Huyện Lang Chánh nâng cao chất lượng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở

Múa sạp – hoạt động văn hóa gắn kết cộng đồng của người dân xã Trí Nang.

Trong những năm qua, công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn huyện Lang Chánh có nhiều chuyển biến tích cực.

Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tuyên truyền cổ động luôn hướng về cơ sở, đặc biệt là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) không ngừng được đẩy mạnh và đạt kết quả khích lệ; hệ thống thiết chế văn hóa được quan tâm đầu tư xây dựng làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng đời sống văn hóa cơ sở.

Là xã thuộc diện đặc biệt khó khăn, nguồn lực hạn chế, song, nhờ huy động hiệu quả sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân cũng như bám sát kế hoạch, hướng dẫn chỉ đạo của cấp trên về việc triển khai thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH, hằng năm, xã Trí Nang đã phát động rộng rãi các phong trào thi đua phát triển kinh tế, xây dựng thiết chế văn hóa, chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương và đạt nhiều kết quả nổi bật. Ông Phạm Văn Đô, Phó Chủ tịch UBND xã Trí Nang cho biết: Xác định được vai trò và tầm quan trọng của phong trào TDĐKXDĐSVH đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, nhiều năm qua, xã Trí Nang đã vận dụng linh hoạt, sáng tạo, lựa chọn những nội dung, chủ đề trọng điểm sát với từng nhiệm vụ, tình hình thực tế của địa phương để triển khai, qua đó, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, toàn dân và mọi nguồn lực xã hội trong thực hiện phong trào. Đối với những tiêu chí của phong trào xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, khu dân cư văn hóa xã đã triển khai tới từng thôn, bản để nhân dân biết và thực hiện. Việc đăng ký, bình xét và đề nghị công nhận gia đình văn hóa cũng được thực hiện công khai, đúng tiêu chuẩn và đạt nhiều kết quả. Qua rà soát thống kê, hết năm 2019, toàn xã có 503/583 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 86,27%; 5/5 thôn đạt khu dân cư văn hóa; 100% đám cưới, đám tang trên địa bàn xã được tổ chức lành mạnh, tiết kiệm, phù hợp thuần phong mỹ tục, không có mê tín dị đoan. Đặc biệt, việc hoàn thiện các thiết chế văn hóa, công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa được các tầng lớp nhân dân ủng hộ, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

Không riêng xã Trí Nang, hiện công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở 10 xã, thị trấn, các cơ quan, đơn vị trong toàn huyện Lang Chánh đang từng bước được nâng cao. Ngoài bài trừ các hủ tục lạc hậu trong việc cưới, việc tang, ngành chức năng của huyện còn tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân phát huy bản sắc văn hóa địa phương thông qua các lễ hội, trò chơi, như: Lễ hội chùa Mèo, bóng chuyền, bóng đá, kéo co, bắn nỏ...; xây dựng, hình thành các đội văn nghệ, câu lạc bộ phòng, chống bạo lực gia đình tại các cụm thôn, bản; xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa cũng được đẩy mạnh. Đến nay, toàn huyện đã có 45/56 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hoá theo Thông tư số 08/2014/TT-BVHTTDL, đạt 80,3%. Trong đó, số đơn vị được công nhận danh hiệu đơn vị văn hoá cấp tỉnh 25/56, đạt 44,6%; có 63/78 thôn, làng, bản, khu phố được công nhận đạt chuẩn văn hoá theo Thông tư số 12/2011/TT-BVHTTDL, đạt 80,7%. Hết năm 2019, toàn huyện có 8.019/11.584 hộ gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 70%, trong đó, số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hoá là 4.461/8.019, đạt 55%... Cùng với việc khai trương xây dựng đơn vị văn hóa, phong trào xây dựng các thiết chế văn hóa ở thôn, bản, thiết chế văn hóa xã, khu dân cư... cũng được quan tâm, xây dựng nhằm nâng cao dân trí và sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân. Hiện, toàn huyện đã xây dựng hoàn chỉnh đưa vào sử dụng 70/78 nhà văn hoá thôn, bản, làng, khu phố, đạt 89,7%. Hoạt động văn nghệ quần chúng được các cơ quan, đơn vị duy trì và phát huy hiệu quả. Những nét đẹp của gia đình, dòng họ, truyền thống tốt đẹp của các dân tộc được khơi dậy và phát huy, nhiều làng văn hóa đã vận động nhân dân đầu tư xây dựng được cổng chào; một số ngành nghề truyền thống và lễ hội có nguy cơ mai một như: Thêu dệt thổ cẩm, lễ hội Chá Mùn, múa Pồn Pôông, ném còn, khặp xường giao duyên... dần được khôi phục.

Đời sống văn hóa được nâng lên đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần ổn định an ninh, chính trị địa phương. Đặc biệt, công tác lãnh đạo, triển khai thực hiện xây dựng gia đình văn hóa, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa đã góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển văn hóa, làm cho văn hóa thấm sâu vào mọi hoạt động xã hội, từng bước xây dựng nếp sống văn minh và môi trường văn hóa tinh thần lành mạnh. Qua đó, góp phần giữ gìn và phát huy giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho các tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Bà Hà Thị Cần, thôn Quên, xã Đồng Lương, cho hay: “Trước đây, trên địa bàn xã có nhiều trường hợp tảo hôn, sinh con thứ 3, các phong tục như đám hiếu, đám hỷ thường được tổ chức kéo dài, thủ tục rườm rà, ảnh hưởng đến tiềm lực kinh tế của nhiều hộ dân. Hiện nay, tình trạng tảo hôn đã không còn, số người sinh con thứ 3 cũng hạn chế đáng kể, việc cưới, việc tang được thực hiện theo quy định, hương ước, quy ước của làng, bản, song, vẫn giữ được thuần phong mỹ tục”.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Lang Chánh, chất lượng hoạt động văn hóa, văn nghệ chưa phong phú về nội dung, thể loại; trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động còn nghèo nàn, việc bảo tồn và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống chậm... Từ những hạn chế này, đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền huyện Lang Chánh cần tiếp tục nỗ lực hơn nữa, thực hiện đồng bộ các giải pháp đưa hoạt động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở trên địa bàn huyện phát triển bền vững, góp phần, phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống, không ngừng nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Phong Sắc