Quán triệt sâu sắc phương châm“Đoàn kết - Đổi mới - Sáng tạo - Hiệu quả”,  trong nhiệm kỳ qua, MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa luôn sáng tạo, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động để phù hợp với tình hình thực tế địa phương và đã đạt những kết quả quan trọng, góp phần củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tiếp tục khẳng định được vai trò của mình trong hệ thống chính trị, được cấp ủy, chính quyền, các cấp, các ngành và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội luôn bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, sự phối hợp ngày càng chặt chẽ, hiệu quả với các cấp chính quyền và các sở, ngành liên quan. Vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng được khẳng định, tạo nền tảng vững chắc góp phần cho sự ổn định và phát triển tỉnh. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã chủ động tham mưu cho Ban Thường vụ cấp ủy ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ công tác Mặt trận, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong lãnh đạo nhiệm vụ công tác Mặt trận trên địa bàn tỉnh. Công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết các tầng lớp Nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo đi vào chiều sâu, đạt kết quả rõ nét; việc biểu dương, tôn vinh, nhân rộng các điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực, người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo được quan tâm tổ chức thực hiện tạo sự lan tỏa trong cộng đồng.

Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18-11) hàng năm được tổ chức rộng khắp với nhiều hoạt động phong phú, thực sự là ngày hội của Nhân dân, nhiều khu dân cư (KDC) vui mừng được đón các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam và lãnh đạo tỉnh về tham dự ngày hội.

Các cuộc vận động (CVĐ) và các phong trào thi đua yêu nước, nhất là CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” đã được triển khai sâu rộng, có trọng tâm trọng điểm, mang lại hiệu quả thiết thực, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ với nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, hướng về KDC, huy động được nguồn lực to lớn trong Nhân dân trị giá trên 2.905 tỷ đồng tham gia xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quan trọng để có 13 huyện, 363/465 xã, 717 thôn, bản  đạt chuẩn NTM; 97 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 23 xã, 486 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Các hoạt động vì người nghèo, cứu trợ, an sinh xã hội được MTTQ các cấp triển khai có hiệu quả với nhiều cách làm sáng tạo, huy động cao nhất nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp, những tấm lòng hảo tâm, nhân văn, nhân ái của cộng đồng tham gia ủng hộ, xây dựng Quỹ “Vì người nghèo”, Quỹ Cứu trợ, tặng quà cho các đối tượng hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn và các chương trình an sinh xã hội trị giá 1.935 tỷ đồng, xây dựng và sửa chữa 4.987 căn nhà Đại đoàn kết.

Bên cạnh đó, MTTQ các cấp còn vận động cán bộ, Nhân dân tham gia ủng hộ xây dựng nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên với số tiền 2,8 tỷ đồng; phối hợp tổ chức hoạt động tôn vinh, tri ân các Anh hùng liệt sĩ, chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến (trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ) do Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức tại Thanh Hoá với gần 600 người về tham dự. Phối hợp với Tòa Giám mục Thanh Hóa, các địa phương vận động đồng bào sinh sống trên sông lên bờ ổn định cuộc sống; huy động các nguồn lực xã hội xây 182 nhà Đại đoàn kết cho đồng bào sinh sống trên sông với tổng giá trị trên 52,4 tỷ đồng. Phối hợp với Tòa Giám mục Thanh Hóa, các địa phương vận động đồng bào sinh sống trên sông lên bờ ổn định cuộc sống; huy động các nguồn lực xã hội xây dựng 182 nhà Đại đoàn kết cho đồng bào sinh sống trên sông với tổng giá trị trên 52,4 tỷ đồng… Các hoạt động quan tâm giúp đỡ người nghèo của MTTQ các cấp đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong tỉnh (năm 2023) xuống còn 3,59% (theo chuẩn nghèo mới).

Đặc biệt, trong nhiệm kỳ qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp với các ban, ngành tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 22-CT/TU ngày 30/3/2024 về Cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh trong 2 năm 2024-2025 với mục tiêu phấn đấu đến ngày 30/9/2025, toàn tỉnh có ít nhất 5.000 hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở.   

