“Thủ phủ” đào phai hoa kép Quảng Chính những ngày giáp tết

Những ngày giáp tết, người trồng đào phai hoa kép xã Quảng Chính (Quảng Xương) càng trở nên tất bật hơn bởi hoạt động chăm sóc, mua bán, chuyên chở... đào tết. Bạt ngàn một màu phớt hồng của hoa đào khoe sắc, như gọi mùa xuân về với từng khu vườn, từng cánh đồng bát ngát trong xã... Đào cũng là nguồn thu lớn của các hộ dân, để có cái tết đủ đầy hơn, dành nguồn tích lũy trang trải cuộc sống trong nhiều tháng tiếp theo.

Giống đào phai hoa kép xã Quảng Chính có đặc trưng hoa to, sắc thắm được nhiều người yêu thích.

Ngay từ đầu xã Quảng Chính, chúng tôi đã cảm nhận được một không khí tựa lễ hội, khác hẳn sự bình lặng của những tháng khác trong năm. Hàng chục xe tải, xe ô tô con của khách phương xa đậu kín các đường làng trong xã. “Tiếng thơm” của loại đào cổ ở đây đã và đang vang xa, khiến nhiều người ở tận TP Thanh Hóa và nhiều huyện trong tỉnh cũng tìm về các vườn cây hỏi mua, chọn cho gia đình mình những cây ưng ý nhất. Thương lái từ nhiều nơi cũng đến thu gom đào, khiến hoạt động buôn bán giao thương loại cây cảnh này nhộn nhịp chưa từng có so với những năm trước đây.

Thấy có khách lạ, nhiều nông dân từ các ruộng vẫy tay gọi chào xuống thăm đào. Dưới nền trời trắng đục mờ ảo của mưa xuân, cánh đồng thôn Xuân trong xã được phủ bát ngát một màu hoa. Vài giọt sương mai long lanh còn đọng lại, như tô điểm thêm chất “thơ” trên những cánh đào. Khác với đào phai những nơi khác chỉ có 5 cánh, đào phai hoa kép Quảng Chính thường từ 22 đến 28 cánh. Nhiều bông đào cá biệt, được chăm sóc tốt có thể có tới 36 đến 40 cánh. Do cánh xếp thành các lớp dày, nên nhìn từ xa, màu sắc của loại đào cổ này “bắt mắt” hơn nhiều. Nét riêng nữa của đào Quảng Chính là hoa to, cánh dày, lâu tàn.

Tự hào về giống đào quý quê mình, ông Lâm Văn Đô ở thôn Xuân, một chủ ruộng đào, cho biết: “So với đào phai bình thường, thì giống đào hoa kép Quảng Chính có sắc thắm và hoa to hơn nhiều. Một ưu điểm khác khiến người chơi đào tết rất thích là hoa nở lâu, tiếp tục ra các lứa hoa mới đến hết tháng giêng. Có gia đình chặt cành chơi tết, chỉ cần cắm lọ nước mà cành lá vẫn xanh đến khi quả đào to gần bằng ngón chân cái”. Chỉ tay giới thiệu cho chúng tôi một cây đào có dáng sum xuê, người nông dân trồng đào này “bật mí”: Trong vườn đào, thỉnh thoảng có một cây nhiều cành, mọc đều, cành tạo tán rộng nhưng có xu hướng phát triển ngang và xõa xuống. Quê chúng tôi gọi là “đào liễu”, đây mới là những cây đào đẹp nhất.

Được biết, năm nay, gia đình ông Đô có 180 gốc đào cả ở các ruộng lẫn vườn nhà đến kỳ xuất bán. Những ngày này, do đào phân bố ở các cánh đồng khác nhau nên ông phải “chạy sô” liên tục để mời thương lái và khách mua đến xem đào. Với người dân địa phương, giáp Tết Nguyên đán là những ngày vất vả nhất trong năm, nhưng cũng là những ngày vui nhất vì có thu nhập hàng chục, thậm chí cả trăm triệu đồng mỗi ngày. Nhà ít thì trồng vườn nhà, gia đình có nhân lực thì phát triển cả ra cánh đồng, cho thu nhập gấp hàng chục lần canh tác những cây trồng nông nghiệp truyền thống.

