Bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp trong mùa nắng nóng

Hiện tại, bà con nông dân trên địa bàn tỉnh đang tập trung thu hoạch diện tích cây trồng vụ đông xuân; đồng thời, sản xuất vụ thu mùa. Đây là thời điểm mà nhu cầu sử dụng nguồn nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp lớn. Tuy nhiên, bắt đầu từ cuối tháng 5 đến những tháng kế tiếp, thời tiết được dự báo sẽ bắt đầu nắng nóng gay gắt trên diện rộng và nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp sẽ thiếu nước.

Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) dự báo, thời điểm đầu vụ thu mùa năm 2022, sẽ có khoảng 27.000 đến 32.000 ha cây trồng có nguy cơ thiếu nước; trong đó diện tích có khả năng xảy ra hạn ảnh hưởng đến năng suất cây trồng từ 13.900 đến 16.410 ha, tập trung vào các khu vực, như đuôi một số tuyến kênh C2/3, B1, C3, B3, B2, B4, B6, C10, C6... thuộc các xã Bắc Lương, Xuân Hồng, Xuân Phong, Nam Giang, Thọ Lộc, Xuân Sinh của huyện Thọ Xuân. Vùng đuôi các tuyến kênh lấy nước trực tiếp từ kênh Bắc và kênh B9 thuộc các xã Thiệu Toán, Thiệu Hòa, Thiệu Chính, Thiệu Trung, Thiệu Lý, Thiệu Giao của huyện Thiệu Hóa. Vùng tưới trực tiếp từ kênh chính Bắc cho các xã ở huyện Yên Định; kênh VC2, đuôi kênh N9, N10, N11, N13... Vùng tưới lấy nước trên các triền sông Mã, sông Chu, sông Bưởi, sông Cầu Chày. Vùng tưới bằng hồ đập, công trình thủy lợi nhỏ miền núi và trung du.

Để bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nhất là vào thời điểm nắng nóng, ngay từ tháng 5, các đơn vị quản lý và khai thác các công trình thủy lợi cùng UBND các huyện, thị xã, thành phố đã chủ động thực hiện các biện pháp bảo đảm nguồn nước tưới. Theo đó, các đơn vị như Công ty TNHH MTV Sông Chu, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Sông Mã, Công ty TNHH MTV Nam Sông Mã đã và đang căn cứ vào dự báo tình hình khí tượng thủy văn, kiểm tra, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước của từng công trình đầu mối với nhu cầu sử dụng nước của bà con nông dân để chủ động xây dựng, thực hiện kế hoạch tưới, phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn. Điều hòa, phân phối nước hợp lý, tiết kiệm, không để hiện tượng thất thoát nước hoặc lấy nước tràn lan gây lãng phí. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý, vận hành, nhằm giảm tổn thất nước trên kênh và mức tưới cho mỗi đơn vị diện tích. Lập lịch tưới luân phiên cho các cấp kênh trong từng hệ thống tưới, tuyên truyền công khai rộng rãi lịch tưới để người dân biết và thực hiện. Phối hợp với các cấp chính quyền dẫn nước tưới, nhất là vào thời kỳ căng thẳng về nguồn nước, nhằm tránh tình trạng tranh chấp lấy nước khi hạn hán xảy ra gây khó khăn cho công tác điều hành chống hạn. Thực hiện nạo vét các cửa lấy nước tại các trạm bơm, chuẩn bị sẵn sàng vật tư để nối dài ống hút khi mực nước xuống thấp. Công ty cũng đã điều tiết, chỉ đạo để các chi nhánh thủy nông thực hiện lắp đặt các máy bơm dã chiến, tận dụng mọi nguồn nước để bơm truyền, bơm tiếp nguồn chống hạn. Cùng với đó, bố trí lực lượng trực 24/24 giờ tại các trạm bơm.

Chia sẻ về việc vận hành trạm bơm, bảo đảm nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp, anh Dương Văn Vượng, cụm trưởng trạm bơm Bãi Tây, xã Đông Văn (Đông Sơn), cho biết: Từ những ngày cuối tháng 5, anh cùng đồng nghiệp đã bắt đầu vận hành luân phiên các máy bơm tại trạm theo lịch. Dự báo trong tháng 6 này, sẽ là cao điểm của nắng nóng, trùng với thời điểm bà con sản xuất vụ thu mùa, do đó, cụm đã xây dựng phương án phân công lịch trực 3 ca để vận hành trạm bơm, bảo đảm nguồn nước. Việc chuẩn bị sẵn sàng phương án sẽ giúp cho trạm bảo đảm nguồn nước sản xuất và tưới dưỡng cho 213 ha đất sản xuất nông nghiệp của xã Đông Văn và phục vụ chống hạn cho hơn 40 ha lúa của xã Đông Yên.

Để chủ động nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp trong mùa nắng nóng, Chi cục Thủy lợi đề nghị các đơn vị quản lý, khai thác các công trình thủy lợi căn cứ vào dự báo tình hình khí tượng thủy văn để kiểm tra, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước của từng công trình đầu mối với nhu cầu dùng nước. Điều tiết, phân phối nước hợp lý, tiết kiệm, lập lịch tưới luân phiên cho các cấp kênh trên từng hệ thống tưới; đồng thời, tuyên truyền công khai lịch tưới rộng rãi để người dân biết thực hiện. Kiểm tra và sửa chữa kịp thời máy móc, thiết bị, các sự cố, hư hỏng công trình. Duy trì các máy bơm dã chiến chống hạn đã lắp đặt và có kế hoạch lắp đặt bổ sung nhằm tận dụng mọi nguồn nước để bơm truyền, bơm tiếp nguồn, sẵn sàng các biện pháp đối phó nếu xảy ra hạn hán.

Hương Thơm