(Baothanhhoa.vn) - Mùi nhang trầm nhẩn nha trong gian nhà ngày rằm tháng Bảy. Đấy không chỉ là lễ Vu lan báo hiếu đấng sinh thành mà còn là ngày xá tội vong nhân.

Rằm tháng Bảy

Mùi nhang trầm nhẩn nha trong gian nhà ngày rằm tháng Bảy. Đấy không chỉ là lễ Vu lan báo hiếu đấng sinh thành mà còn là ngày xá tội vong nhân.

Rằm tháng Bảy

Minh họa. PN

Mọi năm, vào ngày rằm tháng Bảy, mẹ đều chuẩn bị mọi thứ chu toàn. Mâm cơm cúng có con gà trống luộc vàng ngậy ngự trên đĩa xôi đậu xanh. Mẹ nấu thêm tô canh miến và đĩa nem rán giòn rụm, dậy mùi. Đĩa khoai tây xào cùng cà rốt màu cam bắt mắt, điểm thêm vài cọng rau thơm xanh xanh. Mẹ còn bày biện mâm ngũ quả đủ màu như khi tết. Mấy gói bánh được đặt ngay ngắn trên ban thờ làm bằng tấm gỗ phẳng vân nâu. Mâm cơm cúng là nét văn hóa truyền thống gắn với tín ngưỡng thờ phụng tổ tiên, sùng bái thánh thần và cả lòng biết ơn của con người đối với đấng sinh thành. Nó còn là mối giao kết diệu kỳ giữa các thành viên trong gia đình với nhau và với cả những người đã khuất.

Sáng sớm, mẹ hạ các lọ hoa cũ, châm nước mới, đặt vào đó mấy nhánh cây phát tài mơn mởn lá xanh xen lẫn những bông vạn thọ tròn đầy như lòng đỏ trứng gà và đám thạch thảo tím be bé, nhạt màu.

Mỗi dịp rằm hay nhà có giỗ, hai mẹ con thường dậy rất sớm. Chuyện bếp núc bình thường chẳng mấy cầu kỳ nhưng ngày giỗ chạp không thể qua loa. Mẹ đi chợ từ tờ mờ sáng, chọn từng mớ rau, con cá, dẻ thịt sao cho tươi nhất, ngon nhất. Trong lúc đó, tôi cắm ấm nước sôi cho bố làm thịt con gà trống. Mỗi lần cắt tiết đều nghe bố lầm rầm: “một đời ta bằng ba đời mày, hóa kiếp này cho mày sang kiếp khác, trống cắt tai mái cắt cổ”.

Dẫu chẳng phải người ăn thuần chay hay Phật tử nhưng khi chứng kiến bất cứ sinh linh nào lìa đời tôi đều thấy day dứt. Tôi thường nói mẹ nếu không ăn chay thì cũng chỉ nên mua các loại thịt được làm sẵn. Cảm giác tự tay cắt tiết con gà, con vịt hay đánh vảy cá cũng khiến tôi nao nao.

Mẹ đi chợ về là hai mẹ con hí hoáy trong bếp với đủ thứ nguyên liệu và gia vị. Tôi thích nhất là khâu bày biện. Múc mỗi món ăn cho vào bát đĩa đều như vương vấn sợi dây vô hình mà linh thiêng nối kết con người với Trời, Phật, tiên tổ và cả những giá trị văn hóa từ ngàn xưa để lại – tập tục nhân văn của dân tộc Việt ta.

Rằm tháng Bảy không thể thiếu thoi tiền vàng mã cho người dưới cửu tuyền, càng không thể thiếu nhang đèn, cháo bỏng, muối gạo và các loại bánh kẹo thập cẩm đủ màu. Mẹ thường bày đồ cúng cho vong nhân và các vong linh chiến sĩ ở sân trước nhà. Đồ cúng cũng đủ đầy mọi thứ đồ chay để họ được an ủi và no đủ trước khi quay lại chốn âm ti.

Trước khi đốt nén nhang trầm màu nâu đất, mẹ thắp sáng hết các ban thờ bằng đèn và nến. Nơi thờ tự là chốn tâm linh cần phải sáng sủa, tinh tươm. Nếu ngày thường không được coi sóc thì hôm đấy cũng cần lau chùi cẩn thận.

Tôi thích cảm giác ngôi nhà chìm trong hương thơm của nhang khói. Nó không giống với mùi hương nào khác, rất đặc trưng và bịn rịn. Có những hôm trong lòng bất an, tôi lại bật đèn, đốt nhang để nghe lòng lắng dịu. Với tôi, tâm linh đôi khi là một liệu pháp an thần, là cách kiếm tìm cảm giác thăng bằng, là mối giao hòa vô hình với thế giới siêu thực.

Khi nhang tắt hẳn, các thức đồ trên bàn thờ được hạ xuống. Mẹ sẽ mang giấy tiền vàng mã và y phục cho “người bên kia” đi hóa. Chỉ có cách đốt hết chúng thành tro bụi mới có thể gửi sang bên kia nhân giới. Mẹ mang muối gạo ra rải ngoài cổng, trên đường cùng với bánh kẹo, cháo bỏng cho vong nhân. Vừa vung tay mẹ vừa khấn Nam mô và lẩm bẩm như đang tâm tình với ảnh hình nào về trong gió.

Rằm tháng Bảy còn là dịp mọi người thả đèn hoa đăng cầu an lành và gửi lòng thành kính lẫn biết ơn. Những búp hoa đăng sáng lung linh cùng ánh nến và chập chờn trôi trên sóng nước đêm rằm. Trăng giữa trời vành vạnh, bàng bạc sáng. Trăng dưới nước ướt nhòe, lấp lánh sóng. Ánh sáng lành lạnh của vầng trăng hòa vào vẻ rực rỡ của những búp hoa đăng trôi giữa dòng. Không gian thơ mộng, con người giao hòa với ngoại cảnh, gửi nỗi niềm tri ân vào từng bông sen giấy lững lờ trôi xa mãi.

Năm ngoái nhà vắng mẹ, mâm cúng sơ sài toàn bánh trái, không món mặn nào được bày ra. Nhang trầm đã đốt, đèn cầy đã thắp, mùi hương cũ vương vất không gian nhưng chẳng thể lấp đầy những quãng ngày xa mẹ. Phải trải qua những ngày thiếu hơi ấm tay quen mới thấu hiểu câu người ta thường nói “Mẹ có thể thay thế tất cả nhưng chẳng ai thay thế được mẹ”. Nghĩ vậy để biết ơn đấng sinh thành, để học cho rành hai từ “hiếu thuận”, để biết cách đối nhân xử thế, biết trân trọng những điều đẹp đẽ luôn hiện diện quanh ta.

Rằm tháng Bảy năm nay chưa về đã nghe vương vấn mùi trầm hương.

Tản văn của Lương Thị Hòa


Tản văn của Lương Thị Hòa

 {name} - {time}

 Trả lời

{body}
 {name}- {time}
{body}

0 bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Địa phương

Xem thêm TP.Thanh Hóa

Thời tiết

Chia sẻ thông tin với bạn bè!
Tắt [X]