Tiếp tục về thôn Phú Lương trong xã, âm thanh của tiếng cuốc, thuổng đào gốc, tiếng hò dô của những người khiêng những cây đào lớn lên xe tải hòa cùng tiếng nói cười tạo nên một không khí lao động vui vẻ. Không “kham” nổi số lượng công việc khổng lồ những ngày này, anh Nguyễn Tiến Sửu, chủ vườn đào lớn nhất nhì trong thôn phải thuê gần chục nhân lực để đào gốc, vận chuyển đào đi các nơi. Vui vẻ trò chuyện với chúng tôi, người chủ vườn trẻ thế hệ 8X, thật thà chia sẻ: Dịp tết này, em xuất 130 gốc đào, cả bán và dịch vụ cho thuê. Tính đến ngày 25 tháng chạp âm lịch, đa phần các gốc đào đã có khách mua. Dự kiến, gia đình sẽ có thu nhập khoảng 400 triệu đồng từ bán đào và 100 triệu đồng từ dịch vụ cho thuê đào tết. Được biết, Nguyễn Tiến Sửu cũng là thanh niên dám nghĩ, dám làm trong xã, luôn tìm tòi để áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào canh tác đào và là một trong những người có công lớn trong khôi phục giống đào cổ quý hiếm này của xã Quảng Chính. Ngoài trồng đào bằng hạt truyền thống như nhiều hộ khác, anh còn triển khai ghép, chiết đào để rút ngắn thời gian sinh trưởng, nâng cao hiệu quả kinh tế. Bên cạnh những gốc đào đang thu hoạch, anh còn hàng chục cây đào uốn dáng bon sai, chờ vụ thu hoạch năm sau để có giá bán cao hơn.

Trên khắp các thôn làng, từng cánh đồng của toàn bộ 4 thôn khác trong xã, hoạt động mua bán đào cũng không kém phần sôi động. Có thể nói, chương trình khôi phục giống đào quý của huyện Quảng Xương và xã Quảng Chính trong những năm qua đã thành công. Thấy hiệu quả kinh tế cao, người dân địa phương đã đồng hành cùng chính quyền, quyết tâm phát triển giống đào quý của quê hương. Những thân ruộng trồng lúa, trồng màu trước kia đã được đánh luống, vun cao gốc để trồng đào thay thế. Ngày càng có nhiều người biết đến giống đào quý này thì thị trường đầu ra càng thêm rộng mở. Nhiều người tự tin, không sợ khủng hoảng thừa, bởi chỉ đất Quảng Chính mới phù hợp với trồng đào này. Đã có người đưa hàng trăm gốc đào lên miền núi trồng thử nghiệm, nhưng ít hoa, sắc không thắm do không hợp thổ nhưỡng. Nhiều gia đình nơi khác trồng gốc sau khi mua chơi tết, nhưng năm sau ra hoa thì hoa bé hơn nhiều khi trồng tại xã Quảng Chính. Đó cũng là lý do, nhiều dân chơi đào phải cất công tìm về tận địa phương để mua được sản phẩm cây cảnh đặc trưng này. Tại vườn đào đang khoe sắc lộng lẫy, anh Phùng Chí Hải, người xã Hải Ninh, huyện Tĩnh Gia, tâm sự: Từ khi tôi biết đến giống đào phai hoa kép Quảng Chính, năm nào gần tết tôi cũng dành thời gian, vượt gần chục cây số đến tận các vườn chọn đào. Bản thân tôi vốn thích màu đào phai phớt hồng, thấy giống đào này rất đẹp.

Nhiều người dân trồng đào ở địa phương đều khẳng định rằng, hiệu quả cây trồng này gấp cả chục lần trồng lúa hay các cây màu khác. Thay vì liên tục phải bán mặt cho đất như những loại cây trồng khác, trồng đào không phải chăm sóc nhiều, chỉ vài lần bón phân, tỉa cành, đến tháng 11 âm thì bận vài tuần ngắt lá để kích thích cây ra nụ. Đây chính là cây trồng phù hợp nhất, đã và đang mang lại sự khá giả, ấm no cho người dân địa phương. Một năm mới đang đến, mang theo sự đủ đầy cho hàng nghìn hộ dân trong xã cũng nhờ cây đào.

Bài và ảnh: Lê Đồng