Tăng cường kiểm tra và tự kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Năm 2022, Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất, tạo chuyển biến căn bản, bền vững về hiệu quả của hoạt động PBGDPL, góp phần xây dựng ý thức sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân.

Ban Chỉ đạo an ninh trật tự phường Đông Sơn phối hợp với Trường THCS Lý Tự Trọng, TP Thanh Hóa tuyên truyền pháp luật về phòng ngừa tội phạm trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 cho học sinh.

Tuy nhiên, sau 10 năm thực hiện công tác PBGDPL vẫn còn một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa quan tâm đầu tư đúng mức về nhân lực, tài liệu, trang thiết bị, thời gian và phương pháp triển khai thực hiện PBGDPL. Do đó, hằng năm Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh, các sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, các huyện, thị xã đều thành lập đoàn kiểm tra về công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL), kịp thời phát hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đồng thời phổ biến, nhân rộng những mô hình, điển hình tiên tiến trong công tác tuyên truyền pháp luật.

Theo đó, năm 2022 Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh đã thành lập 3 đoàn kiểm tra, kiểm tra tại 3 đơn vị cấp tỉnh (Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Y tế), 6 đơn vị cấp huyện (Hoằng Hóa, Quảng Xương, Như Xuân, Lang Chánh, Yên Định, TP Thanh Hóa) và các đơn vị cơ sở (xã Hoằng Thắng, huyện Hoằng Hóa; xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương; xã Tam Văn, huyện Lang Chánh; xã Cát Tân, huyện Như Xuân; xã Thiệu Vân, TP Thanh Hóa; xã Định Bình, huyện Yên Định; Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Bệnh viện Phụ sản; Trung tâm Giới thiệu việc làm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội).

Nội dung kiểm tra tập trung vào công tác chỉ đạo và điều hành; kiện toàn, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của thành viên hội đồng phối hợp PBGDPL, đội ngũ làm công tác PBGDPL; nội dung và hình thức PBGDPL; kết quả triển khai PBGDPL cho đối tượng đặc thù; kết quả triển khai hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, các chương trình, đề án, kế hoạch PBGDPL đã được ban hành; quán triệt, phổ biến các luật mới; việc đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác PBGDPL; tình hình thực hiện công tác hòa giải cơ sở; thực hiện chuẩn TCPL...

Kết quả kiểm tra, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã ban hành nhiều văn bản để triển khai, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở và chuẩn TCPL, như: Sở Y tế ban hành 5 kế hoạch; 7 công văn; Sở Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành 2 kế hoạch và các công văn; TP Thanh Hóa ban hành 3 quyết định, 8 kế hoạch và 28 công văn; huyện Như Xuân ban hành 3 quyết định, 9 kế hoạch, 8 công văn; huyện Quảng Xương ban hành 2 quyết định, 28 kế hoạch, 28 công văn... Toàn tỉnh có 132 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 586 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 6.855 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Tại 6 huyện, thị xã, thành phố được kiểm tra hiện có 148 báo cáo viên pháp luật huyện, 1.664 tuyên truyền viên pháp luật xã. Trong năm, UBND cấp huyện được kiểm tra thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho lực lượng này. Cụ thể, huyện Yên Định đã tổ chức 3 hội nghị tập huấn, TP Thanh Hóa đã tổ chức 21 hội nghị tập huấn, huyện Như Xuân tổ chức 7 hội nghị tập huấn, huyện Lang Chánh đã tổ chức 35 hội nghị tập huấn...

Nhờ được quan tâm tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, cập nhật kiến thức pháp luật mới, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật đã phát huy năng lực, tích cực tham gia triển khai tuyên truyền nhiều văn bản pháp luật đến cán bộ và Nhân dân. Trong năm 2022, đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh và cấp huyện đã tham gia triển khai, giới thiệu 1.654 cuộc. Tuyên truyền viên pháp luật xã đã thực hiện hơn 6.500 cuộc. Ngoài ra, các lực lượng khác (cán bộ thuộc khối đoàn thể, luật gia, người có uy tín trong cộng đồng dân cư...) cũng tích cực tham gia tuyên truyền, PBGPDL.

