Hiệu quả việc áp dụng hệ thống quan sát tàu cá bằng vệ tinh

Năm 2012, hệ thống quan sát tàu cá bằng công nghệ vệ tinh Movimar đã được triển khai lắp đặt cho tàu cá. Đây là hệ thống thiết bị giám sát hành trình tàu cá bằng công nghệ kết nối vệ tinh, với nhiều ứng dụng, trong đó quan trọng nhất là xác định vị trí, hành trình tàu cá hoạt động trên biển.

Với các tính năng của mình, hệ thống Movimar hiện nay là hệ thống duy nhất của ngành thủy sản đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu của Ủy ban châu Âu trong giám sát hành trình tàu cá nhằm chống khai thác bất hợp pháp không báo cáo. Nhờ đó, cơ quan quản lý có thể chủ động kiểm tra và giám sát được đối với từng tàu cá có lắp thiết bị. Đồng thời, quản lý và cập nhật được nhật trình khai thác của các tàu thông qua nhật ký khai thác điện tử được tích hợp vào bộ thiết bị Movimar. Qua đó, cho phép truy xuất được một cách chi tiết, rõ ràng nhất về nguồn gốc các loài hải sản được đánh bắt. Ngoài tính năng trên, hệ thống cũng có thể thu thập các dữ liệu về khí tượng, đưa ra các bản tin dự báo thời tiết, cảnh báo các sự cố thiên tai về mưa bão trên biển để ngư dân chủ động phòng tránh. Cùng đó, thu thập các dữ liệu về hải dương học hàng ngày (như nhiệt độ nước biển, độ muối, độ cao mực nước biển, các phù du, hình ảnh dòng hải lưu...). Đây là những cơ sở dữ liệu hết sức quan trọng để đưa ra các cảnh báo, dự báo về ngư trường, giám sát tình hình môi trường biển... Ông Nguyễn Đức Phương, xã Ngư Lộc (Hậu Lộc) chủ tàu TH.90874 TS, cho biết: Sau thời gian lắp đặt và sử dụng máy định vị vệ tinh Movimar giúp chúng tôi sớm nắm bắt thông tin diễn biến thời tiết trên biển, nhất là những cơn bão, áp thấp nhiệt đới để kịp thời tránh trú. Đồng thời, khi tàu của mình không may gặp sự cố thì chỉ trong vòng 15 giây, thiết bị này sẽ phát tín hiệu toàn cầu, lập tức các tổng đài, các tàu bạn sẽ biết được vị trí tàu mình gặp nạn để kịp thời ứng cứu.

Theo thống kê của Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản, trên địa bàn tỉnh có 120 tàu cá được lắp thiết bị Movimar khai thác xa bờ. Ngoài hệ thống Movimar còn 300 tàu cá lắp đặt hệ thống giám sát hành trình tàu cá là hệ thống VX-1700. Các tàu đánh bắt ven bờ lắp đặt máy liên lạc sóng HF, chủ yếu là máy ICOM. Theo đó, các tổ, đội khai thác và số lượng tàu cá đánh bắt xa bờ trên địa bàn tỉnh cơ bản được trang bị hệ thống giám sát hành trình đánh bắt.

Ông Lê Bá Lực, Trưởng Phòng Quản lý khai thác tàu cá, Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho biết, để ngăn chặn tàu cá khai thác bất hợp pháp, toàn tỉnh đã chủ động thực hiện các biện pháp ngăn chặn ngay từ đầu thông qua hệ thống Movimar, bảo đảm an toàn cho tàu thuyền và ngư dân khi có bão và áp thấp nhiệt đới xảy ra trên biển, giúp ngư dân cập nhật kịp thời và nhanh chóng hướng đi của bão cũng như tìm cách tránh trú bão an toàn. Bên cạnh những công dụng hữu ích trong việc giúp cơ quan quản lý theo dõi và quản lý chặt hoạt động của các tàu thuyền, thì hệ thống Movimar cũng còn vướng một số hạn chế nhất định. Nổi bật nhất là ý thức trong việc quản lý, sử dụng thiết bị này của ngư dân. Nhiều chủ tàu cá cho rằng khi bật thiết bị Movimar, sẽ bị lộ ngư trường khai thác nên họ không muốn sử dụng, thậm chí có lắp đặt nhưng không bật thiết bị. Trên thực tế, mặc dù Movimar là thiết bị mang lại rất nhiều ý nghĩa trong công tác quản lý, điều hành cho cơ quan chức năng, tuy nhiên, lợi ích trực tiếp mang lại cho ngư dân hiện nay lại chưa nhiều... Hiện chi cục đang phối hợp với Đài duyên hải miền Trung tổ chức thu hồi thiết bị Movimar đã được lắp đặt trên các tàu cá có chiều dài nhỏ hơn 24m và lắp đặt các thiết bị đã được thu hồi cho các tàu cá có chiều dài 24m trở lên.

Để hệ thống Movimar phát huy hiệu quả hơn nữa, trong thời gian tới, các ngành có liên quan của tỉnh tiếp tục phối hợp với các địa phương và đơn vị cung cấp thiết bị tiến hành rà soát, thu hồi và bảo dưỡng trang thiết bị Movimar đã được lắp đặt trên các tàu cá. Các địa phương tập trung tuyên truyền cho ngư dân về lợi ích lắp đặt có hiệu quả và không tắt máy trong hành trình khai thác hải sản trên biển.