Phát triển cây ăn quả tập trung ở huyện Thạch Thành

Phát triển cây ăn quả ở huyện Thạch Thành trong những năm qua đã góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người nông dân. Trong đó, phát triển cây ăn quả tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm các loại quả, bảo vệ môi trường, tránh được xói mòn, rửa trôi, bạc màu đất.

Nông dân xã Thành Tâm chăm sóc cây ăn quả.

Thạch Thành được biết đến là vùng cây ăn quả, với nhiều loại nông sản được trồng quy mô tập trung phục vụ nhu cầu thị trường trong và ngoài tỉnh. Năng suất, chất lượng tăng nhanh, cơ cấu cây trồng chuyển dịch theo hướng tích cực, nhờ vậy mà trên địa bàn huyện Thạch Thành có rất nhiều loại cây ăn quả chủ lực nổi tiếng, như: cam Vân Du, bưởi da xanh, ổi lê Đài Loan, mít Thái, thanh long ruột đỏ... Trong quá trình sản xuất, huyện đã phối hợp với Học viện Nông nghiệp Việt Nam quy hoạch vùng trồng cây ăn quả có múi (cam, bưởi) và cam Vân Du đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu. Đi đôi với đó, huyện tổ chức, vận động nhiều doanh nghiệp, cá nhân có điều kiện kinh tế, có nguyện vọng đầu tư thuê đất, tích tụ, tập trung đất đai để sản xuất cây ăn quả tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm kỹ thuật trồng cam tại nhiều địa phương có sản phẩm cam nổi tiếng, như huyện Cao Phong (Hòa Bình); huyện Hàm Yên (Tuyên Quang)...

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, huyện Thạch Thành đã và đang tập trung chỉ đạo phát triển cây ăn quả bảo đảm tính liên vùng, phát huy lợi thế của từng địa phương, trọng tâm phát triển là các xã trung du, đồi núi thấp, các xã dọc đường Hồ Chí Minh, trên cơ sở khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, lao động, điều kiện khí hậu thời tiết, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, tạo ra hiệu quả kinh tế và giá trị gia tăng cao, bảo vệ môi trường sinh thái và tạo cơ hội phát triển cho các ngành chế biến. Thực tế cho thấy, huyện Thạch Thành có quỹ đất trồng cây ăn quả lớn, thổ nhưỡng, khí hậu ưu đãi, phù hợp cho sản xuất nhiều loại cây trồng khác nhau, nhất là cây ăn quả khó chăm sóc như cam, bưởi da xanh... Từ năm 2016, triển khai thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn, huyện Thạch Thành tập trung chỉ đạo các đơn vị thí điểm mô hình đầu tư phát triển sản xuất cây ăn quả, như ổi, cam đường canh, cam Xã Đoài lòng vàng, cam Vân Du, cam V2, bưởi da xanh, bưởi đào đường, bưởi diễn, thanh long ruột đỏ, mít Thái, dứa gai... Đồng thời, hỗ trợ các HTX, hộ gia đình đầu tư sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, truy xuất nguồn gốc sản phẩm... Trên cơ sở đó, xây dựng sản phẩm OCOP góp phần nâng cao giá trị hàng hóa sản phẩm nông sản. Mặt khác, phát triển cây ăn quả tập trung nhằm tạo điều kiện cho một bộ phận doanh nghiệp, hộ gia đình có tiềm năng kinh tế tích tụ, tập trung đất đai, tổ chức sản xuất quy mô lớn, theo chuỗi giá trị, đầu tư thiết bị ứng dụng theo hướng công nghệ cao, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật mới vào sản xuất, tăng năng suất, sản lượng, chất lượng cây ăn quả, tạo ra nguồn hàng hóa lớn, có thương hiệu, nhãn hiệu cung cấp ra thị trường có thể cạnh tranh với sản phẩm khác, mang lại giá trị, lợi nhuận cho người sản xuất.

