Quản lý hoạt động khai thác khoáng sản ở huyện Triệu Sơn

Huyện Triệu Sơn có nguồn tài nguyên khoáng sản (TNKS) đa dạng về chủng loại, gồm quặng crommite, đất sét tại xã Tân Ninh, Thái Hòa, Vân Sơn; đá làm vật liệu xây dựng tại Đồng Thắng, Triệu Thành; đất làm vật liệu san lấp mặt bằng và sản xuất gạch, ngói tại xã Thọ Tiến, Hợp Thắng, Dân Lực; đất đồi làm phụ gia xi măng tại Minh Sơn, Hợp Tiến...

Hoạt động khai thác đất tại xã Hợp Thắng của Công ty TNHH Đầu tư xây dựng – xuất nhập khẩu thương mại Việt Lào.

Với trữ lượng TNKS phong phú, bên cạnh chú trọng kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn, huyện Triệu Sơn tăng cường các giải pháp quản lý, bảo vệ đối với khoáng sản chưa khai thác.

Tính đến tháng 9-2018, trên địa bàn huyện có 21 dự án khoáng sản được cấp có thẩm quyền cấp phép thăm dò, phê duyệt trữ lượng khoáng sản và cấp phép khai thác. Trong đó, có 5 dự án đã dừng hoạt động, 12 dự án đang có hoạt động khai thác, 4 dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt trữ lượng khoáng sản thăm dò và đang hoàn thiện hồ sơ cấp phép khai thác. Có 4 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác, chế biến quặng crommite; 3 doanh nghiệp khai thác, chế biến đá; 9 doanh nghiệp khai thác đất. Để quản lý hoạt động khai thác TNKS trên địa bàn, UBND huyện Triệu Sơn đã có Quyết định số 1071/QĐ-UBND ban hành phương án quản lý, bảo vệ TNKS chưa khai thác trên địa bàn huyện, phân công trách nhiệm cụ thể đối với các phòng, ngành chuyên môn, UBND các xã, thị trấn. Giải pháp mà huyện đưa ra đó là thường xuyên cập nhật, triển khai đầy đủ các văn bản pháp luật về lĩnh vực tài nguyên TNKS cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn huyện. Nâng cao vai trò trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu các xã, thị trấn. Cụ thể, UBND các xã có trách nhiệm tổ chức bảo vệ TNKS chưa khai thác trên địa bàn; phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời hoạt động khai thác TNKS trái phép; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội tại các khu vực có khoáng sản. Vận động nhân dân ký cam kết không tham gia khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép. UBND các xã, thị trấn lập đường dây nóng và công khai số điện thoại để nhân dân biết, tố giác kịp thời các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Đồng thời, gắn trách nhiệm của người đứng đầu trong việc quản lý, bảo vệ TNKS chưa khai thác thuộc địa bàn quản lý. Đoàn kiểm tra liên ngành của huyện về quản lý, bảo vệ khoáng sản tăng cường kiểm tra các hoạt động khai thác trên địa bàn, tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Năm 2017, huyện đã tiến hành 6 đợt kiểm tra đột xuất, xử phạt vi phạm hành chính 77 triệu đồng. 9 tháng năm 2018, huyện đã tổ chức kiểm tra đột xuất 4 trường hợp, trong đó xử lý 1 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 2 triệu đồng; đình chỉ công tác đối với chủ tịch UBND 2 xã do để xảy ra tình trạng khai thác đất trái phép mà không ngăn chặn, xử lý kịp thời.

Mặc dù có sự chỉ đạo quyết liệt từ phía chính quyền huyện Triệu Sơn, tuy nhiên với sự tinh vi và phức tạp, lĩnh vực khai thác TNKS còn nhiều vi phạm chưa được xử lý dứt điểm. Đơn cử như một số đơn vị hoạt động khai thác đất làm vật liệu san lấp vẫn chưa thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật, khai thác không đúng vị trí mỏ được cấp phép. Tình trạng khai thác đất trái phép làm vật liệu san lấp mặt bằng, nhất là tại các hộ gia đình, cá nhân còn diễn ra ở nhiều địa phương dưới các hình thức như hạ thấp độ cao vườn, cải tạo ruộng canh tác để vận chuyển đất đi nơi khác. Một số tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản chỉ quan tâm đến lợi ích kinh tế mà không chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, đất đai, làm thất thoát, lãng phí tài nguyên thiên nhiên...

Trước thực trạng trên, ông Lê Phú Quốc, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Sơn cho biết: Từ đầu năm 2018 đến nay, phòng đã tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường công tác quản lý, bảo vệ TNKS cũng như kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật trong hoạt động khai thác TNKS. Tháng 3-2018, UBND huyện đã tổ chức cho các doanh nghiệp có mỏ đất ký cam kết không vi phạm pháp luật trong hoạt động khoáng sản. Đối với các xã, thị trấn trên địa bàn, đơn vị nào để xảy ra vi phạm thì tập thể UBND xã và người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bị xem xét hình thức xử lý theo quy định. Do đó, các vụ việc vi phạm trong 9 tháng năm 2018 đã được hạn chế và giảm đáng kể so với cùng kỳ. Thời gian tới, phòng sẽ tiếp tục tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các giải pháp trong phương án quản lý, bảo vệ TNKS chưa khai thác trên địa bàn huyện cũng như chú trọng kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp, đưa hoạt động khai thác khoáng sản đi vào nền nếp; báo cáo đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh xem xét dừng hoạt động hoặc tước giấy phép khai thác đối với các đơn vị có vi phạm theo quy định của pháp luật.