Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại

Trong nhiều nhiệm kỳ gần đây, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nhờ đó, đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi; cơ sở hạ tầng nông nghiệp được đầu tư, nâng cấp, bộ mặt nông thôn được khởi sắc; đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn từng bước được nâng lên, an sinh xã hội ngày càng đảm bảo.

Mô hình trang trại rau thủy canh Hảo Minh tại thôn Hữu Cần, xã Tế Lợi (Nông Cống).

Từ năm 2010 đến nay, thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, tại các kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XVII, XVIII, XIX đều đã xác định chương trình phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới (XDNTM) là một trong những chương trình trọng tâm phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Ngay sau đại hội, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, XVIII, XIX đã cụ thể hóa, ban hành chương trình trọng tâm gồm: chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM giai đoạn 2011-2015; chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM giai đoạn 2016-2020; chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM giai đoạn 2021-2025 và tổ chức triển khai thực hiện sâu rộng trong toàn tỉnh. Nhằm cụ thể hóa và tạo chuyển biến mạnh mẽ trong việc lãnh đạo, chỉ đạo về phát triển nông nghiệp, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 20-4-2015 “Về tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững”; Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 11-1-2019 “Về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM (hiện nay đã sáp nhập vào Ban Chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Thanh Hóa). HĐND tỉnh đã ban hành 13 nghị quyết về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, XDNTM. UBND tỉnh ban hành 83 chương trình, đề án, chính sách thuộc lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. 100% các huyện, thị, thành ủy đều xây dựng nghị quyết, chương trình, kế hoạch và thành lập ban chỉ đạo để cụ thể hóa và triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Để xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tích tụ ruộng đất, phát triển sản xuất hàng hóa theo hướng quy mô lớn, tập trung, khuyến khích đầu tư cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh cơ giới hóa các khâu sản xuất, nâng cao chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, chuyển đổi cơ cấu giống, chủ động được nguồn giống tốt... Ngoài nguồn vốn đầu tư của ngân sách Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh đã huy động được các nguồn vốn khác để phát triển sản phẩm nông nghiệp, nông thôn. Tạo điều kiện cho nông dân mở rộng sản xuất, liên kết với các HTX, doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, tăng thu nhập cho người dân; góp phần phát triển các chuỗi liên kết sản xuất.

Trong hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X, với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, tốc độ tăng trưởng bình quân toàn ngành nông nghiệp giai đoạn 2008-2020 đạt 2,78%/năm; giá trị sản xuất năm 2020 đạt 29.129 tỷ đồng. Tỷ trọng nông nghiệp trong tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm, thủy sản giảm từ 84,06% năm 2008 xuống còn 69,1% năm 2020; tỷ trọng lâm nghiệp tăng từ 3,6% lên 7,9%; tỷ trọng thủy sản tăng từ 12,36% lên 23%. Tỷ trọng nông, lâm, thủy sản trong GRDP của tỉnh giảm từ 24,5% năm 2008 xuống 10,8% năm 2020. Năng suất hầu hết các loại cây trồng chủ lực, có lợi thế đều tăng, chất lượng nông sản được cải thiện. Tổng sản lượng lương thực bình quân hằng năm duy trì ổn định ở mức 1,5 - 1,6 triệu tấn; đã chuyển đổi trên 45.000 ha đất lúa, mía năng suất thấp, kém hiệu quả sang các loại cây trồng hiệu quả cao hơn. Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung cung cấp cho các nhà máy chế biến. Mở rộng diện tích thâm canh các loại cây trồng có lợi thế. Năm 2020, giá trị sản phẩm trên 1 ha đất trồng trọt đạt 102,3 triệu đồng, tăng 63,7 triệu đồng so với năm 2008.

Các sản phẩm chủ lực có bước phát triển tổ chức sản xuất theo chuỗi; hình thành chuỗi hợp đồng sản xuất, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm mía đường, sắn nguyên liệu; chuỗi liên kết sản xuất gai xanh, lúa giống, lúa thương phẩm, lúa hữu cơ, khoai tây, ớt, ngô ngọt và các loại rau, quả thực phẩm. Các quy trình sản xuất tiên tiến, thân thiện với môi trường được phổ biến nhân rộng; công tác bảo vệ thực vật được triển khai thực hiện hiệu quả, đã khống chế kịp thời các loại sâu bệnh, việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật từng bước được khắc phục.

Chăn nuôi phát triển theo hướng tập trung, quy mô lớn, công nghệ cao. Đã hình thành các chuỗi liên kết giá trị; các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm. Các sản phẩm lợi thế phát triển theo hướng nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh: Năm 2020, bò thịt chất lượng cao đạt 70.200 con; bò sữa đạt 11.765 con, tăng 9.915 con; lợn hướng nạc 550 nghìn con, tăng 303,24 nghìn con; gà lông màu 8 triệu con, tăng 4,5 triệu con; con nuôi đặc sản 2.168 nghìn con... Nhiều dự án chăn nuôi tập trung, quy mô lớn đã và đang được thực hiện trên địa bàn tỉnh.

Nhằm xây dựng nền nông nghiệp phát triển bền vững, thực hiện Nghị quyết 58-NQ/TW ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, ngày 23-7-2021, Tỉnh ủy Thanh Hóa ban hành Quyết định số 622-QĐ/TU về chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM giai đoạn 2021-2025. Trong đó, xác định xây dựng nền nông nghiệp phát triển bền vững, an toàn, thịnh vượng, phát triển nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh nông sản gắn với XDNTM; ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, thông minh để hình thành các vùng chuyên canh thích ứng với biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học được duy trì; hình thành và phát triển các chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. XDNTM văn minh, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn; xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ và hiện đại, gắn với quá trình đô thị hóa; đảm bảo môi trường, cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, quan hệ cộng đồng nghĩa tình; là 1 trong các trụ cột và là nền tảng quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội và chính trị của tỉnh.

Để thực hiện mục tiêu trên, Tỉnh ủy đã định hướng phát triển nông nghiệp theo 3 vùng (trung du, miền núi - đồng bằng - ven biển); chuyển chiến lược sản xuất nông nghiệp trên từng lĩnh vực theo hướng chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng sang sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ; cơ cấu lại sản phẩm gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh, đảm bảo tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với XDNTM để phối hợp nguồn lực và phát triển toàn diện về mọi mặt của sản xuất nông nghiệp và đời sống của cư dân nông thôn. Phát triển nông nghiệp phù hợp với điều kiện tự nhiên, thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tập trung xử lý nội tại cùng với tài nguyên và con người, tiến bộ khoa học - kỹ thuật, để hình thành vùng sản xuất chuyên canh, quy mô lớn.

Nguyễn Thị Yến - Trường Chính trị tỉnh