Chàng trai làng biển đưa nước mắm vươn tầm thế giới

Làm thế nào để gìn giữ và nâng tầm nước mắm truyền thống, "quốc hồn, quốc tuý" của cha ông? Câu hỏi ấy luôn hối thúc chàng trai trẻ Lê Anh (sinh năm 1985 tại xã Hoằng Phụ, huyện Hoằng Hóa) để anh thực hiện dự án đưa nước mắm truyền thống mang thương hiệu Lê Gia vươn tầm thế giới.

Khi “nước chảy về nguồn”

Sinh ra và lớn lên tại làng nghề làm nước mắm Khúc Phụ. Và như một lẽ tự nhiên, mùi hương nước mắm gắn bó mật thiết, nuôi dưỡng trong anh bằng những mảnh ký ức xếp chồng lên nhau theo năm tháng. Anh còn nhớ, thời hoàng kim của nước mắm làng nghề Khúc Phụ là tấp nập những chuyến hàng ra Bắc vào Nam. Nước mắm như là một phần quan trọng của cuộc sống, nuôi dưỡng người dân làng nghề trong đó có gia đình anh. Thế nhưng, chưa đầy nửa thế kỷ sau khi đất nước thống nhất, vị thế lẫn danh tiếng của nước mắm truyền thống mai một dần khi cuộc đối đầu với nước chấm công nghiệp. Nó “gặm nhấm” dần sức phản kháng của những gia đình theo nghề lâu năm như gia đình anh. Tình yêu với nước mắm truyền thống, với khát khao gìn giữ và nâng tầm hồn cốt cha ông, thành động lực thôi thúc anh từ bỏ công việc kỹ sư xây dựng ở một công ty nước ngoài để trở về quê hương bắt đầu “khởi nghiệp”.

Lê Anh với tình yêu cháy bỏng làm nước mắm truyền thống.

Khởi nghiệp bình thường đã khó, khởi nghiệp với mắm truyền thống còn khó hơn. Nghề mắm là nghề cực nhọc và vất vả. Phải đầu tư cơ sở vật chất và nguồn vốn rất lớn, do đặc thù sản xuất truyền thống cần kéo dài và tỉ mẩn. Làm ra sản phẩm đã khó, bán được hàng (chinh phục người tiêu dùng còn khó hơn). Lúc này, câu hỏi đặt ra là “khác biệt hay là chết”, đã thôi thúc bản thân Lê Anh tìm con đường riêng để phát triển nghề nước mắm truyền thống quê mình.

Việc đầu tiên anh làm là tìm đến các chuyên gia trong ngành, như: Tiến sĩ nước mắm Trần Thị Dung, chuyên gia an toàn thực phẩm Vũ Thế Thành… nhờ tư vấn kiến thức khoa học thực phẩm để cho ra sản phẩm mắm đậm đà truyền thống và hạn chế những điểm bất lợi (nặng mùi, vị gắt). Kết hợp kinh nghiệm cha ông và tham vấn chuyên gia, anh quyết định chọn phương pháp ủ cá cơm và muối hạt tinh trong thùng gỗ Bời Lời, đặt trong nhà tôn kín, theo phương pháp nén gài truyền thống.

Điểm khác biệt làm nên chất lượng nước mắm Lê Gia.

Nguyên liệu được chọn lọc kỹ lưỡng, tỉ mỉ. Lê Gia chỉ làm mắm từ cá cơm than tươi - loại cá tuy đắt, nhưng cho ra nước mắm ngon nhất. Muối anh lấy từ Bà Rịa, Ninh Thuận - nơi làm ra hạt muối tinh khiết, hạt to, được lưu kho ít nhất 2 năm để muối “ngọt” hơn, cho ra nước mắm ổn nhất.

Triết lý kinh doanh được Lê Gia theo đuổi “Mâm cơm của khách hàng là mâm cơm của chính gia đình mình”. Những gì mình bán cho khách cũng là những gì mình ăn hàng ngày.

Kỳ công, tỉ mỉ lựa chọn nguyên liệu để cho ra sản phẩm tốt nhất.

Chọn hướng đi riêng

Nhận thấy, cứ 10 người tiếp cận thì có tới 7 - 8 người đang dùng nước chấm công nghiệp, bởi người tiêu dùng không thể chờ vị ngọt đến sau vị mặn mà thích vị ngọt đầu môi của phụ gia hóa học và điều vị của nước mắm công nghiệp. Vì vậy, việc thuyết phục người dân chuyển sang sử dụng nước mắm truyền thống gặp rất nhiều gian nan, nhất là với thương hiệu mới trong một thị trường đầy cạnh tranh. Nhận thấy, hầu hết các loại nước mắm dành cho bé đang được lưu hành trên thị trường thường chứa nhiều chất bảo quản. Ngách thị trường này là có cơ hội cho Lê Gia. Và thế là, sản phẩm Cho Bé với hình tượng cánh buồm ra đời, mong cung cấp cho những thiên thần nhỏ những giọt nước mắm màu hổ phách, hậu vị thanh và mùi thơm dịu, và an lành tự nhiên.

