Nông dân lo lắng vì giá ớt xuống thấp

Với lợi thế là thời gian thu hoạch dài, lưu gốc, năng suất đạt tương đối cao, nhất là diện tích được chuyển đổi trồng trên đất hai lúa, vì vậy những năm gần đây, nhiều địa phương đã lựa chọn cây ớt đưa vào canh tác, nhất là trong vụ đông.

Nông dân xã Định Tân (Yên Định) thu hoạch ớt.

Theo đó, diện tích sản xuất ớt trên địa bàn tỉnh không ngừng tăng lên. Vụ đông 2016-2017, diện tích ớt toàn tỉnh đạt 1.848 ha, đến vụ đông 2017-2018, diện tích ớt tăng lên 2.171 ha và vụ đông năm nay đạt khoảng 2.300 ha. Thời điểm này, bà con nông dân đang tiến hành thu hoạch ớt vụ đông với năng suất bình quân đạt từ 17 đến 18 tấn/ha, cá biệt có nơi đạt tới 27 đến 30 tấn/ha. Tuy nhiên, mới đầu vụ thu hoạch, song các HTX và thương lái đang thu mua ớt với giá thấp, khiến nhiều nông dân lo lắng.

Trên cánh đồng trồng ớt tập trung tại xã Định Tân (Yên Định), nhiều diện tích đang cho thu hoạch, cây nào cũng trĩu quả, song người dân lại không mấy vui mừng vì giá ớt xuống thấp, hiệu quả kinh tế không cao. Chị Trịnh Thị Xoan, nông dân xã Định Tân, cho biết: Cây ớt trên địa bàn xã đã bắt đầu cho thu hoạch từ khoảng 10 ngày nay, năng suất trung bình đạt 9 tạ đến 1 tấn/sào. Tuy nhiên, từ đầu vụ đến nay, các HTX và thương lái chỉ thu mua ớt với giá dao động từ 8.000 đến 10.000 đồng/kg, thời điểm cao nhất 12.000 đồng/kg; giá này chỉ bằng 1/2 so với cùng kỳ năm 2017. Riêng gia đình chị, vụ đông năm nay trồng 14 sào ớt, tổng chi phí đầu tư khoảng 70 triệu đồng, song từ đầu vụ đến nay, gia đình chị mới bán được hơn 20 triệu đồng.

Trao đổi thêm với một số hộ dân trồng ớt tại xã Định Tân, chúng tôi được biết, đầu tư ban đầu cho 1 ha trồng ớt hết khoảng 100 triệu đồng, chưa tính công trồng, chăm sóc và thu hái. Vì thế, nếu giá ớt không đạt trên mức 10.000 đồng/kg thì người nông dân gần như không có lãi.

Trao đổi với ông Trần Văn Thông, Chủ tịch Hội nông dân xã Định Tân (Yên Định) về tình hình sản xuất và giá ớt trên địa bàn xã, chúng tôi được biết: Xã Định Tân có 22 ha trồng ớt xuất khẩu, năng suất dự kiến đạt khoảng 20 tấn/ha, toàn bộ diện tích ớt đều được liên kết sản xuất với doanh nghiệp và HTX. Với năng suất này, nếu giá bán ở mức 20.000 đồng/kg như cùng kỳ năm ngoái thì 1 ha đạt doanh thu 340 triệu đồng. Tuy nhiên, từ đầu vụ đến nay, giá ớt chỉ đạt từ 10.000 đồng trở xuống. Điều mà bà con nông dân hiện nay đang lo lắng là, thông thường đầu vụ là thời điểm giá ớt đạt cao, song hiện nay giá ớt chỉ đạt khoảng một nửa so với năm trước, đến thời điểm giữa vụ thì giá có tiếp tục xuống thấp nữa không?!. Một vấn đề đặt ra trong sản xuất ớt hiện nay nữa là, mặc dù toàn bộ diện tích ớt đã được liên kết sản xuất, song hình thức liên kết sản xuất chưa chặt chẽ, chưa có ràng buộc cụ thể về giá, nên giá bán luôn bấp bênh, người trồng ớt không yên tâm mở rộng diện tích sản xuất.

Được biết, vụ đông năm nay, diện tích trồng ớt toàn huyện được mở rộng lên hơn 1.200 ha, tăng hơn 200 ha so với vụ đông 2017. Hầu hết diện tích này đều được liên kết sản xuất, nên đầu ra cơ bản được bảo đảm. Tuy nhiên, thực trạng liên kết sản xuất ớt trên địa bàn tỉnh hiện nay còn thiếu tính chặt chẽ, nhiều diện tích liên kết sản xuất và bao tiêu ớt với HTX chưa có hợp đồng kinh tế mà chỉ dựa trên liên kết thỏa thuận “bằng miệng”, giá dựa trên thị trường, nên tính ràng buộc trong liên kết chưa cao.

Tại xã Thiệu Nguyên (Thiệu Hóa), những ngày này người trồng ớt cũng trong tâm trạng thấp thỏm không chỉ vì giá ớt từ đầu vụ đến nay xuống thấp mà còn bởi lo rằng giá ớt sẽ tiếp tục tụt dốc, như vậy thì nguy cơ người trồng ớt sẽ bị lỗ vốn. Ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Thiệu Nguyên, cho biết: Thực tế, năm nay giá ớt chỉ đạt 8.000 đến 10.000 đồng/kg và nếu giá ớt tiếp tục xuống thấp thì tổng giá trị sản xuất tính đến cuối vụ của diện tích trồng ớt sẽ thấp, ảnh hưởng đến việc mở rộng diện tích sản xuất của những vụ tiếp theo.

Thực tế, nhiều năm nay, diện tích trồng ớt luôn cho thu nhập cao hơn so với các cây trồng khác. Tuy nhiên, do việc liên kết và bao tiêu sản phẩm ớt trên địa bàn tỉnh còn thiếu sự ràng buộc về giá, bị chi phối bởi thị trường, nên giá cả luôn trong tình trạng bấp bênh. Vì vậy, ngành nông nghiệp và chính quyền các địa phương cần có phương án để ổn định thị trường, giá cả, định hướng phát triển cây ớt theo hướng bền vững.