Hương Quán Giò những ngày cuối năm

Đến ngõ Hàng Hương, phố Quán Giò, phường Trường Thi (TP Thanh Hóa) vào những ngày cuối năm, đây là thời điểm không khí sản xuất hương tưng bừng, nhộn nhịp nhất. Tại ngõ Hàng Hương lúc nào cũng lách cách âm thanh quen thuộc của những chiếc máy se hương. Các khoảng sân tràn ngập sắc màu đỏ, đen, vàng nhạt từ những cây hương thành phẩm. Những người thợ chăm chỉ, không quản ngày đêm hối hả, người nấu nhựa, trộn bột, se hương chuẩn bị hàng phục vụ Tết Nguyên đán Kỷ Hợi sắp tới.

Sản xuất hương tại phố Quán Giò.

Vào dịp tết, nhu cầu sử dụng hương tăng cao nên cường độ lao động ở làng nghề này thêm khẩn trương, hối hả. Là hộ kiên trì theo đuổi phương thức sản xuất thủ công truyền thống, gia đình bà Nguyễn Thị Hợi (60 tuổi), có hơn 40 năm kinh nghiệm làm hương ở Quán Giò, cho biết: Vào dịp cuối năm, lượng hàng bán ra nhiều gấp 5, 6 lần so với thời điểm thông thường trong năm, nên các hộ làm hương đều ra sức làm ngày, làm đêm cho kịp đơn hàng. Tháng giáp tết, nhất là từ đầu tháng chạp trở đi, lượng hương bán ra nhiều hơn hẳn các tháng trong năm. Một que hương tưởng chừng đơn giản, nhưng để tạo nên được thương hiệu, đặc trưng riêng khi đốt nó lên thì người làm cần phải tinh tế từ khâu chọn nguyên liệu cho tới việc quấn hương. Mỗi cơ sở sản xuất sẽ gia giảm các thành phần hương liệu theo một tỉ lệ thích hợp bằng phương pháp gia truyền. Người làm hương Quán Giò vẫn giữ nguyên phương pháp làm bằng các nguyên liệu truyền thống và luôn có ý thức trong việc giữ gìn thương hiệu truyền thống của mình. Dưới bàn tay tài hoa của người thợ, những que hương làm ra đều tăm tắp. Nén hương làm xong được đem phơi trên giàn, nắng gió sẽ làm hương khô, màu sắc đẹp mà giữ mùi thơm. Trời nắng thì phơi một ngày, trời mát thì hai, ba ngày. Người dân ngõ Hàng Hương, phố Quán Giò sản xuất hương quanh năm, thường thì khách đặt hàng đến đâu làm đến đó. Tuy nhiên, vào những tháng cuối năm, việc làm hương trở nên tất bật, rộn ràng hơn bao giờ hết. Người trộn bột, người xe hương, người phơi phóng, đóng gói ngày đêm mà có khi vẫn không kịp đơn hàng. Không chỉ phục vụ nhu cầu tại địa phương, hương Quán Giò còn được tiêu thụ ở các huyện trong tỉnh và nhiều tỉnh, thành phố trong nước.

Luôn tay xe từng que hương, chị Cao Thị Minh không giấu nổi niềm vui và chia sẻ: Từ khi được công nhận làng nghề, cũng như có tem nhãn cho sản phẩm hương Quán Giò, những người sản xuất như chúng tôi thấy rất tự hào bởi thương hiệu hương Quán Giò ngày càng được khách hàng biết đến nhiều hơn. Hiện nay, hương sản xuất không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ở các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh, mà còn được khách tỉnh ngoài ưa chuộng. Nhiều gia đình phải thuê thêm nhân công để kịp giao hàng cho khách, riêng gia đình chị phải thuê thêm 5 lao động thời vụ với thu nhập từ 5-6 triệu đồng/tháng. Việc sản xuất hương ngày tết tuy vất vả nhưng làm tới đâu tiêu thụ tới đó nên ai cũng phấn khởi.

Để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, UBND phường Trường Thi đã đấu mối với ngân hàng, chỉ đạo các tổ chức hội đoàn thể đứng ra tín chấp với ngân hàng cho hội viên vay vốn đầu tư mở rộng sản xuất; đồng thời, hướng các hộ đăng ký, tiến hành các thủ tục xây dựng nhãn hiệu tập thể, trang bị biển hiệu, tem, nhãn cho các cơ sở sản xuất. Bên cạnh đó, phường đã cho vẽ tranh trên hơn 1.000m tường của ngõ Hàng Hương, thể hiện các quy trình sản xuất hương truyền thống Quán Giò để giúp nhân dân và du khách hiểu những giá trị truyền thống của nghề sản xuất hương. Đây là những tín hiệu đáng mừng trong việc bảo tồn và phát triển sản phẩm truyền thống của địa phương.

Bài và ảnh: Lương Khánh