Sớm thu hồi các dự án được tỉnh giao đất nhưng qua nhiều năm nhà đầu tư không triển khai

Một trong những vấn đề được đông đảo cử tri và Nhân dân quan tâm đã được Kỳ họp thứ 7 HĐND tỉnh khóa XVIII đưa ra chất vấn, đó là: Hiện nay, nhiều dự án được tỉnh giao đất nhưng qua nhiều năm nhà đầu tư không triển khai và đã được gia hạn nhiều lần, trong khi đó nhiều nhà đầu tư có nhu cầu đầu tư lại không có đất… Đề nghị lãnh đạo UBND tỉnh nêu rõ thực trạng, nguyên nhân và giải pháp xử lý vấn đề này? Thay mặt UBND, đồng chí Lê Đức Giang, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã trả lời chất vấn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang trả lời chất vấn tại kỳ họp.

Trả lời nội dung này tại phiên chất vấn chiều 12-7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang cho biết: Từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực (ngày 1-7-2014) đến nay, trên địa bàn tỉnh có 1.617 dự án được giao đất, cho thuê đất với tổng diện tích là 7.863,82 ha. Trong đó, có 1.195 dự án được cho thuê đất với diện tích 3.601,37 ha; 105 dự án được giao đất có thu tiền sử dụng đất, diện tích 823,69 ha; 317 dự án được giao đất không thu tiền sử dụng đất, diện tích 3.438,76 ha. Sau khi được giao đất, cho thuê đất, các chủ đầu tư đã tích cực, khẩn trương triển khai đầu tư dự án. Kết quả, có 1.102 dự án (khoảng 68,15%) đã hoàn thành đầu tư, đảm bảo tiến độ, đưa đất vào sử dụng đúng mục đích; 208 dự án (chiếm 12,86%) đang thực hiện đầu tư đảm bảo tiến độ; 247 dự án (chiếm 15,28%) thực hiện đầu tư chậm tiến độ, nhưng chưa quá 24 tháng, chưa vi phạm điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013; 60 dự án thuê đất (chiếm 3,71%) đã đầu tư chậm tiến độ quá 24 tháng, vi phạm điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013.

Đại biểu HĐND tỉnh chất vấn tại kỳ họp.

Hầu hết các dự án được giao đất, thuê đất đã triển khai đầu tư đảm bảo theo tiến độ đã được chấp thuận và tiến độ đã cam kết, nhiều dự án đã hoàn thành, đưa đất vào sử dụng có hiệu quả, đúng mục đích; một số dự án trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh có quy mô sử dụng lao động lớn, góp phần tạo việc làm cho lao động tại địa phương, tăng thu ngân sách, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội và chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng tích cực.

Đại biểu chất vấn tại kỳ họp.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh vẫn còn tồn tại, hạn chế đó là: Một số dự án triển khai thực hiện đầu tư chậm trễ, kéo dài, không đảm bảo tiến độ, không đưa đất vào sử dụng... vi phạm pháp luật đất đai, xây dựng. Một số nhà đầu tư có nhu cầu sử dụng đất để đầu tư dự án nhưng chưa được đáp ứng kịp thời, ảnh hưởng đến cơ hội đầu tư của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Qua thanh tra, kiểm tra đối với 654 lượt dự án đã phát hiện 164 dự án chậm tiến độ quá 24 tháng, vi phạm điểm i khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 (trong đó, có 60 dự án được giao đất, thuê đất từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến nay). UBND tỉnh đã quyết định thu hồi đất 21 dự án, với tổng diện tích 89,88 ha; gia hạn tiến độ sử dụng đất 88 dự án, yêu cầu chủ đầu tư phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời gian được gia hạn (24 tháng); chỉ đạo các ngành tiếp tục xem xét, tham mưu xử lý theo quy định đối với 46 dự án; có 9 dự án, chủ đầu tư đã khắc phục xong vi phạm.

Đại biểu chất vấn tại kỳ họp.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu về nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang cho biết: Những tồn tại, hạn chế có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan. Nguyên nhân khách quan là do quy định của pháp luật về việc các tổ chức kinh tế tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư đã gây rất nhiều khó khăn, bất cập trong công tác giải phóng mặt bằng. Quy định của các luật chuyên ngành (Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Lâm nghiệp...) chưa đồng bộ, một số quy định chưa thống nhất, còn có sự chồng chéo dẫn đến khó khăn, bất cập trong việc xem xét, thẩm định hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư, giải phóng mặt bằng, giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất. Quy định của pháp luật về điều kiện thu hồi đất của nhà đầu tư do chậm tiến độ đầu tư, đưa đất vào sử dụng rất bất cập, dẫn đến chậm trễ kéo dài nhưng không thể thu hồi đất. Đại dịch COVID-19 bùng phát từ đầu năm 2020 cũng đã tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp, gây khó khăn rất lớn cho nhà đầu tư trong việc thu xếp vốn cũng như việc thi công dự án…

Đại biểu chất vấn tại kỳ họp.

