Khơi nguồn nước mát cho mùa vàng bội thu

Đập Bái Thượng chắn ngang dòng sông Chu - bầu nước mát tưới cho gần một nửa đồng ruộng xứ Thanh và phục vụ dân sinh cho khoảng 2 triệu người trong vùng. Công trình được Nhà nước đầu tư sửa chữa, đại tu, nâng cấp hoàn thành năm 2000 đã cung cấp nước phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân tốt hơn. Công ty TNHH MTV Sông Chu (sau đây gọi tắt là CT Sông Chu) hiện quản lý hơn 50 hồ đập, trong đó có đập Bái Thượng; quản lý hơn 200 trạm bơm, gần 2.500 km kênh mương phục vụ sản xuất nông nghiệp. Nhằm bảo đảm an toàn cho công trình phục vụ sản xuất, hàng năm công ty quan tâm đầu tư nạo vét, tu bổ, sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn các công trình.

Cống đầu mối hệ thống Bái Thượng (do Công ty TNHH MTV Sông Chu quản lý, vận hành).

Những ngày cuối tháng 4 vừa qua, trời nắng như đổ lửa, các địa phương, đơn vị đã và đang triển khai thực hiện nhiều biện pháp chống hạn, bảo đảm nguồn nư­ớc mát cho cây trồng vụ chiêm xuân, ngư­ợc lên đầu nguồn đập Bái Thượng, đi qua những cánh đồng lúa đang thời điểm trổ bông, chúng tôi cảm nhận trải qua bao gian khó, bất lợi của thiên tai, CT Sông Chu đã khắc phục khó khăn, chủ động đổi mới công tác quản lý, vận hành, khai thác tốt các công trình thủy lợi phục vụ tưới, tiêu, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp tỉnh nhà phát triển bền vững.

Công ty đã phát động đợt thi đua cao điểm trong toàn hệ thống, trọng tâm là vận hành an toàn hệ thống các công trình thủy lợi, phát huy hiệu quả phục vụ nước tưới, tiêu cho hơn 150.000 ha cây trồng/năm của 16 huyện, TP Thanh Hóa và TP Sầm Sơn. Từ công ty đến các chi nhánh trực thuộc đã xây dựng và triển khai thực hiện phương án tưới và chống hạn đến từng công trình, xứ đồng, các huyện, thành phố trong vùng. Thường xuyên kiểm tra hiện trạng các công trình thủy lợi; xử lý kịp thời các hư­ hỏng, thẩm lậu; đóng kín các cửa cống lấy nư­ớc ở các hồ chứa và có biện pháp tận dụng tối đa các nguồn nước tự nhiên, nư­ớc hồi quy, tăng cường trữ nước trong các hệ thống công trình thủy lợi. Điều hành bổ sung nguồn nước giữa các công trình, hệ thống thủy lợi liên quan... Vào dịp kỷ niệm 44 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4) và Ngày Quốc tế lao động (1-5), nhiều cán bộ, kỹ sư, công nhân CT Sông Chu vẫn phải làm nhiệm vụ thường trực tại đầu mối các hồ đập, trạm bơm, công trình, kênh mương phục vụ sản xuất, dân sinh. Kỹ sư, công nhân công ty đã lặn lội đưa máy bơm dầu đến những vùng cao, vùng cuối kênh tưới, khu ruộng hạn cục bộ bơm nước cứu lúa, hay nối dài đường ống, đắp đập ngăn kênh tiêu nhằm tạo nguồn nước, bơm bổ sung nước kịp thời. Công ty đã thường xuyên phối hợp với Nhà máy Thủy điện Hủa Na (Nghệ An), Nhà máy Thủy điện Cửa Đạt và Nhà máy Thủy điện Dốc Cáy (tại Thường Xuân) có kế hoạch phát điện hợp lý, ưu tiên xả nước xuống hệ thống Bái Thượng, phục vụ yêu cầu sản xuất và dân sinh. Do đã dự báo được tình hình khó khăn về nước tưới vụ chiêm xuân năm 2019, nhất là thời điểm lúa trổ bông cần lượng nước lớn và đầu vụ mùa tới nên các tháng vừa qua, các chi nhánh thủy nông trực thuộc CT Sông Chu đã khắc phục khó khăn, chủ động thực hiện đồng bộ các giải pháp công trình và dẫn nước tưới tiết kiệm, hiệu quả. Biện pháp điều tiết nước t­ưới luân phiên được áp dụng ngay từ đầu vụ và duy trì trong cả vụ cho các tuyến kênh chính, trong đó tập trung cho vùng đang khó khăn về nư­ớc tư­ới. Đối với các xã vùng cao, vùng cuối kênh thuộc các huyện: Quảng X­ương, Nông Cống, Triệu Sơn, Đông Sơn,... công ty đã chỉ đạo các chi nhánh thủy nông chủ động lắp đặt bổ sung các trạm bơm dã chiến, máy bơm dầu, bơm bổ sung n­ước kịp thời; phân công lực lượng thay ca thường trực 24/24 giờ bám sát công trình, địa bàn thông dòng chảy, dẫn nước cho vùng cao, ruộng lúa cuối kênh đang “khát” nước. Hiện nay toàn bộ diện tích lúa vụ chiêm xuân năm 2019 trong hệ thống đủ nước chăm sóc, lúa phát triển tốt, góp phần để cây trồng đạt năng suất, hiệu quả cao.