Công tác chỉ đạo, tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia phòng, chống dịch COVID-19 đạt kết quả tích cực. MTTQ các cấp đã huy động, tiếp nhận, phân bổ kịp thời tiền, hàng hóa, thiết bị vật tư y tế, các nguồn lực khác trị giá trên 1.000 tỷ đồng, góp phần kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trên địa bàn tỉnh. Phát động “Tuần lễ hướng về TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam”, MTTQ các cấp đã huy động trên 2.300 tấn nhu yếu phẩm hỗ trợ Nhân dân TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam phòng, chống dịch COVID-19.

Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và phong trào“Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế” được triển khai và đạt được kết quả thiết thực. Công tác tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, giám sát và PBXH được tập trung chỉ đạo có nhiều đổi mới, được cấp ủy, chính quyền và Nhân dân ghi nhận. MTTQ các cấp đã chủ động nắm tình hình để kịp thời phát hiện, tham mưu cho cấp ủy Đảng, phối hợp chính quyền chỉ đạo, giải quyết nhiều vấn đề bức xúc trong Nhân dân.

MTTQ các cấp đã thực hiện tốt quyền, trách nhiệm của MTTQ, góp phần vào thành công cuộc bầu cử ĐBQH và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao nhất từ trước tới nay (đạt 99,79%).  Việc tổ chức Hội nghị ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp tiếp xúc cử tri cũng như việc tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, theo dõi việc trả lời của các ngành, các cấp qua từng kỳ họp chất lượng được nâng cao và hiệu quả hơn, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của MTTQ các cấp trong tỉnh.

Công tác giám sát, phản biện xã hội (PBXH) không ngừng được nâng cao về chất lượng, hoạt động có hiệu quả, nội dung giám sát phù hợp với nguyện vọng của Nhân dân. MTTQ các cấp đã chủ trì tổ chức hàng trăm cuộc giám sát; phối hợp thường xuyên, hiệu quả với HĐND, Đoàn ĐBQH tổ chức giám sát nhiều nội dung, toàn diện trên các lĩnh vực với nhiều hình thức khác nhau, làm chuyển biến mạnh mẽ trong việc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật ở các lĩnh vực của đời sống xã hội. Bên cạnh đó, MTTQ các cấp còn chủ động đề xuất, tổ chức các hội nghị PBXH dự thảo các văn bản về công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, là kênh thông tin quan trọng giúp cấp ủy, chính quyền đưa ra các quyết định đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tiễn, được dư luận đồng tình, đánh giá cao. Làm tốt vai trò tham mưu, phối hợp tổ chức đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân, góp phần phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, chính quyền các cấp.

Công tác đối ngoại Nhân dân được quan tâm thực hiện với nhiều nội dung thiết thực, tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào, đóng góp hiệu quả công tác đối ngoại trên địa bàn tỉnh.

Cùng với đó, nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp có nhiều đổi mới và đi vào chiều sâu; công tác tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ MTTQ các cấp được quan tâm. Các hoạt động của Mặt trận đã hướng mạnh về cơ sở, bám sát địa bàn dân cư, có sự kết hợp hoạt động của cán bộ chuyên trách với các hội đồng tư vấn, chuyên gia, cộng tác viên, làm tăng sức mạnh của Mặt trận. Công tác kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc của MTTQ các cấp từ tỉnh đến cơ sở được tăng cường, qua đó đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sai sót, chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở tiếp nhận, sử dụng và quản lý các nguồn quỹ theo đúng quy định.

Những thành tích, kết quả đạt được trong nhiệm kỳ có ý nghĩa quan trọng, góp phần cùng cấp ủy, chính quyền, các tầng lớp Nhân dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra, tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa nhận thấy vẫn còn một số hạn chế. Đó là, công tác tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với các tầng lớp Nhân dân ở một số địa phương chưa thường xuyên, liên tục. Công tác nắm bắt dư luận xã hội có lúc, có thời điểm thiếu chủ động; công tác tham mưu, tham gia giải quyết các vấn đề phát sinh ở cơ sở chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao. Việc xây dựng, triển khai các nội dung của phong trào thi đua, các cuộc vận động chưa được phát huy đầy đủ, chưa sát tình hình thực tế. Số lượng các cuộc giám sát và phản biện chưa nhiều; chất lượng giám sát và phản biện ở cơ sở hiệu quả chưa cao; nội dung giám sát cán bộ đảng viên và người đứng đầu ở cơ sở còn lúng túng, vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh; việc theo dõi, giám sát việc thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa thường xuyên...

