Địa chỉ tin cậy của những đối tượng cần trợ giúp pháp lý

Thanh Hóa là tỉnh có địa bàn rộng, dân cư đông, có tới 11 huyện miền núi với nhiều dân tộc cùng sinh sống. Nhiều người dân, đặc biệt là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa nhận thức pháp luật còn hạn chế, khả năng tiếp cận các tài liệu pháp luật còn ít. Chính vì vậy, hoạt động của Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) Nhà nước và các chi nhánh của trung tâm trở thành địa chỉ tin cậy của nhiều người mỗi khi có thắc mắc về pháp lý.

Một phiên tòa có sự tham gia của các trợ giúp viên pháp lý.

Từ các vụ việc dân sự như kết hôn, ly hôn cho đến những vụ việc tranh chấp đất đai, vi phạm pháp luật... khi có yêu cầu của các đối tượng được TGPL, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh luôn đáp ứng tốt các hình thức trợ giúp như tư vấn, bào chữa, bảo vệ trong quá trình tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng. Chất lượng công tác TGPL đã được nâng lên rõ rệt, giúp các đối tượng khó khăn tiếp cận dịch vụ pháp luật miễn phí của Nhà nước một cách công bằng. Đó là những hiệu quả mà Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh nỗ lực đạt được sau hơn 2 năm thực hiện Luật TGPL cũng như thực hiện hiệu quả Đề án Đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015-2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Điểm nổi bật trong hoạt động TGPL trong những năm gần đây đó là trung tâm ngày càng phát huy tốt vai trò bào chữa trong quá trình tham gia tố tụng, những đối tượng thuộc diện được TGPL bị tạm giữ, tạm giam đã được giới thiệu, tìm đến trợ giúp của trung tâm. Các đối tượng người khuyết tật, gia đình chính sách, người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, trẻ em... cũng đã chủ động tìm đến trung tâm khi gặp vướng mắc về pháp lý. Riêng trong năm 2019, trong tổng số 627 vụ việc trung tâm thụ lý có đến 610 vụ việc tham gia tố tụng; 6 tháng đầu năm 2020, số vụ việc tham gia tố tụng là 256 vụ việc, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2019. Qua theo dõi, nhiều vụ việc TGPL đã góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người dân, nhiều đối tượng được bào chữa thành công, người được TGPL được giảm án... Kết quả thẩm định chất lượng có 80% số lượng vụ việc đạt chất lượng tốt. Công tác tập huấn, trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ cho các trợ giúp viên pháp lý, chuyên viên pháp lý được trung tâm chú trọng thực hiện. Trung tâm đã tập trung vào việc giới thiệu các văn bản pháp luật mới cho các trợ giúp viên, cộng tác viên và các kỹ năng tham gia tố tụng nhằm giúp cho người thực hiện TGPL cập nhật được các kiến thức pháp luật mới, bổ sung thêm kỹ năng, nghiệp vụ để áp dụng vào việc thực hiện vụ việc TGPL.

Với sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn của Sở Tư pháp, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã xác định được các nhiệm vụ cụ thể, chủ động tiếp cận thông tin, vụ việc và nhanh chóng cử trợ giúp viên pháp lý vào cuộc khi có đơn yêu cầu TGPL. Hoạt động của hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng của tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Với những quy định cụ thể hơn, rõ ràng hơn về trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, tổ chức đối với công tác TGPL, đặc biệt là cơ quan tiến hành tố tụng hai cấp nên số lượng bị can, bị cáo, đương sự đã được hướng dẫn, giải thích và giới thiệu đến trung tâm để được TGPL ngày càng tăng. Các hoạt động truyền thông về TGPL cũng được đẩy mạnh; hoạt động của đường dây nóng về TGPL được duy trì; biên soạn chuyên mục thông tin về TGPL bằng tiếng Việt, tiếng dân tộc thiểu số cho các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn...

Thời gian tới, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh tiếp tục tập trung thực hiện vụ việc TGPL, trong đó chú trọng vụ việc tham gia tố tụng, các vụ việc đại diện ngoài tố tụng, tư vấn pháp luật trên các lĩnh vực theo quy định. Tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành, kỷ luật, kỷ cương hành chính. Phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, gắn trách nhiệm cho các phòng, các chi nhánh trực thuộc trung tâm. Đổi mới công tác truyền thông về TGPL bằng nhiều hình thức phong phú; nâng cao chất lượng, đổi mới phương thức trong việc bồi dưỡng nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý; tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan... Đó là những nhóm giải pháp mà trung tâm đã và đang nỗ lực thực hiện để đưa hoạt động TGPL phát triển theo hướng chuyên nghiệp, trở thành địa chỉ tin cậy của những đối tượng được TGPL.

Bài và ảnh: Minh Hiền