Bảo đảm hiệu quả công tác đăng ký và quản lý hộ tịch

Công tác đăng ký và quản lý hộ tịch là nhiệm vụ quan trọng, liên quan trực tiếp đến các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Những năm qua, các cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng trong tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo triển khai, thực hiện các văn bản, quy định pháp luật liên quan đến công tác hộ tịch, góp phần bảo đảm tốt hơn các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Người dân đến bộ phận một cửa xã Nga Thành (Nga Sơn) làm thủ tục đăng ký hộ tịch.

Ngày 5-10-2019 là một trong những sự kiện đáng nhớ nhất trong cuộc đời ông Hơn Văn Súa, 66 tuổi, quê ở bản Khằm Nàng, cụm Nằm Ngà, huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn (Lào) hiện đang cư trú và sinh sống ở bản Mùa Xuân, xã Xuân Thủy (Quan Sơn). Sau mấy chục năm chờ đợi, cuối cùng ông cũng được nhập quốc tịch Việt Nam. “Tôi vô cùng phấn khởi vì từ nay tôi đã có giấy tờ tùy thân của nước Việt Nam cấp để mang bên mình; được hưởng các chính sách hỗ trợ và bảo đảm các quyền lợi hợp pháp như con, cháu sẽ có giấy khai sinh, được làm hộ khẩu, chứng minh nhân dân... Cảm ơn Nhà nước Việt Nam nhiều lắm” - ông Súa vui vẻ cho biết.

Cùng chung niềm vui như ông Súa, chị Lý Pa Dế, quê ở bản Pưng, Huổi Hiền, Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn (Lào), cho biết: Lấy chồng về xã Nhi Sơn (Mường Lát) đã được 8 năm rồi nhưng đến nay vợ chồng vẫn chưa có giấy đăng ký kết hôn, các con cũng chưa được làm giấy khai sinh vì tôi vẫn mang quốc tịch Lào. Nay Đảng, Nhà nước quan tâm cho nhập quốc tịch Việt Nam, chị vui mừng vô cùng vì từ nay được nhập hộ khẩu vào nhà chồng; vợ chồng chị được làm giấy đăng ký kết hôn, con cái được hưởng quyền lợi như các bạn cùng trang lứa.

Đem niềm vui của những công dân Lào vừa nhập quốc tịch Việt Nam trao đổi với ông Lê Ngọc Minh, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, ông cho biết: Mặc dù thời gian qua, các công dân Lào sinh sống, làm ăn luôn tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của Việt Nam; chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đề ra, song việc không có quốc tịch Việt Nam đã dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác quản lý của chính quyền địa phương. Chính vì vậy, việc 59 công dân Lào đang sinh sống tại 2 huyện Mường Lát, Quan Sơn được nhập quốc tịch Việt Nam sẽ góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự xã hội tại các xã khu vực biên giới.

Trong năm 2019, Sở Tư pháp không chỉ tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức lễ công bố, trao Quyết định của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam nhập quốc tịch cho công dân Lào mà còn tổ chức hội nghị triển khai công tác đăng ký hộ tịch, kết hôn cho người Lào di cư hiện đang cư trú tại 2 huyện Mường Lát, Quan Sơn cho cán bộ tư pháp hộ tịch và người có uy tín, già làng, trưởng bản. Hướng dẫn thủ tục đăng ký hộ tịch cho người di cư tự do tại xã Sơn Thủy (Quan Sơn) và 5 xã của huyện Mường Lát nhằm giúp đội ngũ cán bộ tư pháp hộ tịch và người có uy tín nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; các thủ tục pháp lý để hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Nhà nước. Bên cạnh đó, sở đã tổ chức kiểm tra công tác đăng ký, quản lý hộ tịch, chứng thực, thực hiện liên thông việc đăng ký khai sinh, hộ khẩu, cấp thẻ BHYT tại 6 huyện. Xác minh việc đăng ký hộ tịch trường hợp theo yêu cầu của cơ quan hữu quan; đăng ký nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài cho 4 trường hợp. UBND các huyện, thị xã, thành phố đã cấp giấy chứng nhận kết hôn có yếu tố nước ngoài 194 trường hợp; đăng ký khai sinh 71 trường hợp. UBND các xã, phường, thị trấn đăng ký khai sinh 71.204 trường hợp; khai tử 21.097 trường hợp; đăng ký kết hôn 22.091 cặp; nuôi con nuôi 78 trường hợp.

Có được kết quả trên là do sở đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền Luật Hộ tịch, các văn bản hướng dẫn thi hành tới cán bộ, đảng viên và nhân dân; đồng thời tăng cường thực hiện cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký và quản lý hộ tịch. Đến nay, toàn tỉnh có 100% xã, phường, thị trấn triển khai phần mềm hộ tịch điện tử. Qua phần mềm, tất cả dữ liệu về hộ tịch đều được cập nhật vào hệ thống lưu trữ nên cán bộ chuyên môn dễ dàng truy cập, trích xuất dữ liệu, tra cứu thông tin; xác minh, xử lý về nhân thân và tình trạng công dân. Qua đó, góp phần giảm tải công việc cho cán bộ chuyên môn, giải quyết nhanh gọn các thủ tục liên quan đến hộ tịch.

Với việc thực hiện các giải pháp đồng bộ, công tác hộ tịch trên địa bàn tỉnh đã đi vào nền nếp; hộ tịch của cá nhân được đăng ký, cập nhật đầy đủ, kịp thời, chính xác, đảm bảo về trình tự, thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho người yêu cầu đăng ký hộ tịch. Việc lưu trữ, quản lý, sử dụng sổ hộ tịch đảm bảo đầy đủ, đúng quy định, đáp ứng kịp thời yêu cầu cấp trích lục hộ tịch cho công dân khi có yêu cầu, đảm bảo quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch của cá nhân, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và xã hội. Nhận thức của người dân về vai trò, ý nghĩa của công tác đăng ký hộ tịch ngày càng được nâng cao. Tình trạng “sinh không khai, tử không báo” đã giảm rõ rệt, phần lớn người dân tự giác đi đăng ký các sự việc theo đúng thời gian quy định.

Để phát huy hơn nữa hiệu quả thi hành pháp luật về hộ tịch, thời gian tới, Sở Tư pháp tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hộ tịch; tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ, công chức tư pháp – hộ tịch; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hiệu quả cho hoạt động đăng ký và quản lý hộ tịch; thường xuyên tiến hành kiểm tra, thanh tra để phát huy những mặt tích cực, đồng thời khắc phục kịp thời những sai phạm trong công tác đăng ký, quản lý hộ tịch.

Bài và ảnh: Tô Dung