Chủ động thực hiện cơ cấu tàu thuyền trong khai thác hải sản

Ngư dân xã Hoằng Trường (Hoằng Hóa) đóng tàu cá công suất lớn vươn khơi. Ảnh: Lê Hợi

Cùng với những chính sách hỗ trợ của Trung ương, tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ ngư dân đóng tàu công suất lớn, mua sắm ngư lưới cụ, trang thiết bị hiện đại, từng bước chuyển đổi cơ cấu tàu thuyền, nâng cao năng lực khai thác xa bờ.

Trong thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành có liên quan của tỉnh triển khai xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các cơ chế hỗ trợ, khuyến khích phát triển nghề khai thác hải sản xa bờ; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ nghề khai thác hải sản. Đồng thời, tổ chức sản xuất khai thác hải sản trên biển theo mô hình tổ, đội đoàn kết và hướng dẫn sản xuất, bảo đảm an toàn cho người và tàu cá... Khuyến khích ngư dân tích cực đầu tư đóng mới, cải hoán tàu cá, nâng cao năng lực sản xuất, từ đó đội tàu cá của tỉnh tiếp tục phát triển nhanh hơn. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ chi phí nhiên liệu chuyến biển, hỗ trợ mua bảo hiểm thân tàu, tai nạn thuyền viên. Ngoài ra, còn hỗ trợ hầm bảo quản sản phẩm bằng vật liệu PU, khay bảo quản sản phẩm, chuyển đổi nghề, ứng dụng các trang thiết bị trong khai thác và hỗ trợ cho ngư dân không may gặp tai nạn trên biển. Nhờ đó, ngư dân có điều kiện yên tâm bám biển khai thác hải sản dài ngày. Hiện toàn tỉnh có 6.790 tàu cá đã đăng ký, với tổng công suất 631.750CV, trong đó cơ cấu đội tàu theo nghề khai thác phân bố, như: Lưới kéo 750 chiếc, chiếm 11,05%; lưới vây 127 chiếc, chiếm 1,87%; lưới rê 2.266 chiếc, chiếm 33,37%; nghề câu 691 chiếc, chiếm 10,17%; các nghề mành chụp, te, lồng bẫy... 2.801 chiếc, chiếm 41,26% và dịch vụ hậu cần 155 chiếc, chiếm 2,28%. Qua cơ cấu nghề khai thác hải sản của tỉnh cho thấy các nghề mành chụp, te, lồng bẫy... khai thác hải sản gần bờ vẫn còn chiếm tỷ lệ cao. Khai thác ven bờ với tàu công suất nhỏ, công nghệ và phương pháp khai thác lạc hậu, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm... Thậm chí, không ít ngư dân sử dụng những phương pháp đánh bắt mang tính hủy diệt nguồn lợi như xung điện, chất nổ... đã làm suy giảm nguồn lợi thủy sản ven biển và nguy hại tới môi trường sống của các loài hải sản. Theo cơ cấu và năng lực tàu thuyền những năm tới, khai thác xa bờ tăng từ 58,3% lên 85% năm 2020 và hơn 90% năm 2025; khai thác gần bờ giảm từ 41,26% xuống 13,2% năm 2020 và 8,5% năm 2025. Phát triển nghề khai thác có hiệu quả, như: Nghề lưới vây, nghề câu, lưới rê, mành chụp; giảm những nghề khai thác kém hiệu quả, nhất là những nghề gây xâm hại đến nguồn lợi thủy sản, như: Nghề lưới kéo khai thác ven bờ hoặc sử dụng xung điện, te bẫy, sử dụng chất nổ.

Để thực hiện theo lộ trình về chuyển đổi cơ cấu tàu thuyền và năng lực khai thác, các ngành có liên quan của tỉnh, các địa phương cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm hỗ trợ ngư dân đầu tư nâng công suất tàu, giảm dần tàu có công suất nhỏ, hỗ trợ trong việc ứng dụng công nghệ mới vào khai thác, chuyển đổi nghề cho ngư dân. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động ngư dân đầu tư cải hoán tàu cá để vươn khơi bám biển. Trên lĩnh vực quản lý Nhà nước, hỗ trợ ngư dân thực hiện chuyển sang các hoạt động kinh tế khác như nuôi trồng, kinh doanh, cung ứng dịch vụ hậu cần nghề cá. Tăng cường tổ chức, hướng dẫn, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật và công nghệ cho ngư dân để phát triển sản xuất. Có chính sách ưu đãi, hỗ trợ về vốn, các quy định pháp lý, hoàn thiện hệ thống quản lý ngành. Hỗ trợ ngư dân chuyển đổi ngành nghề, cần khuyến khích ngư dân tự nguyện chuyển đổi nghề khai thác ven bờ sang các ngành nghề khác, tổ chức đào tạo, hỗ trợ về vốn vay với lãi suất thấp, đầu ra của sản phẩm, kỹ thuật sản xuất. Chuẩn hóa các đội tàu theo đúng quy định, các trang thiết bị ngư lưới cụ phù hợp. Thường xuyên mở các lớp tập huấn về công tác quản lý nghề cá ven bờ cũng như đánh bắt xa bờ cho các cán bộ quản lý.

Lê Hợi