Giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Mường ở bản Chiềng Khạt

Chiềng Khạt, xã Đồng Lương (Lang Chánh) là một bản có đông đồng bào dân tộc Mường sinh sống, với trên 240 hộ, gần 2.000 nhân khẩu. Trải qua nhiều thế hệ, người dân ở đây vẫn lưu giữ được nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

Nhiều phụ nữ dân tộc Mường ở Chiềng Khạt vẫn gắn bó với nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

Đến thăm tổ phụ nữ dệt thổ cẩm ở bản Chiềng Khạt, được tận mắt nhìn thấy các mẹ, các chị đang miệt mài bên khung dệt, bàn tay thoăn thoắt đưa thoi làm ra những sản phẩm thổ cẩm với nhiều đường nét, hoa văn đẹp mắt. Nhanh tay se những sợi thổ cẩm, bà Lê Thị Tiến, một nghệ nhân dệt thổ cẩm cho biết: Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Mường ở đây đã có từ lâu đời. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay người dân Chiềng Khạt vẫn giữ được nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Để có được những tấm thổ cẩm ưng ý, người dệt phải trải qua rất nhiều công đoạn, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo trong từng chi tiết. Trước kia, để có sợi thì phải trồng bông, nuôi tằm lấy kén rồi mới kéo ra sợi, sau đó sợi được đưa vào khung vuông rồi chạy quanh 8 - 10 ống chỉ để se... Ngày nay, xã hội phát triển, người dân chỉ cần đặt mua sợi ở các nơi rồi đem về se và tiến hành những công đoạn dệt nên tiện lợi hơn rất nhiều. Theo đó, sự sáng tạo cùng những đôi bàn tay khéo léo đã bắt kịp nhu cầu thị trường, ngoài dệt truyền thống, bà con còn dùng máy may để tạo ra túi xách, bao đựng điện thoại, những chiếc khăn choàng với họa tiết, hoa văn bắt mắt... Theo phong tục của người Mường Chiềng Khạt còn gìn giữ đến ngày nay, khi người con gái về nhà chồng phải tự tay dệt, hoặc phải mua từ 6 đến 12 món đồ, gồm: chăn, quần áo, khăn, gối... làm quà tặng cho gia đình nhà chồng. Mặc dù bị sản phẩm công nghiệp lấn át, có lúc nghề dệt thổ cẩm hoạt động cầm chừng, tuy nhiên, với quyết tâm giữ nghề, nghề dệt thổ cẩm ở Chiềng Khạt vẫn được đồng bào gìn giữ và phát huy thế mạnh.

Ông Phạm Khánh Đạt, Chủ tịch UBND xã Đồng Lương, cho biết: Để bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Chiềng Khạt nói riêng và xã Đồng Lương nói chung, thời gian qua UBND xã đã phối hợp với hội phụ nữ, Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện mở các lớp tập huấn về nghề dệt thổ cẩm cho người dân. Ngoài ra, UBND xã còn phối hợp với Trung tâm CraftLink ở Hà Nội hỗ trợ nâng cao tay nghề và thiết kế mẫu mã, giới thiệu sản phẩm cho hội viên phụ nữ. Hiện nay, người dân ở Chiềng Khạt đã thành lập được nhóm hộ dệt thổ cẩm với 10 hộ tham gia, tạo việc làm cho hàng chục chị em phụ nữ lúc nông nhàn. Sản phẩm thổ cẩm được bán lẻ cho người dân trong vùng và các cửa hàng bán thổ cẩm trong và ngoài huyện.

Bài và ảnh: Khánh Linh