Tội phạm sử dụng công nghệ cao: Những biến tướng khó lường - Bài 1: Cảnh báo những thủ đoạn tinh vi

Cùng với sự phát triển vượt bậc của khoa học - công nghệ, các thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao lại càng trở nên đa dạng và tinh vi hơn. Chúng thâm nhập vào đời sống dân sinh để lừa đảo dưới mọi hình thức, gây nên những hệ lụy cho xã hội.

Cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh nghiên cứu hồ sơ nhằm đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao. Ảnh: Quốc Hương

Thủ đoạn xảo quyệt

Trong những năm gần đây, với sự phát triển của khoa học công nghệ trong các ngành, lĩnh vực đã có những tác động to lớn đến kinh tế, văn hóa - xã hội và đời sống của con người nhằm phục vụ tích cực cho sự nghiệp CNH, HĐH, phát triển kinh tế tri thức và xã hội thông tin của đất nước. Khoa học công nghệ đã đem lại nhiều thành quả, nó đóng vai trò trọng tâm, then chốt trong sự phát triển của các ngành kinh tế. Tuy nhiên, lợi dụng sự phát triển của khoa học công nghệ, các đối tượng phạm tội đã sử dụng khoa học công nghệ để thực hiện các hành vi phạm tội. Một trong những phương thức, thủ đoạn mà các đối tượng sử dụng nhiều trong thời gian gần đây là sử dụng các số thuê bao di động giả mạo và tự xưng là cán bộ cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án... gọi điện thoại đến số máy của người dân để đe dọa, lừa gạt bằng việc thông báo các chủ thuê bao điện thoại có liên quan đến vụ án và có số tiền trong tài khoản ngân hàng, thẻ tiết kiệm... là tài khoản bất hợp pháp, yêu cầu chuyển sang tài khoản của cơ quan pháp luật (thực chất là tài khoản của đối tượng lừa đảo) để xác minh. Ngoài ra, chúng còn mạo danh cán bộ ngân hàng, nhà mạng di động gọi điện đến chủ thuê bao thông báo trúng thưởng với trị giá lớn, hoặc gửi tin nhắn qua mạng xã hội về việc trúng thưởng rồi hướng dẫn bị hại tìm hiểu thông tin, danh sách người nhận thưởng qua một trang web do chúng tạo ra. Sau đó đối tượng sử dụng các thuê bao di động khác nhau để yêu cầu chủ thuê bao chuyển tiền để thanh toán phí nhận thưởng, thuế... Thông qua mạng xã hội, các đối tượng lừa đảo thường giả danh người nước ngoài yêu cầu kết bạn, ngỏ ý làm quen sau đó cho nạn nhân biết là mình có nhiều tiền ở nước ngoài muốn gửi cho nạn nhân để nhận hộ, góp vốn làm ăn hoặc ngỏ ý tặng quà với những hiện vật có giá trị lớn. Khi lấy được lòng tin của nạn nhân, đồng bọn của chúng sẽ đóng giả nhân viên hải quan, thuế... gọi điện thông báo thùng quà biếu bị tạm giữ vì trong đó có nhiều ngoại tệ, hàng hóa có giá trị và yêu cầu nạn nhân phải nộp thuế, lệ phí theo số tài khoản mà chúng cung cấp để nhận hàng. Bên cạnh đó, chúng còn có thủ đoạn hack mật khẩu, chiếm đoạt tài khoản facebook, zalo sau đó giả danh là chủ tài khoản nhắn tin cho người thân, bạn bè chủ tài khoản yêu cầu chuyển tiền để giải quyết công việc rồi chiếm đoạt. Cùng với đó, tình hình tội phạm công nghệ cao lợi dụng sự phát triển của internet để tổ chức đánh bạc qua mạng thời gian qua cũng diễn biến vô cùng phức tạp dưới nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau gây ra thiệt hại nặng nề về tài chính cũng như an ninh trật tự.

Trung tá Phạm Đức Nghiêm, Đội trưởng Đội Điều tra hướng dẫn án xâm phạm sở hữu, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho biết: Trong những năm gần đây, tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến phức tạp và ngày một tinh vi với thủ đoạn liên tục thay đổi. Trong đó, nổi lên là tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản với các hình thức như: Lừa đảo qua facebook, giả danh cơ quan bảo vệ pháp luật và cơ quan Nhà nước, lừa đảo qua các giao dịch thương mại điện tử. Tội phạm sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản; mua bán, trộm cắp, sử dụng thông tin thẻ của người khác để chiếm đoạt tài sản; tội phạm đánh bạc bằng các hình thức lô đề, cá độ bóng đá qua mạng internet.