Từ đó, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa rút ra 5 bài học kinh nghiệm:

Một là, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định thành công của công tác Mặt trận; những định hướng lãnh đạo của cấp ủy, việc bố trí cán bộ có năng lực, trình độ nhất là người có uy tín với Nhân dân để làm công tác Mặt trận; việc thực hiện đầy đủ các cơ chế, chính sách, sự quan tâm phối hợp, ủng hộ của chính quyền bảo đảm cho Mặt trận thực hiện tốt được chức năng, nhiệm vụ được giao.

Hai là, tập trung tuyên truyền sâu rộng về vai trò, nhiệm vụ xây dựng, củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân của MTTQ đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Ba là, mọi hoạt động của Mặt trận phải xuất phát từ nguyện vọng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; phát huy trò nòng cốt chính trị của MTTQ, quyền làm chủ của Nhân dân, luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến của Nhân dân; kiến nghị và kiên trì theo đuổi việc giải quyết những kiến nghị, đề xuất chính đáng của Nhân dân. 

Bốn là, tích cực, chủ động, sáng tạo trong hoạt động; đổi mới thực chất nội dung và phương thức hoạt động; tăng cường phối hợp chặt chẽ và thống nhất hành động giữa các thành viên trong Mặt trận; bám sát nhiệm vụ chính trị, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương để xây dựng các chương trình phối hợp hành động phù hợp với từng thời kỳ.

Năm là, thường xuyên quan tâm, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là việc đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bố trí và sử dụng cán bộ chuyên trách; kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng mô hình hay, cách làm tốt, phổ biến các điển hình tiên tiến.

Kế thừa truyền thống của MTTQ Việt Nam, phát huy kết quả đạt được, trong thời gian tới MTTQ các cấp sẽ tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tư tưởng Hồ Chí Minh về Đại đoàn kết dân tộc; động viên khuyến khích mọi người, mọi nhà, mọi tổ chức, cá nhân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo chung sức, đồng lòng phát huy cao nhất ý chí, tài năng, sức sáng tạo để xây dựng quê hương Thanh Hóa ngày càng phát triển, giàu đẹp và văn minh.

Tiếp tục đổi mới nâng cao hơn nữa chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động với nhiều cách làm mới, hiệu quả hơn, thiết thực hơn nhằm huy động các nguồn lực to lớn trong xã hội, sức phấn đấu của mỗi người dân cùng với cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp thi đua thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Thực hiện tốt hơn nữa vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của Nhân dân, phát huy dân chủ, thực hiện giám sát và PBXH, tham gia phòng chống tham nhũng, lãng phí, tạo môi trường thuận lợi để Nhân dân phát huy quyền làm chủ, tham gia góp ý, bày tỏ ý kiến, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền các cấp; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh. Thực hiện tốt việc tiếp nhận các ý kiến, kiến nghị của Nhân dân để phản ánh đến cơ quan có thẩm quyền, giám sát chặt chẽ việc giải quyết kiến nghị của Nhân dân.

Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, xây dựng đội ngũ cán bộ MTTQ các cấp có trình độ, am hiểu thực tiễn, gần dân, sát dân; phát huy vai trò, trí tuệ, kinh nghiệm các vị Ủy viên Ủy ban MTTQ, các tổ chức thành viên, Hội đồng tư vấn, các chuyên gia, nhà khoa học, người uy tín tiêu biểu, cốt cán trong Nhân dân tham gia các hoạt động, công tác Mặt trận nhất là hoạt động giám sát và PBXH.

Khắc sâu lời Bác dạy“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công”, với ý chí quyết tâm “Đoàn kết - Dân chủ - Đổi mới - Phát triển”, MTTQ các cấp tiếp tục tập hợp rộng rãi các tầng lớp Nhân dân, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, tạo sự đồng thuận xã hội ngày càng cao, đưa sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân lên tầm cao mới, quyết tâm xây dựng Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, hướng tới xây dựng Thanh Hóa thành tỉnh kiểu mẫu như sinh thời Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.