Xây dựng thiết chế văn hóa - thể thao: Nhìn từ sự đồng thuận của Nhân dân

Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) gắn với XDNTM, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã huy động hiệu quả sức dân trong xây dựng và phát triển các thiết chế văn hóa - thể thao. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa - thể thao (VHTT) tại cơ sở, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân.

Nhà văn hóa thôn Côn Cương 1 (xã Tế Lợi, huyện Nông Cống) được xây dựng phần lớn bằng nguồn lực từ Nhân dân.

Xã Tế Lợi (Nông Cống) về đích NTM kiểu mẫu năm 2024. Toàn xã có 7/7 thôn văn hóa, trong đó có 1 thôn thông minh và 2 thôn kiểu mẫu; 7/7 thôn có nhà văn hóa, khu thể thao khang trang, sạch đẹp, đảm bảo tiêu chuẩn về chỗ ngồi và số sân thể thao. Về thôn kiểu mẫu, thôn Côn Cương 1, chúng tôi khá ấn tượng với khuôn viên nhà văn hóa được xây dựng rộng rãi, khang trang, hiện đại ngay tại trung tâm của thôn. Tổng diện tích khu nhà văn hóa thôn được xây dựng với diện tích hơn 290m2, trong đó nhà văn hóa được xây dựng khoảng 130m2 với sức chứa khoảng 200 người. Trong khuôn viên nhà văn hóa có sân thể thao, khu vực lắp đặt dụng cụ thể thao ngoài trời. Tường rào vây quanh nhà văn hóa được trang trí nổi bật, đẹp mắt với những bức tranh trên tường. Cách đó không xa là sân thể thao với diện tích 1.800m2, đáp ứng nhu cầu tổ chức các hoạt động thể thao, sinh hoạt cộng đồng của người dân trong thôn.

Trưởng thôn Côn Cương 1, Trần Văn Lộc cho biết: “Nhà văn hóa thôn được xây dựng từ đầu năm 2024. Tổng kinh phí xây dựng nhà văn hóa khoảng 1,6 tỷ đồng, trong đó, Nhân dân đóng góp 850 triệu đồng và nguồn xã hội hóa là 250 triệu đồng, còn lại là Nhà nước hỗ trợ. Việc xây dựng nhà văn hóa cũng như xây dựng các hạng mục trong thôn đều được Nhân dân trong thôn bàn bạc, thống nhất cao. Nhờ đó, các hoạt động trong thôn luôn nhận được sự đồng thuận của Nhân dân. Cùng với đó, thôn đã tích cực vận động con em xa quê đóng góp kinh phí xây dựng nhà văn hóa và các trang thiết bị cần thiết như đèn điện, ánh sáng, tăng âm loa đài, bàn ghế. Các thiết chế VHTT được hoàn thiện đã đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tinh thần của người dân, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh”.

Tại xã Vân Sơn (Triệu Sơn), trong quá trình XDNTM và thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH, xã đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó đẩy mạnh huy động sức dân trong xây dựng thiết chế VHTT và phát huy vai trò của Nhân dân trong sử dụng và quản lý các thiết chế VHTT tại cơ sở. Nhờ đó, đến nay, toàn xã có 8/8 thôn có nhà văn hóa, khu thể thao đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân. Nhà văn hóa được quản lý, sử dụng hiệu quả công năng của thiết chế như: tổ chức họp hành, liên hoan văn hóa - văn nghệ; luyện tập văn nghệ, chơi thể thao và là điểm vui chơi giải trí của người dân trong thôn.

Bí thư chi bộ thôn 7, Lê Kim Sáng cho biết: “Trong quá tình XDNTM, 162 hộ dân trên địa bàn thôn đồng thuận và tích cực tham gia đóng góp công sức, tiền của để xây dựng các thiết chế VHTT và nhiều công trình khác. Nhà văn hóa thôn được xây dựng từ năm 2014 với kinh phí 800 triệu đồng, do Nhân dân địa phương đóng góp và con em xa quê ủng hộ. Từ đó đến nay, mỗi lần nâng cấp nhà văn hóa, bổ sung tăng âm, loa đài, bàn ghế, dụng cụ thể thao đều do Nhân dân bàn bạc, thống nhất và đồng thuận tham gia. Như các năm 2023-2024, Nhân dân đã đóng góp hơn 100 triệu đồng mua bàn ghế mới, lắp đặt dụng cụ thể dục - thể thao ngoài trời. Các dụng cụ, thiết chế gắn liền với nhà văn hóa được Nhân dân sử dụng đúng mục đích, bảo quản cẩn thận.

Từ thực tế tại các địa phương, có thể khẳng định, người dân toàn tỉnh đã và đang tích cực tham gia góp sức, góp tiền xây dựng và phát huy công năng của các thiết chế VHTT. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 20/26 huyện, thị xã, thành phố có trung tâm VHTT cấp huyện, đạt tỷ lệ 74%; 532/558 xã có cơ sở vật chất về VHTT; có 4.302/4.357 thôn, bản, khu phố có nhà văn hóa - khu thể thao, đạt tỷ lệ 98,7%. Các nhà văn hóa, khu thể thao thôn, khu phố được xây dựng chủ yếu bằng kinh phí do Nhân dân đóng góp.

Để nhận được sự đồng thuận của Nhân dân trong xây dựng các thiết chế VHTT, ngành văn hóa, thể thao và du lịch đã hướng dẫn các địa phương bám sát các hướng dẫn, chương trình của Trung ương, tỉnh, địa phương về phát triển văn hóa. Trong đó, chú trọng lồng ghép thực hiện chương trình nâng cao chất lượng văn hóa giai đoạn 2021-2025 với Đề án “Xây dựng và phát triển các thiết chế VHTT cơ sở trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa”; phong trào TDĐKXDĐSVH và XDNTM. Đồng thời, các cấp, ngành và địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của Nhân dân về vai trò, ý nghĩa của các thiết chế VHTT đối với việc nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân.

Các địa phương đã chủ động phát huy mọi nguồn lực trong Nhân dân. Trong đó, nhiều xã, thôn đã tự khai thác, tạo nguồn kinh phí xã hội hóa mà không ỷ lại, trông chờ sự đầu tư của Nhà nước. Các địa phương cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động biểu dương gương điển hình trong các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng các thiết chế VHTT; phát động Nhân dân và các hội, đoàn thể cùng thực hiện các đợt chỉnh trang nhà văn hóa, khuôn viên nhà văn hóa, đường làng, ngõ xóm... Bên cạnh đó, các địa phương giao trách nhiệm quản lý các thiết chế VHTT cho Nhân dân để nâng cao trách nhiệm của người dân trong sử dụng và đầu tư, sửa chữa nhà văn hóa, sân thể thao.

Bài và ảnh: Thùy Linh