Cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, kho tàng văn hóa đậm đà sắc thái văn hóa truyền thống cùng hệ thống di tích lịch sử, văn hóa phong phú... là điều kiện quan trọng để huyện Quan Sơn phát triển du lịch. Tuy nhiên, để ngành du lịch phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, huyện Quan Sơn cần có những giải pháp đúng đắn, phù hợp và hiệu quả.
Huyện Quan Sơn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống, phục vụ cho phát triển du lịch cộng đồng.
Huyện Quan Sơn được “thiên phú” nhiều cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ và thơ mộng như: hang Bo Cúng, hang Nang Non, hang Pha Bái, hang Co Láy, hang Pha Khua... Bên cạnh đó, huyện Quan Sơn còn có hệ thống thác nước đẹp như Cánh Đăng (bản Ngàm), Sa Va (bản Pa), thác Ma Hao (bản Din)... Xung quanh các dòng thác được bao bọc bởi hệ thống rừng nguyên sinh xanh tốt với nhiều thảm thực vật phong phú, đa dạng.
Đến Quan Sơn, du khách không chỉ được ngắm cảnh thiên nhiên đẹp tựa bức tranh thủy mặc, mà còn được tìm hiểu kiến trúc truyền thống của những nếp nhà sàn của người Thái, Mường; thưởng thức những món ăn được chế biến công phu từ nguồn nguyên liệu gần gũi sẵn có của núi rừng; được đắm mình trong những làn điệu dân ca, dân vũ, điệu múa đặc sắc; ngắm nhìn sự khéo léo của các cô gái Thái, Mường bên khung cửi dệt nên những sản phẩm thổ cẩm độc đáo; tham quan di tích lịch sử cầu Phà Lò...
Với nhiều tiềm năng, lợi thế như vậy, huyện Quan Sơn có thể phát triển các loại hình du lịch như: sinh thái, khám phá, văn hóa... Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, ngành du lịch của huyện Quan Sơn vẫn gặp không ít trở ngại, không thu hút được nhiều du khách. Để phát huy tiềm năng du lịch của địa phương, tháng 3-2019, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với UBND huyện Quan Sơn xây dựng tour du lịch Quan Sơn - Viêng Xay (tỉnh Hủa Phăn, Lào). Đây là cơ hội giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch tới du khách trong, ngoài nước, tăng cường liên kết với các đơn vị lữ hành, thúc đẩy việc khảo sát, xây dựng các tour, tuyến du lịch. Qua đó, mở ra cơ hội thu hút đầu tư và phát triển điểm du lịch huyện Quan Sơn. Sau 3 năm đưa tuor du lịch này vào khai thác, số lượng khách đến với huyện cũng không tăng. Theo báo cáo của Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quan Sơn, số lượng khách và doanh thu từ dịch vụ du lịch hàng năm trên địa bàn huyện vẫn “giậm chân” tại chỗ với bình quân mỗi năm đón khoảng 1.000 lượt khách tới tham quan, trải nghiệm. Tìm hiểu thực tế được biết, ngoài nguyên nhân do dịch COVID-19, huyện Quan Sơn thiếu trầm trọng nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cho hoạt động du lịch. Ngoài những khó khăn mang tính “truyền thống” như nền kinh tế chung của huyện còn chậm phát triển, giao thông đi lại khó khăn, công tác quản lý, điều hành và phát triển các dịch vụ du lịch của đội ngũ cán bộ làm công tác du lịch trên địa bàn huyện vẫn còn nhiều hạn chế.
Trao đổi với chúng tôi, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quan Sơn Lê Văn Thơ cho biết: Dù có nhiều lợi thế về cảnh quan thiên nhiên nhưng đến nay toàn huyện mới chỉ có một điểm du lịch được đầu tư phát triển là bản Ngàm (xã Tam Thanh). Trong thời gian tới, để khai thác tiềm năng, thế mạnh, huyện sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện các đề án phát triển du lịch đã được tỉnh phê duyệt, như: Đề án phát triển du lịch cộng đồng huyện Quan Sơn đến năm 2025, tầm nhìn 2030; Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ gắn với du lịch sinh thái đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Phấn đấu đến năm 2025, huyện Quan Sơn đón 8.000 lượt khách du lịch, trong đó có 2.500 lượt khách quốc tế, tổng thu đạt 6.870 triệu đồng. Đến năm 2025 phấn đấu 100% hộ tham gia du lịch cộng đồng sử dụng nước sinh hoạt, nhà tiêu tự hoại hợp vệ sinh; 100% điểm đến du lịch cộng đồng có nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn phục vụ khách; 100% thôn, bản phát triển du lịch có hệ thống thu gom rác thải, xử lý nước thải.
“Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, huyện Quan Sơn tiếp tục kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ cho phát triển du lịch; quan tâm tới công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm; quan tâm bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực du lịch tại chỗ; khuyến khích, hỗ trợ người dân tham gia phát triển du lịch cộng đồng; tăng cường bảo vệ, chỉnh trang cảnh quan, môi trường sinh thái; xây dựng các chương trình quảng bá du lịch để tiếp cận, mở rộng thị trường và kết nối các tour đưa khách đến Quan Sơn... Qua đó, từng bước khai thác tiềm năng, thế mạnh, thúc đẩy du lịch phát triển, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần quan trọng trong “công cuộc” xóa nghèo nhanh, bền vững của huyện”, ông Lê Văn Thơ cho biết thêm.
Bài và ảnh: Xuân Anh