Theo báo cáo của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạch Thành, đến nay, trên địa bàn đã trồng được hơn 1.341 ha cây ăn quả tập trung (cam 248,2 ha, bưởi 170,7 ha, ổi 81,1 ha, thanh long 95,5 ha, mít 73,9 ha và diện tích còn lại là dứa) và được trồng chủ yếu tại thị trấn Vân Du, các xã Thạch Quảng, Thành Công, Thành Minh, Thành Tâm, Thành Tân, Thạch Cẩm. Trong đó, diện tích trồng cam, bưởi ứng dụng công nghệ cao, hướng công nghệ cao khoảng 200 ha. Trên địa bàn huyện đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao, như: mô hình cam, bưởi 200 - 300 triệu đồng/ha/năm, ổi lê Đài Loan 200 triệu đồng/ha/năm, mít Thái 150 - 200 triệu đồng/ha/năm, dứa 100 - 200 triệu đồng/ha/năm... và sản lượng cây ăn quả tăng qua hàng năm. Cây ăn quả được sản xuất an toàn, được cấp giấy chứng nhận bảo hộ thương hiệu, chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, bảo đảm chất lượng quả, đáp ứng nhu cầu những thị trường tiêu dùng khó tính... Hiện trên địa bàn huyện có 239 hộ trồng cam, bưởi diễn, bưởi da xanh và trồng tập trung tại thị trấn Vân Du, một số xã như Thạch Quảng, Thành Minh, Thành Công, Thành Tâm. Đồng thời, có 7 doanh nghiệp tổ chức sản xuất cây cam, bưởi da xanh, tổng diện tích khoảng 172 ha; trong đó 122 ha áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, 50 ha áp dụng tiêu chuẩn toàn cầu GlobalGAP. Hầu hết các doanh nghiệp đầu tư thuê đất quy mô lớn, tổ chức sản xuất tập trung, thuê tư vấn thiết kế, hướng dẫn quy trình kỹ thuật, tiêu chuẩn sản xuất, đầu tư, lắp đặt đồng bộ các thiết bị tưới hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, bán công nghệ cao; sử dụng rỉ giun quế, đậu tương, phân hữu cơ cho diện tích cam, bưởi và thu nhập khoảng 300 - 400 triệu đồng/ha/năm.

Huyện Thạch Thành đang tiếp tục thực hiện các giải pháp để phát triển vùng sản xuất cây ăn quả tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao; hình thành các chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm... Mục tiêu đến năm 2025, tổng diện tích cây ăn quả toàn huyện đạt hơn 2.863 ha, sản lượng quả đạt 35.307 tấn/năm, bình quân thu nhập 150 - 200 triệu đồng/ha/năm. Trong đó, vùng sản xuất cây ăn quả tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao có diện tích 1.642 ha, sản lượng 27.323 tấn và tập trung chủ yếu tại thị trấn Vân Du, các xã Thành Tâm, Thành Công, Thành Tân, Thành Minh, Thạch Cẩm, Thạch Quảng... Đến năm 2025 có ít nhất 80% sản phẩm cây ăn quả bảo đảm tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm; trong đó có 20% (tương đương 458 ha) diện tích được chứng nhận sản xuất theo các tiêu chuẩn VietGAP, có 2 - 3 mô hình được chứng nhận sản xuất hữu cơ.

Đồng chí Phạm Đình Minh, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành, cho biết: Để đạt mục tiêu đề ra, huyện Thạch Thành tiếp tục thu hút cá nhân, doanh nghiệp có điều kiện tích tụ, tập trung đất đai quy mô lớn sản xuất trồng cây có múi theo quy hoạch, đạt từ 600 ha trở lên. Tiếp tục phát triển sản xuất cam theo các tiêu chuẩn VietGAP, GLobalGAP, bảo đảm an toàn thực phẩm, theo chuỗi giá trị, kết hợp xây dựng sản phẩm OCOP; đồng thời, khai thác sử dụng, phát triển “Nhãn hiệu chứng nhận cam Vân Du” cho sản phẩm cam tại huyện Thạch Thành. Tập trung đầu tư đồng bộ thiết bị tưới nhỏ giọt, tưới thông minh vào sản xuất cây ăn quả tập trung theo hướng sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật hiện đại, công nghệ cao, bán công nghệ cao vào sản xuất cam. Xây dựng mã số vùng trồng đáp ứng yêu cầu đầu ra cho sản phẩm cam xuất khẩu; đồng thời, tạo điều kiện, bố trí quỹ đất, thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư xây dựng nhà máy chế biến nước ép quả tươi tại huyện Thạch Thành. Liên kết với các cơ sở chế biến để hình thành vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn. Đồng thời, tạo điều kiện cho các HTX, trang trại, doanh nghiệp xây dựng thương hiệu sản phẩm, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý của cây ăn quả, đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, tăng cường năng lực cạnh tranh cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP.

Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng đơn vị, tạo cơ chế thông thoáng, rút ngắn tối đa thời gian giải quyết các thủ tục hành chính, bảo đảm nhanh gọn trong việc thu hút đầu tư đối với các doanh nghiệp đầu tư sản xuất cây ăn quả. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến hoa quả trên địa bàn gắn với kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu - Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành Phạm Đình Minh, nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Gia Huy