Tỉnh Thanh Hóa bước vào năm 2022 với nhiều thời cơ, thuận lợi đan xen không ít khó khăn, thách thức, trong đó có thách thức chưa thể nhận diện đã gây trở ngại cho việc triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ. Song, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự phối hợp, hỗ trợ của các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đề ra nhiều chủ trương, biện pháp đúng đắn, kịp thời, khoa học, hiệu quả để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, với nhiều thành công và thắng lợi mới.
Với sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, từ sớm, từ xa, có trọng tâm, trọng điểm, nhiều dấu mốc quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đã được xác lập. Điển hình là tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 12,51%, vượt kế hoạch đề ra (kế hoạch 11,5%), đứng thứ 7 cả nước; trong đó: nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng 3,65%; công nghiệp - xây dựng tăng 16,33% (công nghiệp tăng 17,88%); dịch vụ tăng 10,18%; thuế sản phẩm tăng 16,9%. GRDP bình quân đầu người ước đạt 2.924 USD, vượt 4,42% kế hoạch. Có 23/25 chỉ tiêu chủ yếu năm 2022 được HĐND tỉnh quyết nghị đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra; nổi bật là: Tỉnh ta đã hoàn toàn chủ động kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh COVID-19; tỷ lệ số ca mắc và tử vong do COVID-19 thuộc nhóm thấp nhất cả nước; thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt 50.099 tỷ đồng, vượt 69% dự toán và tăng 22,8% so với cùng kỳ năm 2021, đây là năm đầu tiên số thu ngân sách Nhà nước của tỉnh vượt mốc 50 nghìn tỷ đồng. Tổng huy động vốn đầu tư phát triển ước đạt 138.919 tỷ đồng, bằng 95,8% kế hoạch và tăng 0,9% so với cùng kỳ; công tác phát triển doanh nghiệp tiếp tục được quan tâm, trong năm thành lập mới 3.731 doanh nghiệp, vượt 24,4% kế hoạch.
Một dấu ấn thể hiện sự quyết tâm, quyết liệt của tỉnh Thanh Hóa trong việc kiểm soát dịch bệnh, tạo đà cho kinh tế phục hồi thể hiện qua kết quả tăng trưởng hết sức ấn tượng của ngành dịch vụ du lịch. Năm 2022, Thanh Hóa đón được 11,01 triệu lượt khách, bằng 110,1% kế hoạch và gấp 3,2 lần năm 2021; tổng thu du lịch đạt 20.038 tỷ đồng, tăng gấp 4 lần so với năm 2021 và đạt 111,8% kế hoạch. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2022 ước đạt 172.209 tỷ đồng, bằng 118,8% kế hoạch và tăng 26,5% so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, hoạt động đối ngoại gắn với xúc tiến đầu tư cũng là một điểm sáng trên bức tranh tăng trưởng, với 60 dự án đầu tư trực tiếp (7 dự án FDI), tổng số vốn đầu tư đăng ký 4.833 tỷ đồng và 71,2 triệu USD. Ngoài ra, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) và Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tiếp tục chuyển biến tích cực. Năm 2022, có 2 đơn vị cấp huyện, 18 xã được công nhận đạt chuẩn NTM; 22 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 7 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có thêm 134 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP cấp tỉnh.
Các lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tiến bộ. Thể thao thành tích cao tiếp tục được duy trì trong tốp đầu cả nước; tại Đại hội Thể dục - Thể thao toàn quốc lần thứ IX năm 2022, tỉnh ta đạt 40 HCV, đứng thứ 4 cả nước. Chất lượng giáo dục mũi nhọn được giữ vững trong nhóm đầu cả nước, với 1 HCB tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế, 58 giải tại kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2021-2022. Chất lượng giáo dục đại trà có chuyển biến tích cực, tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, toàn tỉnh có 411 điểm 10, xếp thứ nhất cả nước; điểm trung bình đạt 6,347 điểm, xếp thứ 27 và tăng 5 bậc so với năm 2021. Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân được chú trọng; công tác giải quyết việc làm, an sinh xã hội được thực hiện kịp thời, đồng bộ, hiệu quả. Công tác sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp được triển khai đồng bộ, theo đúng chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cải cách hành chính tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh. Chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục đổi mới và đạt kết quả tích cực; nhiều khó khăn, vướng mắc đã được giải quyết; nhiều khuyết điểm, vi phạm trên các lĩnh vực được chấn chỉnh, xử lý. Đoàn kết trong Đảng, trong Nhân dân được củng cố. Niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, điều hành của chính quyền tiếp tục được nâng lên.