Về nguyên nhân chủ quan, Phó Chủ tịch Lê Đức Giang cho rằng: Do chất lượng tham mưu chấp thuận chủ trương, địa điểm đầu tư của các ban, sở, ngành đối với một số dự án còn hạn chế, chưa đánh giá đúng năng lực nhà đầu tư, nhu cầu sử dụng đất, tính khả thi trong triển khai và hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án. Điều này dẫn đến một số nhà đầu tư năng lực tài chính, năng lực triển khai thực hiện dự án hạn chế, không đảm bảo nguồn vốn và năng lực để hoàn thành đầu tư dự án; cá biệt một số nhà đầu tư có dấu hiệu đầu cơ giữ đất để chuyển nhượng kiếm lời, không có ý định đầu tư. Chất lượng và tính thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng còn có những hạn chế, bất cập; chưa đáp ứng được yêu cầu thu hút đầu tư… Công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng cấp tỉnh với chính quyền địa phương trong việc giám sát, theo dõi, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất, đầu tư dự án còn hạn chế. Công tác theo dõi, đôn đốc, giám sát, thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất, đầu tư xây dựng, đảm bảo môi trường… chưa thường xuyên, chưa toàn diện. Một số chính quyền địa phương chưa làm tốt công tác quản lý Nhà nước về đất đai, xây dựng, môi trường; còn buông lỏng quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật đất đai, xây dựng kéo dài nhưng không được phát hiện, xử lý kịp thời…

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu đặt câu hỏi chất vấn là giải pháp nào để khắc phục có hiệu quả những vấn đề còn tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về đất đai trong thời gian tới, được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang cho biết: UBND tỉnh sẽ chỉ đạo rà soát, tổng hợp và đề nghị các cơ quan Trung ương có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật để tháo gỡ các bất cập, vướng mắc của các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng, đất đai, quy hoạch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư. Đồng thời, thành lập Tổ công tác rà soát tiến độ thực hiện các dự án đầu tư trực tiếp trên địa bàn tỉnh để rà soát, tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết các vấn đề cụ thể của từng dự án, nhất là chấm dứt hoạt động, thu hồi đất các dự án vi phạm quy định pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng... nếu đủ điều kiện.

Tăng cường giám sát, theo dõi, thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư dự án; kịp thời phát hiện, tham mưu cho UBND tỉnh xử lý đối với các trường hợp chậm tiến độ sử dụng đất; không để tái diễn tình trạng dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ kéo dài mà không được phát hiện, xử lý kịp thời theo quy định.

Đầu tư hệ thống thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai. Thường xuyên rà soát, cập nhật danh mục và công bố thông tin các dự án lớn kêu gọi đầu tư trên các phương tiện thông tin đại chúng để các nhà đầu tư có nhu cầu được biết và tham gia đăng ký đầu tư.

Các ban, sở, ngành, địa phương phải rà soát, đánh giá về đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng…; có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, bổ sung để đảm bảo hoàn thành chức trách nhiệm vụ được giao; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, đánh giá chất lượng thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Đánh giá về phần trả lời chất vấn, đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, chủ tọa kỳ họp cho rằng: Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang đã trả lời đầy đủ các câu hỏi của các đại biểu. Để việc sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh nói chung và sử dụng đất thực hiện các dự án đầu tư tiết kiệm, hiệu quả đề nghị sau kỳ họp này HĐND tỉnh yêu cầu UBND tỉnh tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nội dung đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang thay mặt lãnh đạo UBND tỉnh đã hứa trước HĐND tỉnh, đồng thời, đề nghị UBND tỉnh thực hiện tốt một số nội dung sau:

Đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, thay mặt chủ tọa kỳ họp đánh giá phần trả lời chất vấn của đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang.

Thứ nhất: Phải rà soát tiến độ thực hiện các dự án đã được giao đất, cho thuê đất trên địa bàn tỉnh, bao gồm các dự án được giao đất, cho thuê đất trước và sau khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực. Cần phân loại, đề ra biện pháp xử lý cụ thể đối với từng dự án và báo cáo kết quả với HĐND tỉnh trước ngày trước ngày 30-9-2022.

Thứ hai: Thực hiện đúng quy định của pháp luật trong việc thu hồi đất, các dự án đã được giao đất, cho thuê đất nhưng vi phạm pháp luật đất đai; đất đã thu hồi phải đưa ngay vào sử dụng đúng quy định của pháp luật. Phải lựa chọn được nhà đầu tư bảo đảm năng lực tài chính, có khả năng triển khai dự án và quyết tâm thực hiện dự án.

Thứ ba: Phải nâng cao chất lượng công tác tham mưu việc chấp thuận chủ trương, địa điểm đầu tư dự án; đánh giá đúng năng lực nhà đầu tư, yêu cầu sử dụng đất, có tính khả thi trong triển khai dự án, hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án, không chấp nhận nhà đầu tư năng lực tài chính, năng lực triển khai thực hiện dự án hạn chế, không bảo đảm nguồn vốn và năng lực hoàn thành đầu tư dự án, có dấu hiệu đầu cơ, găm giữ đất để chuyển nhượng kiếm lời bất hợp pháp, không có ý định đầu tư.

Thứ tư: Chỉ đạo các sở, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã làm tốt công tác theo dõi, đôn đốc, giám sát, thanh tra, kiểm tra việc quản lý sử dụng đất, việc thực hiện các dự án được giao đất, cho thuê đất trên địa bàn; kịp thời thời phát hiện, tham mưu cho UBND tỉnh xử lý đối với các trường hợp chậm tiến độ sử dụng đất, không để tái diễn tình trạng không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ kéo dài mà không được phát hiện, xử lý kịp thời theo quy định.

Thứ năm: Nâng cao chất lượng công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng cấp tỉnh với chính quyền địa phương trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi việc quản lý, sử dụng đất đầu tư các dự án.

Nhóm PV XDD-NC