“Đầu năm mua muối…..”

“Ai mua muối đi. Ai mua muối nào”…Tiếng người đàn ông đang rao muối với giọng đặc trưng của miền biển bỗng làm khu phố tôi trở nên xôn xao vào sáng mùng 1 – ngày đầu tiên của năm mới.

Đầu năm mua muối...là một tập tục đẹp trong văn hóa đón Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam

Người Việt ta có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”, ấy nên vào sáng mùng 1 – ngày đầu tiên của năm mới, khu phố nhỏ nhà tôi lại lao xao tiếng người bán muối, mua muối. Người bán không ra giá và người mua cũng không trả giá, chỉ thấy rằng người đàn ông bán muối xúc một bát muối đầy rồi người mua chuẩn bị một ít tiền lẻ trả cho người bán muối, kèm theo lời chúc mừng năm mới. Chỉ những điều bình thường ấy vào dịp đầu năm mới cũng đủ thấy ý nghĩa, lòng nhẹ nhàng, ấm áp.

Vì sao người Việt ta lại mua muối vào dịp đầu năm mới? Cứ như lời giải thích của bố chồng tôi thì người xưa quan niệm, muối luôn giữ vị trí quan trọng, chỉ đứng sau gạo, muối là thứ mặn, chống xú uế, có thể xua đuổi tà ma và đem lại nhiều may mắn trong gia đình. Bởi thế, năm nào khi mua muối xong, bố tôi cũng rắc một chút muối ra đường và xung quanh nhà với mong muốn cả nhà năm mới bình yên.

Thêm một ý nghĩa nữa của việc mua muối cũng là để mỗi người, mỗi nhà tự răn mình tiết kiệm ăn uống, chi tiêu để dành tiền “cuối năm mua vôi” xây nhà. Bố tôi vẫn thường nói vui vậy nhưng có lẽ trong tâm niệm của mỗi người Việt đều mong muốn đầu năm mọi việc thuận lợi, làm ăn phát đạt, gia đình yên ấm để cuối năm luôn có của ăn của để.

Không chỉ vậy, vị mặn mà của muối như tình cảm thắm thiết, mặn nồng, mang lại sự đậm đà cho các mối quan hệ gia đình, bạn bè, hàng xóm láng giềng, sự hòa thuận vợ chồng, con cái, sự thuận lợi trong các quan hệ làm ăn. Bởi vậy, “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”, câu ca của người xưa luôn nhắc nhở con cháu về một tập tục đẹp trong văn hóa đón Tết cổ truyền, với nhiều ước mong, hi vọng về năm mới tốt đẹp, bình an. Đó cũng là cách nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn thêm đẹp trong mỗi con người, luôn nhớ về cội nguyền, truyền thống dân tộc.

NGỌC HUẤN