Có thể khẳng định, những thành quả phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2022 là rất to lớn và toàn diện. Qua đó, tiếp tục khẳng định Thanh Hóa là một trong những địa phương điển hình về thực hiện thành công “mục tiêu kép”, vừa chủ động phòng, chống, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19, chăm lo bảo vệ sức khỏe Nhân dân, vừa khôi phục và đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội. Kết quả ấy đang và sẽ là “đòn bẩy” tạo đà rất lớn để tỉnh ta phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2023 và cả nhiệm kỳ 2020-2025. Song cũng cần khách quan nhìn nhận, trên bước đường phát triển sẽ khó tránh khỏi những tồn tại chưa thể khắc phục. Chẳng hạn như, còn 2/25 chỉ tiêu kinh tế - xã hội dự kiến không đạt kế hoạch; công tác thu hút đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; tiến độ triển khai thực hiện một số dự án lớn, trọng điểm chưa đảm bảo theo yêu cầu… Để khắc phục được những khó khăn, thách thức này nhằm tạo đà cho tăng trưởng thì cần sự quyết tâm, quyết liệt rất lớn trong chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở.
Năm 2023 là năm có ý nghĩa rất quan trọng, năm giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, năm có tính bản lề, quyết định đối với việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ mà kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 đã đề ra. Trên cơ sở kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được, dự báo tốt thời cơ, thuận lợi và những khó khăn, thách thức đặt ra, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh đã quyết nghị các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.
Cụ thể: tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 11% trở lên; GRDP bình quân đầu người đạt 3.200 USD; sản lượng lương thực giữ ở mức 1,5 triệu tấn; tổng giá trị xuất khẩu đạt 5.500 triệu USD; huy động vốn đầu tư phát triển đạt 140.000 tỷ đồng; tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 35.340 tỷ đồng trở lên; có thêm 1 đơn vị cấp huyện, 17 xã đạt chuẩn NTM, 22 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 8 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; thành lập mới 3.000 doanh nghiệp trở lên; tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí mới giai đoạn 2022-2025 giảm 1,5% trở lên; tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 92,5%... Đây là những chỉ tiêu rất cao, đòi hỏi sự quyết tâm, nỗ lực rất lớn, từ đó tạo nền tảng vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu đưa Thanh Hóa trở thành cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc.
Để củng cố niềm tin và tạo ra xung lực mạnh mẽ nhằm hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc tỉnh ta phải tổ chức thực hiện thật tốt, thật hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp sau đây:
Thứ nhất, tiếp tục quán triệt và cụ thể hóa kịp thời, chính xác, đầy đủ những định hướng, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các đề án, cơ chế, chính sách, chương trình trọng tâm, khâu đột phá để từng bước cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025. Đặc biệt, đấu mối, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 37/2021/QH15, ngày 13-11-2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa. Đây là Nghị quyết quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với tỉnh Thanh Hóa về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước và phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch, lâm nghiệp. Từ đó, rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách đã ban hành nhưng không còn phù hợp; đồng thời, nghiên cứu, xây dựng ban hành các cơ chế, chính sách mới, đột phá nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Thứ hai, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, tạo động lực thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Trong đó tập trung phát triển nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng sinh thái, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, nâng cao chất lượng, giá trị, gắn với đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch và phát triển thị trường nông sản cả trong nước và ngoài nước. Chuyển mạnh tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường; lấy nông dân làm trung tâm, nông nghiệp là động lực, nông thôn là nền tảng. Trong lĩnh vực công nghiệp, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của các cơ sở sản xuất công nghiệp, nhất là hoạt động của các cơ sở sản xuất có đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, tạo việc làm của tỉnh, các doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nhập khẩu. Chú trọng thu hút, phát triển công nghiệp hỗ trợ, các vùng nguyên vật liệu trên địa bàn để chủ động hơn các yếu tố đầu vào phục vụ sản xuất, kinh doanh, từng bước hình thành các cụm liên kết các ngành công nghiệp chủ lực của tỉnh. Về dịch vụ, tiếp tục phát triển nhanh, đa dạng các loại hình dịch vụ, nhất là các sản phẩm dịch vụ chất lượng cao, có giá trị gia tăng lớn, đưa Thanh Hóa trở thành một trong những trọng điểm về du lịch, vận tải - cảng biển, tài chính - ngân hàng của khu vực Bắc Trung bộ và cả nước.