Sản phẩm Nước mắm cho bé - Hướng đi riêng tạo nên thành công của Lê Gia.

Đồng thời Lê Gia cũng rất quan tâm đến sự trải nghiệm của khách hàng, biết khách hàng khó chịu mỗi khi dùng nước mắm mà rót dây ra miệng chai, hoặc không điều chỉnh được lượng rót, cũng như bất tiện khi phải cắt nắp cứng nên Lê Gia đầu tư nhiều vào nắp chai. Nắp chai của Lê Gia làm khuôn riêng có nắp chắn điều chỉnh lượng rót, chai nước mắm dành riêng cho bé thì nhỏ giọt để các mẹ đếm giọt dùng cho con ăn hạn chế việc cho quá tay khiến thức ăn bé bị mặn. Thêm vào đó sự minh bạch trong việc ghi thông tin ghi nhãn các sản phẩm nước mắm và mắm Lê Gia cũng như hoạt động thăm quan nhà thùng, thăm cơ sở sản xuất cũng góp phần giúp người dùng hiểu hơn về sản phẩm mình đang sử dụng.

Không phụ lòng mong mỏi, sản phẩm mắm cho bé được đón nhận nhiệt tình, bởi các bà mẹ khi chọn sản phẩm cho con đều thận trọng đọc kỹ bao bì. Sản phẩm được các hệ thống siêu thị, hệ thống mẹ và bé, các bà mẹ đón nhận và mang lại thành công bước đầu cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của Lê Gia . Khi các mẹ có niềm tin ở sản phẩm cho con (rất khó để làm được việc này) thì các mẹ chuyển sang các sản phẩm khác (nước mắm, các sản phẩm, gia vị chế biến) của Lê Gia.

Sau 5 năm khởi nghiệp với dự án sản xuất nước mắm truyền thống, thương hiệu Mắm Lê Gia đã chiếm được niềm tin của người tiêu dùng sành ăn, khó tính. Sản phẩm Mắm Lê Gia đang được bán tại hệ thống siêu thị: Vinmart, Vinmart+, Aeon, BigC/Top Market/Go, Co.op Mart, MM Mega marker và nhiều đại lý trên toàn quốc. Sản phẩm nước mắm cho bé là sản phẩm bán tốt nhất tại các hệ thống mẹ và bé uy tín (Concung, Bibomart, Kidplaza, shoptretho…) hệ thống Vinmart+ và các shop mẹ và bé trên toàn quốc. Đặc biệt, mắm Lê Gia đã xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Hồng Kong, Đài Loan, Sec, Hàn Quốc, Nam Phi, Lào, Panama, Nga… và tiếp tục vươn đến thị trường Hoa Kỳ và các nước EU.

Lê Anh chia sẻ với chúng tôi đầy xúc động: Nước mắm là linh hồn ẩm thực và là hộ chiếu ẩm thực của người Việt mình. Không có nước nào có nét văn hóa ẩm thực độc đáo, gắn với mắm như Việt Nam. Chúng tôi quan niệm, việc xuất khẩu được nước mắm không chỉ là hoạt động thương mại thuần túy mà còn là việc “ xuất khẩu văn hóa” của cha ông đến với bạn bè quốc tế và cũng giúp cho những người con xa xứ luôn được gần gũi và nhớ về quê hương. Việc xuất khẩu hiện tại chúng tôi cũng mới bắt đầu và mới chỉ có những đơn hàng nhỏ, tuy nhiên đó là nguồn động viên lớn lao cho tập thể Lê Gia luôn nỗ lực cố gắng. Chúng tôi rất hạnh phúc khi nhận được những phản hồi, tin nhắn của đồng bào mình ở nước ngoài khi nói rằng, được sử dụng mắm Lê Gia, họ thấy ấm áp và vợi đi nỗi nhớ quê hương.”

Năm 2020, “Nước mắm Lê Gia - cốt đặc biệt” và “Mắm tôm Lê Gia” là 2 sản phẩm được UBND tỉnh Thanh Hóa lựa chọn là 2 sản phẩm OCOP đại diện cho tỉnh Thanh Hoá đề xuất xếp hạng sản phẩm OCOP 5 sao Quốc gia. Trải qua nhiều vòng đánh giá nghiêm ngặt, khách quan, công tâm từ phân loại, thẩm định hồ sơ, khảo sảt thực tế, chấm điểm… sản phẩm Mắm tôm Lê Gia đã được vinh dự đứng trong danh sách 20 sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia.

Hy vọng, cùng với tình yêu, niềm đam mê và sức trẻ, chàng trai 8X Lê Anh cùng đội ngũ của mình sẽ đưa nước mắm và các sản phẩm từ mắm của đất Hoằng Hóa nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung vươn cao, vươn xa hơn nữa, rạng danh truyền thống xứ Thanh.

Tăng Thúy