Các hình thức PBGDPL được triển khai đa dạng, phong phú ngày càng được đổi mới, nội dung tuyên truyền ngày càng có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL. Tại 3 sở được kiểm tra đã tổ chức 530 hội nghị cho 31.039 đại biểu; các huyện được kiểm tra đã tổ chức 155 hội nghị cho 27.382 đại biểu. Hưởng ứng Ngày Pháp luật Viêt Nam năm 2022, các đơn vị đã tổ chức treo gần 900 băng rôn, khẩu hiệu tại cơ quan, đơn vị và trên các trục đường chính; 100% công chức tư pháp tham gia cuộc thi tìm hiểu pháp luật - hưởng ứng ngày pháp luật Việt Nam trong ngành tư pháp Thanh Hóa; phát động, hưởng ứng cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu các quy định của pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người Việt Nam ở nước ngoài”; tổ chức 38 hội nghị tuyên truyền pháp luật; tăng cường PBGDPL trên hệ thống truyền thanh, trang thông tin điện tử, tuyên truyền lưu động, trực quan, mạng xã hội facebook, zalo...

Trao đổi với chúng tôi về hoạt động kiểm tra công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, chuẩn TCPL năm 2022, ông Bùi Đình Sơn, Giám đốc Sở Tư pháp đánh giá: Qua công tác tự kiểm tra của các sở, ngành, đoàn thể tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố và hoạt động kiểm tra của Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh năm 2022 tại 3 sở và 6 huyện, thành phố cho thấy, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã bám sát kế hoạch PBGDPL của UBND tỉnh, của Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh, các chương trình PBGDPL của Chính phủ, Bộ Tư pháp trong triển khai thực hiện nhiệm vụ; đã ban hành nhiều văn bản để triển khai, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở và chuẩn TCPL. Vì vậy, công tác PBGDPL đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, giúp cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức các cơ quan, đơn vị, địa phương ngày càng ý thức hơn trách nhiệm của mình trong việc học tập pháp luật cũng như trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho quần chúng Nhân dân; công tác hòa giải ở cơ sở và thực hiện chuẩn TCPL được cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị tại địa phương quan tâm, góp phần ngăn chặn và hạn chế vi phạm pháp luật, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, công tác PBGDPL tại các đơn vị tự kiểm tra cũng như các đơn vị được kiểm tra vẫn còn những tồn tại, hạn chế, đó là việc vận dụng các hình thức tuyên truyền, PBGDPL còn thiếu linh hoạt, mang tính một chiều, ít có sự trao đổi giữa người tham gia tuyên truyền và người được tuyên truyền. Nhiều huyện chưa bố trí kinh phí riêng trong triển khai thực hiện các đề án PBGDPL mà chủ yếu lồng ghép trong kinh phí chi thường xuyên. Đội ngũ công chức tư pháp - hộ tịch phải đảm đương nhiều đầu việc nên một số đơn vị gặp khó khăn trong việc thực hiện công tác quản lý Nhà nước về hòa giải ở cơ sở. Một số đơn vị cấp xã chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL nên việc tổ chức đánh giá, chấm điểm tiêu chí chuẩn TCPL còn chậm, chưa đảm bảo thời gian theo yêu cầu....

Thời gian tới, đề nghị UBND tỉnh, Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn việc triển khai công tác PBGDPL, biểu dương khen thưởng kịp thời các đơn vị triển khai có hiệu quả, đồng thời phổ biến những mô hình tốt, những cách làm hay trong quá trình thực hiện PBGDPL. Có văn bản hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về định mức phân bổ kinh phí chi hoạt động PBGDPL, hòa giải ở cơ sở. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho các báo cáo viên, tuyên truyền viên và hòa giải viên ở cơ sở. Đối với các đơn vị được kiểm tra trong năm 2022, đề nghị quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, tăng kinh phí cho công tác tuyên truyền PBGDPL tại các địa phương, cơ sở. Quan tâm tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác PBGDPL, báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật đảm bảo theo quy định pháp luật. Quán triệt, chỉ đạo các xã, phường, thị trấn nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL; có sự phân công cụ thể trong thực hiện nhiệm vụ tự chấm điểm, đánh giá các tiêu chí, chỉ tiêu chuẩn TCPL đạt hiệu quả.

Bài và ảnh: Ngân Hà