Hành vi tham nhũng, lãng phí - nhìn từ những vụ án

Hành vi tham nhũng, lãng phí là “tệ nạn” gây bức xúc, nhức nhối trong dư luận, Nhân dân. Nó liên quan đến đạo đức công vụ của công chức, viên chức. Đáng chú ý, trong số các vụ án tham nhũng, lãng phí thì không có vùng cấm và đều bị xử lý thích đáng.

Một phiên tòa xét xử các đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ.

Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa vừa đưa ra xét xử sơ thẩm đối với các bị cáo nguyên cán bộ Ban Giải phóng mặt bằng và Tái định cư TP Thanh Hóa về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Theo bản cáo trạng, lợi dụng việc được giao nhiệm vụ chủ trì và trực tiếp thực hiện công tác kiểm kê, giải phóng mặt bằng đối với diện tích đất bị thu hồi tại phố Lễ Môn và phố Vạn Sơn, phường Đông Hải, TP Thanh Hóa để phục vụ đầu tư, xây dựng dự án số 2 khu đô thị Đông Hải, Nguyễn Văn Đức và Dương Văn Trung là cán bộ thuộc Ban Giải phóng mặt bằng và Tái định cư TP Thanh Hóa trao đổi, hướng dẫn và thỏa thuận với các hộ dân thuộc diện bị thu hồi đất đã được lập biên bản kiểm kê để sửa chữa, ghi nhận hoa màu là lúa và rau ngổ. Sau đó, các đối tượng tẩy xóa 38 biên bản kiểm kê thực tế hoa màu từ lúa thành hoa ly củ để tăng tiền chênh lệch đền bù đất, gây thiệt hại cho Nhà nước trên 1,6 tỷ đồng.

Tại phiên tòa, Nguyễn Văn Đức và Dương Văn Trung đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như trong cáo trạng viện kiểm sát truy tố. Trong lời nói sau cùng, Nguyễn Văn Đức và Dương Văn Trung thể hiện sự ăn năn, hối hận và mong được xét xử khoan hồng để được sớm trở về tái hòa nhập với cộng đồng, đoàn tụ với gia đình. Căn cứ cáo trạng và tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, hội đồng xét xử đã tuyên phạt Nguyễn Văn Đức 5 năm 6 tháng tù; Dương Văn Trung 5 năm tù.

Cuối tháng 11-2020, Tòa án Nhân dân tỉnh mở phiên tòa sơ thẩm đối với 5 bị cáo, gồm: Vi Du Lịch, nguyên Trưởng Khoa Nam 1; Phan Văn Giỏi, nguyên Trưởng Khoa Nam 2; Đinh Thị Thu Hồng, nguyên Trưởng Khoa Nữ; Phạm Thị Nhung và Phạm Thị Phương, đều nguyên là điều dưỡng viên Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa, về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ. Phiên tòa bắt đầu, cáo trạng được đọc lên, ai nấy đều lắng nghe một cách chăm chú. Theo cáo trạng, trong giai đoạn 2017-2019, lợi dụng chức vụ là trưởng các khoa của Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa, Vi Du Lịch, Phan Văn Giỏi và Đinh Thị Thu Hồng đã cấu kết với các điều dưỡng, nhân viên của các khoa thu gom thuốc điều trị thừa hoặc thuốc bệnh nhân không uống, điều chỉnh y lệnh sinh ra thừa thuốc nhưng không làm thủ tục trả lại cho bệnh viện, mà đã câu kết với các điều dưỡng, nhân viên trong khoa đem ra ngoài bán lấy tiền chia nhau. Đối với bị cáo Phạm Thị Nhung và Phạm Thị Phương, là các điều dưỡng viên đã có hành vi trực tiếp đưa thuốc ra ngoài bán, sau đó mang tiền bán thuốc được về chia cho những người cùng cấu kết với mình. Cơ quan chức năng xác định tổng số tiền các bị cáo gây thất thoát cho Nhà nước trong thời gian từ 2017-2019 là hơn 1,6 tỷ đồng.

Tại phiên tòa, tất cả các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội. Bị cáo Vi Du Lịch lý giải nguyên nhân gom thuốc bán trái quy định là do thấy thu nhập của cán bộ, nhân viên trong khoa thấp, có những người chỉ có mức lương từ 2,8 - 3 triệu đồng/tháng, nên đồng ý cho những người trong khoa thu gom thuốc để bán, nhằm tăng thêm thu nhập.

“Bị cáo không nghĩ rằng mức độ lại nghiêm trọng như vậy. Quá trình gom thuốc đem bán không báo cáo cho ban giám đốc, không chia tiền cho lãnh đạo bệnh viện, cũng không có ai chỉ đạo, mà do bị cáo và các nhân viên trong khoa thực hiện”, bị cáo Lịch khai trước tòa. Trong khi đó, bị cáo Đinh Thị Thu Hồng (nguyên Trưởng Khoa Nữ, Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa) lại cho rằng, do quy trình, thủ tục trả lại thuốc thừa rất rườm rà, nhiều thủ tục, nên không trả lại thuốc cho bệnh viện mà đem ra ngoài bán.

Sau khi xem xét các tình tiết tăng nặng giảm nhẹ, hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Vi Du Lịch 15 tháng tù, Phan Văn Giỏi 6 tháng tù, Đinh Thị Thu Hồng 9 tháng tù, Phạm Thị Phương 4 tháng tù, Phạm Thị Nhung 4 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo.

Phiên tòa kết thúc, với những bản án khác nhau là bài học cảnh tỉnh cho một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên có những biểu hiện lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, được đông đảo dư luận đánh giá là rất thích đáng. Nhiều trong số đó là những giọt nước mắt hối hận muộn màng, sự ăn năn, bởi chính những việc làm của mình đã khiến bản thân hoặc người thân của mình phải đau khổ, vướng vào vòng lao lý. Để không còn những giọt nước mắt hối hận, ăn năn của các đối tượng sau những phiên tòa; đồng thời để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng tham nhũng, lãng phí, thiết nghĩ các cấp, các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong đấu tranh, phòng chống hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực thi nhiệm vụ, chức trách, quyền hạn của cán bộ, đảng viên. Các cơ quan, đơn vị cần thực hiện nghiêm túc quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; các quy định về kiểm soát quyền lực, trách nhiệm người đứng đầu khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm giải trình, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch. Song song với đó, cần thực hiện tốt cơ chế kiểm soát, giám sát và phản biện từ trên xuống, từ dưới lên, từ bên ngoài (của Nhân dân, các tổ chức xã hội,...) và từ trong nội bộ cơ quan, tổ chức, làm cho cán bộ, đảng viên “không thể” và “không dám” lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn hoặc cố ý làm trái trong khi thi hành công vụ. Kịp thời xử lý đối với cán bộ, đảng viên có những biểu hiện, hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ...

Bài và ảnh: Quốc Hương