Điển hình như Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Quảng Xương có nhiệm vụ phục vụ nước tưới và tiêu cho hơn 9.000 ha lúa. Ngoài bất lợi thời tiết nắng nóng kéo dài, lượng nư­ớc trong ruộng bốc hơi nhanh, do đặc điểm Quảng Xư­­ơng là huyện vùng cuối kênh Bắc và kênh B22 của hệ thống Bái Thượng nên khó khăn về nước tư­ới. Thực hiện các biện pháp cấp bách phục vụ đủ nư­­ớc t­ưới cho lúa thời kỳ làm đòng, trổ bông, không để xảy ra tình trạng khô hạn, CT Sông Chu đã ưu tiên điều tiết nguồn nư­­ớc cho vùng cuối kênh huyện Quảng Xư­ơng; đầu tư kinh phí sửa chữa, nạo vét một số kênh tưới, cống, đập nhằm nâng cao năng lực phục vụ sản xuất của các công trình thủy lợi trên địa bàn. Chi nhánh Quảng Xương đã phát động đợt thi đua, huy động 100% cán bộ, kỹ s­ư, công nhân về cơ sở kể cả thứ bảy, chủ nhật phối hợp với chính quyền địa phư­­ơng tập trung đợt cao điểm dẫn nước luân phiên vào đồng ruộng một số xã vùng cuối kênh, vùng cao; nạo vét kênh mư­ơng, vớt rác, dẫn n­ước vào đồng ruộng... Chi nhánh đã bố trí công nhân thay ca thường trực tại âu Mai Chữ (xã Quảng Yên) làm nhiệm vụ điều tiết n­­ước ngọt từ sông Hoàng cho sông Lý (do nguồn nư­­ớc sông Lý xuống thấp) tạo nguồn nư­­ớc cho các trạm bơm ven sông Lý hoạt động. Hiện nay, các trạm bơm tư­­ới và trạm bơm tư­ới, tiêu kết hợp đã và đang vận hành bơm nư­­ớc sông Quảng Châu, sông Hoàng, sông Lý phục vụ sản xuất nông nghiệp. Thời tiết các ngày vừa qua nắng nóng kéo dài, lượng nước bốc hơi lớn nhưng toàn bộ diện tích Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Quảng Xương đảm nhận tưới đã có đủ nước, cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt.

Cùng với triển khai phương án chống hạn, CT Sông Chu đã lập phương án phòng chống lụt bão (PCLB) cho hơn 50 công trình hồ, đập, để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Ban chỉ huy PCLB công ty đã đôn đốc, chỉ đạo các chi nhánh trực thuộc hoàn thành công tác kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, chuẩn bị vật tư, thiết bị dự phòng thay thế khi có sự cố xảy ra và vận hành thử hệ thống công trình, 100% công trình hiện có bảo đảm an toàn, chủ động phục vụ sản xuất trong mùa mưa, bão. Công ty đã tập kết tại các công trình được giao quản lý đủ số l­ượng vật tư dự trữ PCLB như­ rọ thép, đá hộc, cọc tre, bao tải, phao cứu sinh... Ban chỉ huy PCLB các chi nhánh đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng kỹ sư­, công nhân thay ca thường trực tại đầu mối công trình để giải quyết các sự cố công trình và vận hành kịp thời khi có mư­a, bão xảy ra.

Tuy công việc thầm lặng, vất vả trong điều kiện đối mặt với thiên tai khắc nghiệt nhưng mỗi cán bộ, kỹ sư, công nhân CT Sông Chu đều yêu nghề, phấn khởi, gắng sức phục vụ sản xuất, dân sinh như­ dòng sông Chu cần mẫn bồi đắp phù sa, khơi nguồn nư­ớc mát cho những mùa vàng nối tiếp bội thu, góp phần đẩy nhanh tiến trình CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn trên quê hương Thanh Hóa.

Thùy Dương