Tập trung đầu tư các thiết chế văn hóa, thể thao, tôn tạo di tích, phục vụ các hoạt động văn hóa

Cùng với chú trọng phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao (VHTT), trong giai đoạn 2011-2020, được sự quan tâm của tỉnh, các cấp, ngành, nhiều công trình, dự án (DA) trọng điểm về trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa được triển khai thực hiện, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách.

Lễ hội Bà Triệu. Ảnh: Duy Sơn

Nhằm từng bước hoàn thiện hệ thống các công trình, thiết chế VHTT, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần ngày càng cao của các tầng lớp nhân dân, tại Quyết định số 2159/QĐ-UBND ngày 24-6-2013, Chủ tịch UBND tỉnh đã phê duyệt Kế hoạch nâng cấp, xây mới các công trình văn hóa giai đoạn 2012-2020 (nhà hát, rạp chiếu phim, nhà triển lãm văn học nghệ thuật). Đến nay, với sự quan tâm đầu tư của tỉnh, các công trình văn hóa đã và đang được đầu tư xây dựng, hoàn thành, đưa vào sử dụng, phát huy công năng, phục vụ các nhiệm vụ chính trị của địa phương và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT của các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.

Bám sát nội dung Quyết định số 2159/QĐ-UBND; Kế hoạch số 119/KH-UBND ngày 11-9-2014 của UBND tỉnh về thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế VHTT cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 354/QĐ-UBND ngày 23-1-2019 của UBND tỉnh về phê duyệt đề cương, nhiệm vụ Đề án xây dựng một số công trình văn hóa, nghệ thuật, các thiết chế VHTT trọng điểm tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2019-2025, tầm nhìn đến năm 2030, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã xây dựng và hoàn thành phê duyệt quy hoạch hệ thống thiết chế VHTT cơ sở gắn với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, quy hoạch đô thị, đảm bảo diện tích đất quy hoạch theo quy định; đồng thời ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng các thiết chế VHTT cơ sở... Với việc thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của UBND tỉnh, đến nay, về cơ bản các thiết chế VHTT cấp tỉnh, cấp huyện, xã được quy hoạch quỹ đất và tiến hành xây dựng theo đúng quy hoạch. Số lượng và chất lượng các thiết chế VHTT không ngừng phát triển, từng bước đạt chuẩn theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL). Đến tháng 12-2019 đã có 87,9% số thôn (khu vực miền núi là 78%) có nhà văn hóa, khu thể thao; 76,6% số đơn vị hành chính cấp xã (khu vực miền núi là 55%) có trung tâm VHTT; 100% số đơn vị hành chính cấp huyện có trung tâm VHTT; còn tại cấp tỉnh có trung tâm văn hóa tỉnh, nhà văn hóa lao động và trung tâm đào tạo cán bộ thanh, thiếu nhi... Tất cả các chỉ số này từ cấp thôn đến cấp tỉnh đều đạt mục tiêu kế hoạch đến năm 2020.

Cùng với chú trọng phát triển hệ thống thiết chế VHTT, trong giai đoạn 2011-2020, được sự quan tâm của tỉnh, các cấp, ngành, nhiều công trình, dự án (DA) trọng điểm về trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa được triển khai thực hiện, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách, tiêu biểu như các DA: Bảo tồn và phỏng dựng Chính điện Lam Kinh đã cơ bản hoàn thành, với tổng mức đầu tư 259,114 tỷ đồng. Hiện, Sở VHTT&DL đang trình thẩm định, phê duyệt điều chỉnh bổ sung một số hạng mục của DA theo ý kiến của Bộ VHTT&DL làm cơ sở thực hiện, quyết toán công trình, bàn giao đưa vào sử dụng nhằm phát huy giá trị di tích. DA bảo tồn, tu bổ, tôn tạo phủ từ, trưng bày, quản lý, dịch vụ và cảnh quan Di tích lịch sử phủ Trịnh (Vĩnh Lộc) đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt chủ trương, với tổng mức đầu tư 289,942 tỷ đồng. Hiện, công trình đang triển khai thi công, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2020. Cùng với đó, Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu Di tích phủ Trịnh và đã được HĐND tỉnh quyết nghị về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư DA, làm cơ sở để triển khai thực hiện các bước tiếp theo. DA bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu Di tích lịch sử Lăng miếu Triệu Tường (Hà Trung) (giai đoạn 2) đã được HĐND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư với tổng mức đầu tư 457,58 tỷ đồng. Hiện, DA đang trình cấp thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện...

Về định hướng phát triển văn hóa thời gian tới, Sở VHTT&DL đã xây dựng phương án phát triển văn hóa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt để thực hiện. Theo đó, giai đoạn 2021-2030 sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng trung tâm văn hóa tỉnh; trung tâm thanh, thiếu nhi tỉnh; trung tâm VHTT tại các khu công nghiệp; cụm rạp chiếu phim tại TP Thanh Hóa và các khu đô thị trên địa bàn tỉnh. Triển khai lập quy hoạch tổng thể bảo tồn và phát huy giá trị các khu di tích quốc gia trên địa bàn tỉnh làm cơ sở để triển khai thực hiện các DA trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch; tổ chức khoanh vùng, cắm mốc giới bảo vệ di tích; kiểm kê phân loại và xếp hạng các di tích; xây dựng kế hoạch trùng tu, tôn tạo và chống xuống cấp di tích giai đoạn 2021-2025, 2026-2030; triển khai thực hiện đề án nghiên cứu phục dựng, phát huy giá trị các lễ hội tiêu biểu và các loại hình văn hóa dân gian đặc sắc trên địa bàn tỉnh, phục vụ phát triển du lịch. Huy động tối đa các nguồn vốn xã hội hóa để bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa.

Duy Sơn