Đất và người

Thái miếu nhà Hậu Lê và giá trị văn hóa lịch sử đặc sắc

VH • 15:34 25/10/2025
Thái miếu nhà Hậu Lê và giá trị văn hóa lịch sử đặc sắc

Tọa lạc tại phố Kiều Đại, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa, Thái miếu nhà Hậu Lê nằm tĩnh lặng, yên bình bên những bóng cây cổ thụ xanh mát.

Tọa lạc tại phố Kiều Đại, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa, Thái miếu nhà Hậu Lê nằm tĩnh lặng, yên bình bên những bóng cây cổ thụ xanh mát.

Tọa lạc tại phố Kiều Đại, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa, Thái miếu nhà Hậu Lê nằm tĩnh lặng, yên bình bên những bóng cây cổ thụ xanh mát.

Bước chân vào Thái miếu, dễ dàng nhận thấy không gian kiến trúc cổ kính, tôn nghiêm, với những hàng cột gỗ sơn son thếp vàng, mái ngói rêu phong, mùi hương trầm thoảng trong gió.

Bước chân vào Thái miếu, dễ dàng nhận thấy không gian kiến trúc cổ kính, tôn nghiêm, với những hàng cột gỗ sơn son thếp vàng, mái ngói rêu phong, mùi hương trầm thoảng trong gió.

Bước chân vào Thái miếu, dễ dàng nhận thấy không gian kiến trúc cổ kính, tôn nghiêm, với những hàng cột gỗ sơn son thếp vàng, mái ngói rêu phong, mùi hương trầm thoảng trong gió.

Trải qua hai thể kỷ với biết bao đổi thay, công trình vẫn giữ nét uy nghi, như để nhắc nhớ về một thời kỳ huy hoàng của vương triều Hậu Lê.

Trải qua hai thể kỷ với biết bao đổi thay, công trình vẫn giữ nét uy nghi, như để nhắc nhớ về một thời kỳ huy hoàng của vương triều Hậu Lê.

Trải qua hai thể kỷ với biết bao đổi thay, công trình vẫn giữ nét uy nghi, như để nhắc nhớ về một thời kỳ huy hoàng của vương triều Hậu Lê.

Theo sử sách, năm 1805, vua Gia Long cho dời Thái miếu nhà Hậu Lê từ Thăng Long về đất Bố Vệ, Thanh Hóa.

Theo sử sách, năm 1805, vua Gia Long cho dời Thái miếu nhà Hậu Lê từ Thăng Long về đất Bố Vệ, Thanh Hóa.

Theo sử sách, năm 1805, vua Gia Long cho dời Thái miếu nhà Hậu Lê từ Thăng Long về đất Bố Vệ, Thanh Hóa.

Công trình được dựng trên nền điện Chiêu Hòa, vốn là nơi thờ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh - vợ vua Lê Thái Tông. Với tâm niệm “giữ việc thờ cúng nhà Lê là trọng điểm của triều đình”, vua Gia Long không chỉ dựng lại Thái miếu mà còn giao cho Diên tự công Lê Duy Viện cùng trăm hộ dân xã Bố Vệ phụ trách việc hương khói.

Công trình được dựng trên nền điện Chiêu Hòa, vốn là nơi thờ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh - vợ vua Lê Thái Tông. Với tâm niệm “giữ việc thờ cúng nhà Lê là trọng điểm của triều đình”, vua Gia Long không chỉ dựng lại Thái miếu mà còn giao cho Diên tự công Lê Duy Viện cùng trăm hộ dân xã Bố Vệ phụ trách việc hương khói.

Công trình được dựng trên nền điện Chiêu Hòa, vốn là nơi thờ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh - vợ vua Lê Thái Tông. Với tâm niệm “giữ việc thờ cúng nhà Lê là trọng điểm của triều đình”, vua Gia Long không chỉ dựng lại Thái miếu mà còn giao cho Diên tự công Lê Duy Viện cùng trăm hộ dân xã Bố Vệ phụ trách việc hương khói.

Thái miếu mang đậm phong cách kiến trúc Lê - Nguyễn, được thiết kế theo lối chữ “Nhị” cân xứng, hài hòa. Bước qua nghi môn là khoảng không gian rộng thoáng, tiếp nối đến sân điện, tiền điện và hậu điện - tất cả đều toát lên vẻ trang nghiêm, bề thế.

Thái miếu mang đậm phong cách kiến trúc Lê - Nguyễn, được thiết kế theo lối chữ “Nhị” cân xứng, hài hòa. Bước qua nghi môn là khoảng không gian rộng thoáng, tiếp nối đến sân điện, tiền điện và hậu điện - tất cả đều toát lên vẻ trang nghiêm, bề thế.

Thái miếu mang đậm phong cách kiến trúc Lê - Nguyễn, được thiết kế theo lối chữ “Nhị” cân xứng, hài hòa. Bước qua nghi môn là khoảng không gian rộng thoáng, tiếp nối đến sân điện, tiền điện và hậu điện - tất cả đều toát lên vẻ trang nghiêm, bề thế.

Gỗ là vật liệu chủ đạo, tạo nên bộ khung vững chãi cho toàn bộ công trình. Hệ thống xà, kẻ được liên kết chặt chẽ với những cột lim kiên cố, đặt trên các phiến đá tảng, vẫn hiên ngang đứng vững trước thử thách của thời gian.

