Thực tế hiện nay cho thấy, chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ có lúc, có nơi chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, chưa mang lại sự hài lòng cho người dân và doanh nghiệp. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức đang bộc lộ sự thờ ơ, bê trễ, đối phó, thậm chí là sợ hãi trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Điều này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực, làm xấu đi hình ảnh, môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Vấn đề này cũng đã được đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng nhấn mạnh tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và phát động phong trào thi đua năm 2023: Công tác phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương trong giải quyết công việc có việc hiệu quả chưa cao. Kỷ luật, kỷ cương ở một số nơi chưa nghiêm, năng lực công tác, ý thức, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, để xảy ra sai sót trong quá trình tham mưu giải quyết công việc... Đồng chí khẳng định: “Nếu lãnh đạo tỉnh có quyết tâm lớn đến mấy mà bộ phận cán bộ tham mưu, giúp việc chưa chịu thay đổi, vẫn sách nhiễu, quan liêu, thiếu năng lực, thì không thể hiện thực hóa được quyết tâm của lãnh đạo cấp trên".
Đặc biệt, trong Nghị quyết số 12-NQ/TU của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2023 cũng đã chỉ rõ, bên cạnh những kết quả quan trọng, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; thì nhiều khó khăn, hạn chế, bất cập cũng đang tạo ra lực cản đối với sự phát triển của tỉnh. Trong đó, một số cấp ủy, cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, có biểu hiện thiếu thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Một số ít cán bộ, đảng viên thiếu rèn luyện, tu dưỡng, suy thoái về đạo đức, lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, Nghị quyết cũng chỉ rõ nhấn mạnh một nguyên nhân chủ quan dẫn đến tình trạng trên là do “cán bộ lãnh đạo, quản lý một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương năng lực hạn chế, có biểu hiện né tránh, sợ trách nhiệm, chưa phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm, thiếu linh hoạt, nhiệt huyết, sáng tạo trong triển khai thực hiện nhiệm vụ, trong giải quyết những vấn đề mới phát sinh. Trong phối hợp giải quyết công việc giữa các ngành cấp tỉnh, giữa các ngành cấp tỉnh với các huyện, thị xã, thành phố còn tình trạng đùn đẩy, nhất là trong giải quyết khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng, triển khai dự án, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Một số thể chế thuộc thẩm quyền của tỉnh chậm sửa đổi; một số quy hoạch, kế hoạch chậm được phê duyệt, ảnh hưởng đến triển khai thực hiện nhiệm vụ trên một số lĩnh vực. Kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ có việc, có nơi chưa nghiêm”.
Bắt đúng “bệnh trì trệ” để có “thuốc đặc trị”. Do đó, ngày 30-5-2023, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND về việc tăng cường trách nhiệm trong công tác tham mưu, giải quyết công việc của các cơ quan nhà nước trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Chỉ thị số 10/CT-UBND nêu rõ: bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng tham mưu của một số ngành, địa phương, đơn vị có lúc, có việc chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều công việc, nhiệm vụ được UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh giao, nhưng các ngành, địa phương, đơn vị triển khai thực hiện chậm tiến độ, chưa chủ động, thiếu quyết liệt, chất lượng tham mưu chưa đảm bảo theo yêu cầu. Người đứng đầu một số ngành, địa phương chưa làm tốt vai trò, trách nhiệm, quyền hạn được giao. Vẫn còn tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, đùn đẩy trách nhiệm, có tâm lý e dè, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất, xử lý công việc, không quyết định công việc thuộc thẩm quyền. Có trường hợp đẩy việc lên cấp trên hoặc sang các cơ quan khác, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả giữa các cơ quan, trả lời, hướng dẫn chung chung, không rõ quan điểm, không đúng vấn đề cần được giải quyết; một số cơ quan chủ trì tham mưu, đề xuất chỉ mang tính đối phó, không rõ nội dung, lạm dụng việc lấy ý kiến phối hợp để né tránh trách nhiệm của cơ quan, đơn vị mình... Theo đó, với việc ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND, Chủ tịch UBND tỉnh nghiêm khắc yêu cầu Giám đốc sở, Trưởng các ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố đề cao tinh thần, trách nhiệm người đứng đầu, quyết tâm thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
Quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của Đảng xem công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ là nhiệm vụ “then chốt” của vấn đề “then chốt” trong công tác xây dựng Đảng, ngày 12-3-2012, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa khóa XVII đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU về “Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ và đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu Thanh Hóa thành tỉnh tiên tiến vào năm 2020”. Nghị quyết số 04-NQ/TU đề ra quan điểm chỉ đạo mang tính chiến lược, lâu dài, đó là “xây dựng đội ngũ cán bộ của tỉnh có đức, có tài, lấy hiệu quả thực hiện nhiệm vụ và uy tín làm thước đo để đánh giá, bố trí cán bộ”… Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TU, đội ngũ cán bộ các cấp trong tỉnh đã có chuyển biến tích cực, bảo đảm về số lượng, cơ cấu tương đối hợp lý, chất lượng được nâng lên.