Nạn nhân liên tiếp “dính bẫy”

Chỉ sau một cuộc điện thoại từ người không quen biết, nhiều người dân đã bị lừa đảo, chiếm đoạt hàng trăm, thậm chí là hàng tỷ đồng mà việc lấy lại được số tiền trên là hết sức gian nan khi đối tượng lừa đảo đã thực hiện cùng lúc nhiều hành vi tẩu tán. Câu chuyện thật như đùa này đang diễn ra khá phổ biến trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nói riêng và trên cả nước nói chung.

Tháng 1-2019, ông Trần Hội Khánh, trú tại phường Trường Thi, TP Thanh Hóa bất ngờ nhận được 1 cuộc điện thoại của người lạ, tự xưng là cán bộ Bộ Công an đang truy quét tội phạm, cần ông giúp chuyển tiền vào 1 tài khoản để “giăng bẫy”, bắt ngay tại trận đối tượng khi đang thực hiện giao dịch rút tiền, đồng thời hứa hẹn sau khi bắt xong tội phạm, sẽ chuyển trả tiền ngay. Với giọng điệu khẩn cầu, gấp gáp, không nghi ngờ gì, ông Khánh lập tức rút toàn bộ số tiền tiết kiệm 125 triệu đồng để chuyển vào tài khoản mà người trong điện thoại cung cấp. Tiền được chuyển đi cũng là lúc “cán bộ Bộ Công an” biến mất, không thể liên lạc được. Ông Trần Hội Khánh bức xúc nói: “Chúng nó tài lắm, chúng nó biết tôi có tài khoản tiết kiệm, mà còn biết cả việc tôi từng là bộ đội, rồi nó đánh vào tâm lý thương người của mình để lừa đảo”.

Chỉ với một cú click chuột vào đường link được gửi đến mà toàn bộ số tiền trong tài khoản của chị Quách Thị Ngọc, ở huyện Ngọc Lặc đã không cánh mà bay. Theo chị Ngọc, ngày 26-2-2019, một tài khoản facebook có tên Phạm Viết Lâm đặt mua hàng của chị. Sau khi đồng ý mua hàng, đối tượng xin thông tin số tài khoản của chị Ngọc để chuyển khoản, đồng thời lấy lý do đang ở nước ngoài nên người nhận tài khoản phải truy cập vào một đường link mới thực hiện được giao dịch. Chị Ngọc cho biết: Do khách thông báo đã chuyển khoản rồi nhưng đang ở Hàn Quốc lấy hàng nên người chuyển khoản phải có xác nhận của người được nhận nên yêu cầu chị phải vào link xác nhận. Tin là thật và cũng nghĩ để khách đỡ phí tiền cod nên chị Ngọc thực hiện đúng theo các bước hướng dẫn của link. Điều này đã vô tình cung cấp mật khẩu tài khoản của mình mà không biết. Sau đó, kiểm tra lại tài khoản thì mới biết bị lừa rút hết tiền trong tài khoản.

Tháng 5-2018, khi đang làm việc, anh Nguyễn Văn Nam, trú tại TP Thanh Hóa nhận được tin nhắn qua facebook của Thái – bạn thân anh hiện đang sinh sống tại Liên bang Nga. Với giọng điệu khẩn cầu, gấp gáp, anh Thái đề nghị anh Nam chuyển giùm số tiền là 20 triệu đồng đến một tài khoản ở Việt Nam. Không mảy may nghi ngờ, anh Nam lập tức gọi điện cho vợ gửi tiền vào tài khoản. Thế nhưng, anh Nam không hề biết, người nhờ anh chuyển tiền không phải là bạn thân anh, trang facebook cá nhân tên Thái đã bị đánh cắp từ trước đó.

Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến phức tạp với quy mô, tính chất, mức độ thiệt hại liên tục gia tăng qua từng năm. Phương thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt, điều đó đã và đang gây không ít khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh, phòng ngừa.

Quốc Hương

Bài 2: Quyết liệt đấu tranh, xử lý.