Gỗ là vật liệu chủ đạo, tạo nên bộ khung vững chãi cho toàn bộ công trình. Hệ thống xà, kẻ được liên kết chặt chẽ với những cột lim kiên cố, đặt trên các phiến đá tảng, vẫn hiên ngang đứng vững trước thử thách của thời gian.

Gỗ là vật liệu chủ đạo, tạo nên bộ khung vững chãi cho toàn bộ công trình. Hệ thống xà, kẻ được liên kết chặt chẽ với những cột lim kiên cố, đặt trên các phiến đá tảng, vẫn hiên ngang đứng vững trước thử thách của thời gian.

Điểm nhấn nổi bật của Thái miếu chính là nghệ thuật chạm khắc gỗ, nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý từ thế kỷ XVII.

Điểm nhấn nổi bật của Thái miếu chính là nghệ thuật chạm khắc gỗ, nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý từ thế kỷ XVII.

Điểm nhấn nổi bật của Thái miếu chính là nghệ thuật chạm khắc gỗ, nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý từ thế kỷ XVII.

Trong đó, đặc biệt phải kể đến những con nghê gỗ được tạc khắc tinh xảo, sống động, mang đậm dấu ấn văn hóa thời Hậu Lê. Theo quan niệm tâm linh xưa, nghê là biểu tượng của sức mạnh, thường hiện diện nơi đền chùa để trấn giữ, hóa giải sát khí và mang lại tài lộc, bình an.

Trong đó, đặc biệt phải kể đến những con nghê gỗ được tạc khắc tinh xảo, sống động, mang đậm dấu ấn văn hóa thời Hậu Lê. Theo quan niệm tâm linh xưa, nghê là biểu tượng của sức mạnh, thường hiện diện nơi đền chùa để trấn giữ, hóa giải sát khí và mang lại tài lộc, bình an.

Trong đó, đặc biệt phải kể đến những con nghê gỗ được tạc khắc tinh xảo, sống động, mang đậm dấu ấn văn hóa thời Hậu Lê. Theo quan niệm tâm linh xưa, nghê là biểu tượng của sức mạnh, thường hiện diện nơi đền chùa để trấn giữ, hóa giải sát khí và mang lại tài lộc, bình an.

Thái miếu nhà Hậu Lê có mối liên hệ đặc biệt với Lam Kinh - quê hương của Anh hùng dân tộc Lê Lợi và nơi yên nghỉ của các vua, hoàng hậu triều Lê.

Thái miếu nhà Hậu Lê có mối liên hệ đặc biệt với Lam Kinh - quê hương của Anh hùng dân tộc Lê Lợi và nơi yên nghỉ của các vua, hoàng hậu triều Lê.

Thái miếu nhà Hậu Lê có mối liên hệ đặc biệt với Lam Kinh - quê hương của Anh hùng dân tộc Lê Lợi và nơi yên nghỉ của các vua, hoàng hậu triều Lê.

Nếu Lam Kinh được coi là “kinh đô thứ hai” của nhà Lê thì Thái miếu tại Bố Vệ chính là trung tâm thờ tự quan trọng, nối dài mạch nguồn của vương triều. Hai di tích bổ sung cho nhau, làm nổi bật vai trò của Thanh Hóa – vùng đất sản sinh, nuôi dưỡng và gìn giữ hào quang triều Hậu Lê.

Nếu Lam Kinh được coi là “kinh đô thứ hai” của nhà Lê thì Thái miếu tại Bố Vệ chính là trung tâm thờ tự quan trọng, nối dài mạch nguồn của vương triều. Hai di tích bổ sung cho nhau, làm nổi bật vai trò của Thanh Hóa – vùng đất sản sinh, nuôi dưỡng và gìn giữ hào quang triều Hậu Lê.

Nếu Lam Kinh được coi là “kinh đô thứ hai” của nhà Lê thì Thái miếu tại Bố Vệ chính là trung tâm thờ tự quan trọng, nối dài mạch nguồn của vương triều. Hai di tích bổ sung cho nhau, làm nổi bật vai trò của Thanh Hóa – vùng đất sản sinh, nuôi dưỡng và gìn giữ hào quang triều Hậu Lê.

Năm 1995, Thái miếu được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Từ đó đến nay, di tích không ngừng được quan tâm đầu tư, trùng tu, tôn tạo, mang diện mạo ngày càng khang trang nhưng vẫn giữ nguyên giá trị cổ kính.

Năm 1995, Thái miếu được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Từ đó đến nay, di tích không ngừng được quan tâm đầu tư, trùng tu, tôn tạo, mang diện mạo ngày càng khang trang nhưng vẫn giữ nguyên giá trị cổ kính.

Năm 1995, Thái miếu được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Từ đó đến nay, di tích không ngừng được quan tâm đầu tư, trùng tu, tôn tạo, mang diện mạo ngày càng khang trang nhưng vẫn giữ nguyên giá trị cổ kính.

Không chỉ là điểm thờ tự, Thái miếu nhà Hậu Lê còn là nơi gửi gắm niềm tri ân với tiền nhân, đồng thời tiếp thêm niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Không chỉ là điểm thờ tự, Thái miếu nhà Hậu Lê còn là nơi gửi gắm niềm tri ân với tiền nhân, đồng thời tiếp thêm niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Không chỉ là điểm thờ tự, Thái miếu nhà Hậu Lê còn là nơi gửi gắm niềm tri ân với tiền nhân, đồng thời tiếp thêm niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.