Thực hiện việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo: Bài 2 - Giải pháp cho những “nút thắt”

Tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là việc cần làm ngay, làm triệt để, nhằm đảm bảo tính dân chủ cũng như giữ vững niềm tin của Nhân dân đối với chính quyền.

Đoàn ĐBQH tỉnh giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại thị xã Bỉm Sơn. Ảnh: Nguyễn Mai

Nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị và Nhân dân

Ngoài thể chế hóa đúng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thành các văn bản cụ thể, mỗi địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã chủ động xây dựng các phương án, giải pháp phù hợp với tình hình, đặc điểm của đơn vị mình. Trước hết đó là quan tâm tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo cho cán bộ và người dân. Theo đó, các địa phương, cơ quan, đơn vị đã chú trọng tổ chức các hội nghị, hội thi, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, lồng ghép trong các hoạt động thường xuyên và tuyên truyền trên hệ thống cổng thông tin điện tử, đài truyền thanh, truyền hình cấp huyện và loa phát thanh ở cấp xã, thôn, bản thuận tiện cho người dân tiếp cận.

Trong 5 năm từ 2016-2021, riêng thị xã Bỉm Sơn đã tổ chức và lồng ghép tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo cho 4.955 lượt người tham gia. Ngoài ra, thị xã còn trang bị tủ sách pháp luật để phục vụ cán bộ, công chức, viên chức và quần chúng Nhân dân đến, tìm hiểu về pháp luật tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, đất đai và một số vấn đề đời sống xã hội. Trong quá trình tiếp dân, cán bộ, công chức lồng ghép tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn khác, giúp người dân nâng cao nhận thức, chủ động, tích cực chấp hành các quy định của pháp luật.

Xác định rõ tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, thị xã Bỉm Sơn cũng như các địa phương khác trong tỉnh đã và đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đưa các văn bản luật liên quan đến công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo đi vào đời sống; đặc biệt là tiếp tục triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 26-5-2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18-2-2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ảnh, kiến nghị của dân.

Triển khai các chỉ thị, quy định nêu trên, các địa phương đã có những cách làm phù hợp để tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Qua lãnh đạo, chỉ đạo, nắm chắc tình hình, diễn biến dư luận xã hội về các vấn đề, vụ việc Nhân dân quan tâm, có kế hoạch giải quyết kịp thời từ cơ sở. Trong đó, trách nhiệm của người đứng đầu được xem là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đồng thời, công tác này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành để tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện đảm bảo quy định của pháp luật, hạn chế tối đa tình trạng khiếu kiện đông người, triệt để giải quyết tồn đọng kéo dài, vượt cấp.

Kiên trì đối thoại

Thực tiễn công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng cho thấy đối thoại là phương thức quan trọng, mang lại hiệu ứng tích cực. Chính vì vậy, từ cấp tỉnh đến cơ sở, việc đối thoại giữa chính quyền, người đứng đầu với người dân được xem là giải pháp hiệu quả trong giải quyết các vấn đề, vụ việc mà người dân phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo.

Đây cũng là một trong những phương pháp đã được huyện Triệu Sơn vận dụng linh hoạt, hiệu quả nhằm giải quyết từ sớm, từ xa các vấn đề phát sinh ở cơ sở, không để thành điểm nóng, nổi cộm, phức tạp. Theo đồng chí Nguyễn Đức Kính, Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn, đối thoại là một trong những kinh nghiệm của địa phương để giải quyết các vụ việc từ khi mới manh nha. Những năm qua, huyện đã phối hợp chặt chẽ với MTTQ làm tốt công tác dân vận chính quyền, qua đó nắm bắt tốt hơn tâm tư, nguyện vọng của người dân. Đồng thời, Triệu Sơn là địa phương có nhiều nỗ lực trong phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới. Tất cả đã góp phần đảm bảo và nâng cao đời sống cho người dân, tạo sự đồng thuận xã hội, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị trên địa bàn.

Phát biểu chỉ đạo tại các buổi giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với một số huyện, thị xã, thành phố như: Sầm Sơn, Bỉm Sơn, Triệu Sơn, Thiệu Hóa trong tháng 3 và tháng 4 vừa qua, đồng chí Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh đánh giá cao vai trò, ý nghĩa của đối thoại với người dân trong tiếp công dân, đặc biệt là khi giải quyết các khiếu nại, tố cáo của dân. Theo đó, cần phải đối thoại trước khi thụ lý giải quyết vụ việc cũng như trong và sau khi giải quyết để giúp người dân hiểu rõ các quy định của pháp luật, góp phần giải quyết các vụ việc từ khi mới manh nha, ngay từ cơ sở.

Tăng cường chuyển đổi số

Để phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đang được các đơn vị triển khai thực hiện mang lại kết quả bước đầu, khắc phục những hạn chế trong lưu trữ, sắp xếp và tìm kiếm hồ sơ. 100% các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị cấp xã, phường đã xây dựng được trang thông tin điện tử, thường xuyên đăng tải tin tức, sự kiện về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Các địa phương trên địa bàn tỉnh cũng đã cập nhật và đưa vào sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo theo hướng dẫn, đúng quy định. Tại TP Sầm Sơn, phần mềm TD Office được đưa vào sử dụng để quản lý văn bản và hồ sơ công việc. Đồng thời, đây cũng là địa phương đã triển khai ký số văn bản điện tử trên phần mềm TD Office, phần mềm theo dõi nhiệm vụ, phần mềm một cửa, chuyển đổi hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015; thực hiện báo cáo công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo vào phần mềm cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo. Với việc ứng dụng công nghệ thông tin những bất cập còn tồn tại về công tác lưu trữ hồ sơ, vào sổ theo dõi cũng dần được khắc phục so với cách “thủ công” trước đây.

Ngoài ra, phù hợp với đặc điểm, tình hình của mỗi đơn vị, địa phương lại có những phương pháp, cách làm riêng, cụ thể để tăng cường hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Với Sầm Sơn, UBND thành phố xác định phải tăng cường thanh tra trách nhiệm của thủ trưởng trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tập trung ở địa bàn, lĩnh vực phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo; những địa phương, cơ quan, tổ chức, cá nhân không chấp hành hoặc chấp hành thiếu nghiêm túc chỉ đạo, quyết định, kết luận, kiến nghị của cơ quan có thẩm quyền. Trong khi đó, UBND huyện Thiệu Hóa quan tâm xây dựng kế hoạch tập huấn cho cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác này trên địa bàn huyện.

Từ những giải pháp cụ thể, bám sát quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, lấy đối thoại làm trọng tâm, các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh đã và đang từng bước nâng cao hiệu quả của công tác này trong giai đoạn hiện nay. Khi tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện tốt, “tháo gỡ” được những “nút thắt” đang là lực cản, việc triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của các địa phương, đơn vị trong toàn tỉnh cũng vì thế mà thông suốt hơn!

Nguyễn Mai