Tổng kết 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TU, toàn tỉnh hiện có 78.642 cán bộ, công chức, viên chức; trong đó cán bộ nữ 33.278 đồng chí, chiếm 42,4%; cán bộ trẻ 34.527 đồng chí, chiếm 44%; cán bộ là người dân tộc thiểu số 7.341 đồng chí, chiếm 9,4%. Cán bộ có trình độ tiến sĩ, thạc sĩ 7.144 đồng chí, chiếm 9,1%; có trình độ lý luận chính trị cao cấp, cử nhân 3.250 đồng chí, chiếm 4,1%. Cán bộ lãnh đạo, quản lý có 7.898 đồng chí; trong đó, diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý 596 đồng chí; diện Ban Thường vụ cấp ủy cấp huyện và tập thể lãnh đạo ban, sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh quản lý 7.302 đồng chí…
Với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng bảo đảm cả về số lượng và chất lượng, chính là cơ sở, là nền tảng quan trọng để tỉnh Thanh Hóa triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Đồng thời, đây cũng là nhân tố chìa khóa để khơi dậy tinh thần cống hiến và khát vọng phát triển cho quê hương, đất nước. Muốn vậy, trước hết và trên hết cần phải hóa giải cho được bệnh sợ trách nhiệm, bệnh trì trệ, ngại khó, ngại khổ, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm… trong một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị Chính phủ với các địa phương tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã truyền đi một thông điệp rất nhân văn về tâm thế và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Thủ tướng cho rằng, trước yêu cầu nhiệm vụ đang đặt ra, đòi hỏi tư tưởng phải thống nhất, quyết tâm phải cao hơn, nỗ lực phải lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả, làm việc nào dứt việc đó; đã cam kết là phải thực hiện; đã làm là phải có hiệu quả, sản phẩm được lượng hóa... Trong xử lý công việc, vừa tập trung xử lý hiệu quả các nhiệm vụ thường xuyên ngày càng nhiều hơn, đòi hỏi ngày càng cao hơn; vừa giải quyết những vấn đề khó khăn, bất cập, tồn đọng kéo dài; vừa kịp thời ứng phó với những vấn đề mới phát sinh.
Theo đó, tại Công điện số 280/CĐ-TTg, ngày 19-4-2023 về chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm trong xử lý công việc của các bộ, cơ quan, địa phương, Thủ tướng một lần nữa yêu cầu, bên cạnh việc yêu cầu phải xử lý các vấn đề đang ách tắc, đùn đẩy trong giải quyết công vụ ở các bộ, ngành, địa phương, UBND các tỉnh cần phải rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung ngay quy trình phân công và tổ chức công việc. Cắt giảm, đơn giản hóa những quy trình, thủ tục không cần thiết. Cụ thể, cá thể hóa trách nhiệm từng khâu. Tuyệt đối không để xảy ra việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Bảo đảm công việc thuộc thẩm quyền phải được xử lý nhanh chóng, kịp thời, rút ngắn thời gian thực hiện.
Trên tinh thần khẩn trương tiếp thu và triển khai Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND, nhằm tạo cơ sở để lan tỏa tinh thần làm việc trách nhiệm, hiệu quả đến đông đảo cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh. Điều này cũng xuất phát từ yêu cầu thực tế đời sống kinh tế- xã hội trong tỉnh. Bởi mục tiêu mà tỉnh Thanh Hóa đặt ra cho nhiệm kỳ 2020-2025 là rất cao, tuy nhiên qua nửa chẳng đường thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, vẫn còn không ít nhiệm vụ chưa đảm bảo tiến độ, mà một trong những nguyên nhân là do thái độ, tinh thần, trách nhiệm làm việc của một bộ phận cán bộ, công chức chưa cao.
Thực hiện các yêu cầu theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, và để đạt được mục tiêu mà Nghị quyết số 12/NQ-TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2023 đã đề ra, cũng như tạo ra một tâm thế mới, tình thần làm việc khẩn trương, trách nhiệm hơn đáp ứng các yêu cầu rất cao cho chặng đường phát triển của tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 như các Nghị quyết của Đảng đã đề ra, đòi hỏi các ngành, địa phương trong tỉnh phải phát huy cao nhất tinh thần, trách nhiệm, sự chủ động, linh hoạt, sáng tạo, sâu sát thực tế, tổ chức thực hiện nhiệm vụ có trọng tâm, trọng điểm, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, đảm bảo hiệu quả, sớm giải quyết các tồn đọng, vướng mắc đã được chỉ ra. Cùng với đó phải nâng cao năng lực dự báo, phân tích để kịp thời đề ra các chủ trương, biện pháp nhằm chủ động ứng phó hiệu quả với mọi khó khăn, thách thức, những vấn đề mới phát sinh.
Việc Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND có thể xem là “liều thuốc đặc trị” căn bệnh đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong cán bộ, công chức, viên chức. Vấn đề đặt ra lúc này là Chỉ thị phải được các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu, nhận thức đầy đủ, thực hiện nghiêm, siết chặt hơn kỷ luật, kỷ cương hành chính, kịp thời điều chuyển, bố trí lại, thay thế cán bộ, công chức có năng lực yếu, thiếu tinh thần, trách nhiệm; lấy hiệu quả công việc làm tiêu chí quan trọng nhất để bố trí, đánh giá và sử dụng cán bộ, tạo ra bước chuyển mới, từ đó khơi dậy tinh thần cống hiến và thôi thúc khát vọng phát triển đi lên của tỉnh.