Nhìn từ những vụ việc “con voi chui lọt lỗ kim”: Tăng cường công tác kiểm tra, phát huy vai trò của nhân dân giám sát, tố giác hành vi tiêu cực

Với tinh thần quyết liệt đấu tranh phòng, chống tham nhũng (PCTN) từ Trung ương đến cơ sở thời gian qua, công tác PCTN đã có những chuyển biến tích cực. Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường, vai trò giám sát của nhân dân được phát huy đã góp phần phát hiện kịp thời, ngăn chặn, chấn chỉnh những khuyết điểm nhỏ không để trở thành sai phạm lớn, xử lý dứt điểm những vi phạm để ổn định tình hình.

Cán bộ xã và MTTQ, ban giám sát đầu tư của cộng đồng tham gia giám sát việc thi công xây dựng công trình trường học ở xã Thọ Cường (Triệu Sơn). Ảnh tư liệu của Hồng Hạnh

Thực hiện chỉ đạo, kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, hằng năm Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thành lập các đoàn kiểm tra việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác nội chính, PCTN, lãng phí đối với các cấp ủy trực thuộc; tiến hành rà soát lại các cuộc thanh tra kinh tế - xã hội, việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau thanh tra và sau các cuộc kiểm tra, rà soát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Qua kiểm tra, rà soát đã tạo nên những chuyển biến tích cực trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện PCTN ở các đơn vị, địa phương, cơ sở. Nhiều đơn vị, địa phương đã chủ động hơn trong xây dựng kế hoạch, tự triển khai kiểm tra, giám sát, bổ sung các giải pháp nhằm phòng ngừa các hành vi tham nhũng xảy ra tại đơn vị, địa phương mình, từ đó tăng cường năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng.

Hà Trung là một trong những điểm nóng về vi phạm đất đai trong thời gian qua. Còn để xảy ra tình trạng lấn chiếm, tái lấn chiếm đất đai, xây dựng công trình trái phép trên đất hành lang an toàn giao thông, đê điều, vi phạm trên đất nông nghiệp, chuyển mục đích sử dụng đất không đúng quy định, cho thuê đất, đấu thầu đất không đúng trình tự, quy định...

Để khắc phục những hạn chế, yếu kém khuyết điểm trong công tác quản lý đất đai, chấn chỉnh, xử lý nghiêm những sai phạm, thời gian qua Ban Thường vụ Huyện ủy Hà Trung đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát, kiểm tra, xử lý kịp thời khi có dấu hiệu vi phạm, góp phần ổn định tình hình.

Tháng 4-2018, khi phát hiện dấu hiệu vi phạm đối với một số đảng viên thuộc Đảng bộ xã Hà Tân trong quản lý đất đai, sử dụng bằng cấp, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Huyện ủy Hà Trung đã tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Qua kiểm tra đã kết luận, chỉ rõ những vi phạm của các cá nhân liên quan, trách nhiệm của Đảng ủy xã Hà Tân, UBND xã Hà Tân và các cá nhân trong việc để xảy ra các vi phạm về quản lý đất đai, vi phạm trong sử dụng bằng cấp. Trên cơ sở kết luận của UBKT Huyện ủy, đã xử lý kỷ luật về Đảng bằng hình thức cảnh cáo 2 trường hợp, khiển trách 3 trường hợp, đồng thời xử lý kỷ luật về mặt chính quyền. Sau khi xử lý, đã thực hiện công tác sắp xếp, bố trí cán bộ để ổn định tình hình. Việc xử lý, ngăn chặn kịp thời các vi phạm đã góp phần ổn định tình hình, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên vào tổ chức đảng, chính quyền, cấp trên, hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới còn thiếu, do đó vào cuối năm 2018, xã Hà Tân đã đạt chuẩn nông thôn mới như kế hoạch.

