Hiệu quả sau 12 năm thực hiện Nghị quyết 30a của Chính phủ trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Hoạt động hỗ trợ nhân rộng mô hình giảm nghèo ở các huyện 30a đã giúp nhiều hộ dân thoát nghèo bền vững.

Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững tại các huyện nghèo theo Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, thể hiện tính ưu việt, đã được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh hết sức quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo.

Bên cạnh đó là sự đồng thuận, tham gia tích cực của cấp ủy, chính quyền, các ngành, các địa phương và các tầng lớp Nhân dân. Sau 12 năm triển khai, đi vào cuộc sống đã mang lại hiệu quả rõ rệt, làm thay đổi đáng kể cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội và đời sống người dân ở các xã nghèo, huyện nghèo.

Xác định đây chính là cơ hội giúp các huyện nghèo vươn lên thoát khỏi tình trạng kém phát triển, cải thiện đời sống của người dân, thu hẹp khoảng cách về điều kiện sống với các địa phương khác trong tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện Chương trình 30a, xây dựng đề án giảm nghèo nhanh và bền vững và phân công cho các sở, ngành theo dõi, giúp đỡ các huyện nghèo; thành lập tổ giúp việc Chương trình 30a. Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nhằm tạo sự lan tỏa, giúp người nghèo tiếp cận và nắm bắt các chủ trương, chính sách, dự án hỗ trợ giảm nghèo của Nhà nước để thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững.

Trên cơ sở tổng nguồn vốn ngân sách Nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho các xã, thôn, bản và huyện thuộc Chương trình 30a là 5.334 tỷ đồng, trong giai đoạn 2008-2020, tỉnh ta đã đầu tư xây dựng 138 dự án, trong đó có 90 dự án thuộc lĩnh vực giao thông, 34 dự án thuộc lĩnh vực thủy lợi, 4 dự án thuộc lĩnh vực điện, 9 dự án thuộc lĩnh vực giáo dục, đào tạo và giáo dục nghề nghiệp, 1 dự án thuộc lĩnh vực y tế. Đến nay đã hoàn thành 114 dự án và 24 dự án đang triển khai thực hiện; nâng cấp, xây dựng mới khoảng trên 330 km đường giao thông nông thôn; tăng năng lực tưới cho khoảng 994 ha đất nông nghiệp; đầu tư cơ sở vật chất cho 7 trung tâm dạy nghề cấp huyện và 2 trường học, góp phần quan trọng trong việc cải thiện cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn các huyện nghèo. Với nguồn kinh phí gần 32 tỷ đồng chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập đã tạo điều kiện cho 7 huyện nghèo và 102 xã thực hiện việc lồng ghép quy hoạch nông thôn mới với quy hoạch sản xuất nông – lâm - ngư nghiệp.

Về hoạt động hỗ trợ nhân rộng mô hình giảm nghèo, từ năm 2017 đến năm 2020, đã hỗ trợ các địa phương triển khai thực hiện 81 mô hình với 2.986 hộ tham gia, trong đó có 2.204 hộ nghèo, 711 hộ cận nghèo, 77 hộ mới thoát nghèo; 371 hộ có chủ hộ là nữ, 2.069 hộ là người dân tộc thiểu số. Các mô hình tập trung chủ yếu vào nuôi gia súc như trâu, bò, dê, lợn nái; gia cầm như gà, vịt. Có 3.010 người tham gia dự án được tập huấn về kinh nghiệm phát triển sản xuất, cập nhật những kiến thức mới về khoa học - kỹ thuật; kinh nghiệm phòng, chữa bệnh, chăm sóc vật nuôi, cây trồng...

Bên cạnh đó, các chính sách về giáo dục, dạy nghề, nâng cao dân trí được triển khai thực hiện đã góp phần hiệu quả vào việc an sinh xã hội. Riêng đào tạo nghề, đã tổ chức đào tạo nghề cho trên 100.000 lao động, đưa tỷ lệ lao động qua đào tạo của 7 huyện nghèo đạt 47,3%, tăng 35,47% so với đầu năm 2009, dự kiến đến hết năm 2020 đạt 50%; tư vấn, giới thiệu việc làm cho 155.000 lượt lao động. Có 9.103 lao động tại các huyện nghèo tham gia xuất khẩu lao động. Cơ cấu lao động chuyển dịch theo hướng tích cực, trình độ, tay nghề, chất lượng và nhận thức của người lao động tại các huyện nghèo từng bước được nâng cao, cơ bản đáp ứng nhu cầu việc làm cả trong và ngoài nước.

Có thể khẳng định, Nghị quyết 30a được triển khai thực hiện tại các huyện nghèo trên địa bàn tỉnh đã tác động tích cực đến đời sống Nhân dân, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 5,72%/năm, cao gấp 1,75 lần bình quân toàn tỉnh và vượt so với mục tiêu kế hoạch đề ra theo Chương trình 30a, thuộc nhóm các huyện nghèo và tỉnh có tốc độ giảm nghèo nhanh nhất cả nước, tỷ lệ hộ nghèo giảm ngang bằng với bình quân chung cả nước. Thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn các huyện nghèo ước đến năm 2020 đạt 28,429 triệu đồng/người, gấp 4,17 lần so với năm 2010. Sản xuất từng bước phát triển, vấn đề dạy nghề, giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động, nâng cao thu nhập, đời sống của hộ nghèo, hộ cận nghèo được cải thiện rõ rệt. Nhận thức của người dân, đặc biệt là hộ nghèo ngày càng được nâng cao. Cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống ở các huyện nghèo, xã nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được tăng cường. An ninh - quốc phòng được giữ vững. Các chính sách về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường, tiếp cận thông tin và truyền thông được các cấp, các ngành triển khai có hiệu quả, tạo điều kiện cho người dân, hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản ngày càng tốt hơn. Đến nay, đã có huyện Như Xuân thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn theo Nghị quyết 30a. Nếu như năm 2016, toàn tỉnh có 100 xã nghèo có tỷ lệ hộ nghèo từ 30% trở lên thì đến nay chỉ còn 7 xã, dự kiến đến cuối năm 2020 không còn xã có tỷ lệ hộ nghèo cao từ 30% trở lên. Có 5 xã thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 1747/QĐ-TTg ngày 4-12-2019 của Thủ tướng Chính phủ và 55 thôn/bản đặc biệt khó khăn hoàn thành Chương trình 135 theo Quyết định 958/QĐ-UBDT ngày 13-12-2019 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; 26 xã (18 xã vùng 30a và 8 xã vùng 135) cùng nhiều thôn, bản được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Mai Phương