Thứ ba, đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, hấp dẫn, trọng tâm là rà soát, đơn giản hóa quy trình, thủ tục, mẫu hóa các thành phần hồ sơ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính; nâng cao tỷ lệ hồ sơ giải quyết trực tuyến mức độ 3 và 4. Tiếp tục duy trì và cải thiện các chỉ số thành phần có thứ hạng cao, tập trung các giải pháp khắc phục những chỉ số thành phần có thứ hạng thấp của các chỉ số PCI, PAR Index, PAPI, SIPAS. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Đổi mới mạnh mẽ phương thức và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến đầu tư và hợp tác quốc tế. Ưu tiên xúc tiến đầu tư các dự án quy mô lớn, có giá trị gia tăng cao, công nghệ hiện đại, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, thân thiện với môi trường. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đầu tư công, lấy đầu tư công để dẫn dắt, kích hoạt thu hút các nguồn vốn ngoài ngân sách, tạo ra nguồn lực tổng hợp, thúc đẩy đầu tư xã hội. Thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước; chống thất thu, giảm nợ đọng thuế, quản lý hiệu quả, tiết kiệm chi ngân sách. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý triệt để các vấn đề còn tồn đọng để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hiệu quả vào cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.
Thứ tư, đẩy mạnh xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, nhất là về giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, tập trung xây dựng hệ thống giao thông vận tải đồng bộ, hiện đại, tạo thành mạng lưới giao thông hợp lý, kết nối thuận lợi trong và ngoài tỉnh, kết nối các vùng, các trung tâm kinh tế động lực. Đẩy mạnh phát triển đô thị theo hướng đô thị xanh, thông minh, hiện đại và thân thiện với môi trường. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ tối đa các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án du lịch quy mô lớn trên địa bàn tỉnh; huy động đa dạng các nguồn lực để đầu tư hạ tầng nông nghiệp, nông thôn.
Thứ năm, đẩy mạnh hoạt động khoa học công nghệ và chuyển đổi số; tập trung thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 10-11-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “Về chuyển đổi số tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa - xã hội; đẩy mạnh phát triển phong trào thể dục, thể thao và duy trì thể thao thành tích cao trong nhóm dẫn đầu cả nước; duy trì chất lượng giáo dục mũi nhọn trong tốp đầu cả nước; nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, thu hẹp chênh lệch chất lượng giáo dục giữa miền núi và miền xuôi. Giữ vững thành quả phòng, chống dịch COVID-19, có phương án ứng phó hiệu quả với các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra, nhất là nguy cơ “dịch chồng dịch”; nâng cao chất lượng y tế các tuyến, đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều trị tại các bệnh viện; huy động các nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại hóa hệ thống y tế; giải quyết tình trạng thiếu trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc, nhân lực và vấn đề nợ đọng tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, chính sách dân tộc, tôn giáo và giải quyết việc làm cho người lao động; triển khai hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
Thứ sáu, tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng; giải quyết có hiệu quả khiếu nại, tố cáo; khắc phục các “điểm nghẽn”, vướng mắc, khâu chậm trễ, kéo dài trong điều hành, tổ chức thực hiện để tăng cường trách nhiệm người đứng đầu, nói đi đôi với làm, quyết liệt trong hành động. Tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội; tập trung đấu tranh, trấn áp các loại tội phạm. Phát hiện, xử lý có hiệu quả các vụ việc phức tạp về an ninh trật tự, không để phát sinh thành “điểm nóng” về an ninh trật tự, tạo môi trường ổn định để phát triển kinh tế - xã hội.
Xuân Quý Mão 2023 sẽ là mùa xuân của những bước tiến mới, những dấu ấn mới trên hành trình phát triển của tỉnh. Tin tưởng rằng, với sự đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân các dân tộc, cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh, cùng đồng bào Thanh Hóa đang sinh sống, lao động, học tập, công tác ở mọi miền của Tổ quốc và ở nước ngoài, chúng ta sẽ từng bước hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.