Mới đây trong tháng 5-2019, từ đơn tố cáo của công dân về việc ông Nguyễn Trung Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hà Lai vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, UBKT Huyện ủy Hà Trung đã ban hành quyết định, thành lập đoàn giải quyết khiếu nại tố cáo, tiến hành làm việc với các tổ chức, cá nhân liên quan. Kết quả xác minh cho thấy trong 6 nội dung tố cáo có 2 vấn đề tố cáo đúng, 1 vấn đề tố cáo có 1 phần đúng, 5 vấn đề tố cáo không đúng. Sau khi có kết luận giải quyết tố cáo đối với đồng chí Nguyễn Trung Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hà Lai, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo UBKT Huyện ủy kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể Ban Chấp hành Đảng bộ xã Hà Lai nhiệm kỳ 2015 - 2020 và các cá nhân có liên quan, đồng thời khắc phục những vi phạm trong lĩnh vực đất đai. Ban Thường vụ Huyện ủy đã điều động nhân sự về giữ chức Bí thư Đảng ủy xã Hà Lai thay đồng chí Nguyễn Trung Tuyến và tiếp tục xem xét, điều động, luân chuyển một số chức danh lãnh đạo UBND xã Hà Lai đi xã khác, bố trí cán bộ xã khác về thay.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Lê Trọng Thủy, Phó Chủ nhiệm UBKT Huyện ủy Hà Trung cho biết: Việc chính quyền một số xã buông lỏng quản lý, xử lý vi phạm thiếu kiên quyết, chưa tương xứng với mức độ vi phạm không đủ tính răn đe, ngăn chặn, nhất là trong việc khắc phục hậu quả do vi phạm đất đai gây ra dẫn đến càng làm tăng vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai; thậm chí có trường hợp cố ý làm trái quy định dẫn đến hậu quả phải xử lý kỷ luật cán bộ. Những tồn tại, hạn chế nêu trên có nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan, nhưng chủ yếu là do năng lực và hiểu biết các quy định pháp luật về đất đai của cán bộ cơ sở còn nhiều hạn chế; việc cập nhật, nắm bắt những thay đổi về chính sách, pháp luật đất đai chưa thường xuyên, kịp thời; cơ sở dữ liệu, công tác lưu trữ trước đây hạn chế gây khó khăn trong việc xác định nguồn gốc đất khi xử lý vi phạm, tranh chấp; có những cấp ủy, chính quyền cấp xã chưa quan tâm đến công tác quản lý đất đai, thiếu kiểm tra, giám sát, buông lỏng... Để chấn chỉnh, khắc phục những yếu kém, sai phạm trong quản lý đất đai, hiện nay Ban Thường vụ Huyện ủy đang xây dựng một nghị quyết mới về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng về xử lý vi phạm đất đai trên địa bàn huyện; đề ra các giải pháp để nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong xử lý vi phạm đất đai; giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm đất đai của các cấp chính quyền; nâng cao trách nhiệm phối hợp của MTTQ, các đoàn thể với cấp ủy, chính quyền các cấp. Qua đó nhằm tăng cường hơn nữa công tác quản lý đất đai, khắc phục vi phạm, PCTN trong lĩnh vực đất đai.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng để phòng trừ, đấu tranh với tệ tham nhũng, phương thuốc hữu hiệu nhất là phát huy dân chủ, tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Người nói: “Làm cho quần chúng khinh ghét tệ tham ô, lãng phí, quan liêu; biến hàng trăm, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp”. Sự giám sát chặt chẽ của quần chúng nhân dân thông qua các hình thức khác nhau là cơ chế ngăn ngừa tham ô, lãng phí hữu hiệu. Đồng thời, các phản ánh, kiến nghị kịp thời của nhân dân qua công tác giám sát sẽ giúp các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sớm phát hiện các hành vi tham ô, lãng phí. Trên thực tế, những năm qua, nhất là từ khi triển khai thực hiện Quyết định 217, Quyết định 218 của Bộ Chính trị về MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, MTTQ các cấp đã vào cuộc tích cực, tổ chức và thực hiện các hoạt động giám sát hằng năm. Đồng thời các ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở cơ sở được kiện toàn, hoạt động của các ban đã từng bước phát huy vai trò trong việc phát hiện thiếu sót hoạt động của cơ quan Nhà nước, đại biểu dân cử ở cơ sở; nhất là những thiếu sót, vi phạm trong thực hiện các dự án, chương trình có nguồn vốn Nhà nước để đề xuất với cấp có thẩm quyền sớm khắc phục, chấn chỉnh khi có dấu hiệu vi phạm.

Bên cạnh đó, thể hiện sự tin tưởng vào cuộc chiến chống tham nhũng, lãng phí của Đảng, ngày càng có nhiều hơn những cán bộ, đảng viên, quần chúng dũng cảm đứng lên phê phán, đấu tranh tố giác, tố cáo hành vi tiêu cực, tham nhũng của cán bộ ở cơ sở. Như vụ việc công dân Lê Văn Miên tố cáo những hành vi vi phạm của lãnh đạo xã Hà Lai (Hà Trung) trên đây là ví dụ, hay là trường hợp của công dân Nguyễn Đình Kiệm ở thôn Nga Linh, xã Quảng Lộc, huyện Quảng Xương – người đã kiên trì đi đến cùng với quyết tâm sắt đá “Quan điểm của tôi là chống tham nhũng để bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, do vậy, đấu tranh phải cương quyết, chỉ đấu trí chứ không đối đầu” để đưa các vụ việc tiêu cực, tham nhũng tại xã Quảng Lộc ra ánh sáng. Đại tá Tào Quang Chiến, Trưởng Công an huyện Quảng Xương cho biết, xuất phát ban đầu từ những lá đơn tố cáo của ông Kiệm, UBND huyện Quảng Xương đã tập trung chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra. Quá trình kiểm tra, thanh tra phát hiện có dấu hiệu vi phạm liên quan đến pháp luật nên UBND huyện đã báo cáo Thường trực Huyện ủy, sau đó thống nhất giao cho cơ quan công an điều tra theo quy định của pháp luật. Thời điểm này, ông Kiệm cũng có đơn gửi cơ quan điều tra. Từ đó, công an có nhiều cơ sở để làm rõ được một số vụ sai phạm đất đai tại địa phương này.

Những kết quả trong công tác đấu tranh PCTN, lãng phí thời gian qua khẳng định rõ quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong việc tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh PCTN, lãng phí, “không có vùng cấm”, không còn “hạ cánh an toàn” trong xử lý các vi phạm nghiêm trọng. Tại Thanh Hóa, năm 2018 được đánh giá là năm đột phá trong công tác PCTN, với số vụ án tham nhũng được các cơ quan chức năng phát hiện, khởi tố cao nhất trong nhiều năm trở lại đây: 9 vụ, 15 bị can. Đáng chú ý, trong số các vụ án tham nhũng đang được điều tra, cấp huyện thụ lý tới 8 vụ, 13 bị can; cấp tỉnh là 2 vụ, 4 bị can. Với quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng ta, cuộc đấu tranh PCTN, lãng phí đã trở thành phong trào thực sự mang tính cách mạng, một xu thế trong Đảng, trong hệ thống chính trị và toàn xã hội, làm cho mọi người không thể đứng ngoài cuộc, đều góp sức vào công cuộc này. PCTN đang bước vào giai đoạn quyết liệt, với nhiều giải pháp đang được triển khai, ngày càng chặt chẽ hơn. Một trong những mục tiêu được đưa ra là từ nay đến hết nhiệm kỳ sẽ cơ bản hoàn thành một bước về xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ, để “không thể tham nhũng”.

Thanh Bình - Hà Minh