa hình sự trong quá trình thực thi nhiệm vụ phải luôn tìm tòi, học hỏi và áp dụng các sáng kiến kinh nghiệm, giải pháp công tác để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Các bản án hình sự có hiệu lực pháp luật đã được các thẩm phán đăng công khai trên cổng thông tin điện tử của TAND tỉnh. Việc công bố các bản án đã tăng cường tính công khai minh bạch hoạt động xét xử của tòa án và nhận được sự hưởng ứng từ dư luận, giúp người dân, cơ quan, tổ chức tiếp cận, giám sát, đánh giá phán quyết của tòa án đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi thẩm phán trước phán quyết nhân danh Nhà nước. Bên cạnh đó, TAND tỉnh chỉ đạo các đơn vị tòa án hai cấp trong tỉnh thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 01 ngày 16-1-2017 của Chánh án TAND Tối cao về đặt ra các yêu cầu đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử theo đúng tinh thần cải cách tư pháp. Thực hiện tốt mối quan hệ phối hợp liên ngành giữa công an, viện kiểm sát nhân dân, TAND trong quá trình điều tra, truy tố xét xử các vụ án trọng điểm, có tính chất phức tạp, dư luận quần chúng nhân dân quan tâm để cùng liên ngành thông tin, trao đổi, bàn bạc, tạo nên sự thống nhất, bảo đảm mọi hành vi phạm tội phải được khởi tố, điều tra, xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng người, đúng tội, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm. Năm 2019, TAND 2 cấp trong tỉnh phải thụ lý giải quyết 2.479 vụ án hình sự, 5.029 bị cáo; trong đó đã giải quyết, xét xử 2.198 vụ, 4.327 bị cáo (giải quyết 115 vụ, 180 bị cáo, xét xử 2.083 vụ, 4.147 bị cáo), đạt tỷ lệ 88,6%.

Có thể nói, các vụ án hình sự đã thụ lý được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, không có án quá hạn luật định, không có tình trạng trả hồ sơ điều tra bổ sung không đúng quy định của pháp luật và tình trạng chậm gửi bản án, quyết định cho các cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan.

Bài và ảnh: Quốc Hương