Những kỷ vật thiêng liêng về Bác trên quê hương Thanh Hóa

Đoàn cán bộ, giáo viên và học sinh tỉnh Thanh Hóa báo công với Bác tại Khu Văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (TP Thanh Hóa). Ảnh: Phan Nga

Được trưng bày trang trọng trong tủ kính, 4 bức thư Bác tặng quân dân Thanh Hóa trong những năm tháng chiến tranh ác liệt như lời nhắc nhở các thế hệ người dân xứ Thanh biết trân trọng và luôn nỗ lực cố gắng vì những hy sinh và công lao đóng góp to lớn của thế hệ cha anh đi trước...

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu luôn dành cho Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa tình cảm, sự quan tâm đặc biệt. Người đã về thăm Thanh Hóa 4 lần và nhiều lần gửi thư động viên, thăm hỏi, biểu dương những thành tích của Đảng bộ và Nhân dân Thanh Hóa trong kháng chiến, kiến quốc. Tình cảm của Bác đã trở thành nguồn động viên, cổ vũ quan trọng để cán bộ, Nhân dân tỉnh Thanh nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đến thăm Khu Văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (TP Thanh Hóa) vào thời điểm cả tỉnh đang sôi nổi tổ chức các hoạt động chào mừng kỷ niệm “90 năm truyền thống vẻ vang của Đảng bộ tỉnh”, chúng tôi không khỏi xúc động khi được tận mắt ngắm nhìn những kỷ vật gắn liền với cuộc đời của Bác. Có thể chỉ là chiếc áo kaki bạc màu, đôi dép cao su, những bức thư Bác tặng quân dân Thanh Hóa, những bức ảnh trong những lần Người về thăm và làm việc tại Thanh Hóa... Những kỷ vật của Bác đã toát lên hình ảnh một vị lãnh tụ sống cuộc đời bình dị, gần gũi; tình thương mến bao la Bác dành cho Thanh Hóa và lòng tôn kính, ngưỡng mộ của Nhân dân Thanh Hóa đối với vị lãnh tụ kính yêu.

90 tuổi đời, 73 tuổi Đảng, từng đảm nhiệm nhiều chức vụ trong cấp ủy, chính quyền, 4 lần được gặp Bác Hồ, được Bác tặng Huy hiệu, điều quan trọng nhất giúp ông Lê Hữu Hinh, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vượt qua mọi khó khăn, giữ vững niềm tin vào lý tưởng cách mạng chính là tình cảm và những lời dạy ân cần của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Thành kính thắp nén nhang dâng Bác, bên những kỷ vật của Bác được trưng bày tại Khu Văn hóa tưởng niệm, ông Hinh xúc động cho biết: Cả cuộc đời của Bác sống giản dị, hình ảnh ấy của Bác vẫn sáng mãi với thời gian, không chỉ đi vào thơ ca mà còn in sâu vào tâm trí của mỗi người con đất Việt mỗi khi nhớ về Bác. Tư trang của một vị Chủ tịch nước như Bác Hồ thật đặc biệt, bởi nó quá giản dị. Đôi dép cao su làm từ lốp cũ xe hơi, Bác dùng đến mòn vẹt phải đóng đinh bao lần mà Bác vẫn dùng, đôi tất vá đến hai, ba lần, cổ áo sờn rách đã mấy lượt lộn lại trong ra ngoài...

Còn đây là hình ảnh chiếc máy chữ của Bác. Trong các đồ dùng của Bác, có rất nhiều đồ vật cổ, trong đó có chiếc máy chữ thuộc loại “cao tuổi” nhất. Hồi mặt trận bình dân lên cầm quyền ở Pháp, một số tờ báo của Đảng ta ra công khai ở Hà Nội. Tòa soạn tờ báo tiếng Pháp (Notre Voix – Tiếng nói của chúng ta) thường nhận được những tờ báo đánh máy từ nước ngoài gửi về ký tên P.C.Lin là Nguyễn Ái Quốc, bèn bàn nhau mua một máy chữ gửi sang biếu (năm 1938). Chiếc máy chữ ấy được Bác Hồ luôn mang theo bên mình. Người đã dồn hết tâm lực soạn thảo nhiều văn kiện quan trọng liên quan đến vận mệnh của Tổ quốc và dùng mãi đến cuối đời...

Được đưa vào sử dụng từ tháng 9-2001, Khu Văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình văn hóa có ý nghĩa đặc biệt đối với Nhân dân tỉnh Thanh Hóa. Nơi đây lưu giữ, trưng bày hơn 400 hiện vật, hình ảnh, tư liệu về hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những lần Người về thăm và làm việc tại Thanh Hóa, với 2 chủ đề chính: Bác Hồ với Thanh Hóa và Thanh Hóa làm theo lời Bác. Đến nay, sau 19 năm, trung bình mỗi năm, nơi đây đón tiếp hàng nghìn lượt khách trong nước và quốc tế tới tham quan, dâng hoa, thắp hương tưởng niệm. Đây cũng chính là một trong những địa chỉ sinh hoạt văn hóa, tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho các thế hệ hôm nay và mai sau về lịch sử dân tộc, về thân thế, sự nghiệp vĩ đại của Người đối với đất nước nói chung và tình cảm của Người dành cho Thanh Hóa nói riêng.

Đến với Bảo tàng tỉnh, du khách thập phương đều ấn tượng, ngỡ ngàng với những hiện vật, kỷ vật lịch sử liên quan đến Bác Hồ và những câu chuyện cảm động xung quanh các kỷ vật về Người. Điều đáng trân trọng, trong số những hiện vật, kỷ vật đang được cất giữ, ngoài một số hiện vật, kỷ vật có được nhờ công tác sưu tầm thì còn rất nhiều hiện vật, kỷ vật do các cơ quan, tổ chức và chính người dân trao tặng. Đặc biệt như chiếc sanh đồng mà bà Hà Thị Nú, xã Quang Hiến (huyện Lang Chánh) được Bác Hồ tặng nhân dịp bà Nú vinh dự ra Hà Nội đón Bác và đoàn quân chiến thắng Điện Biên Phủ trở về thủ đô. Sau ngày bà Nú mất, tháng 5-2011, theo nguyện vọng của bà và con cháu trong gia đình, chiếc sanh đồng được tặng lại cho Bảo tàng tỉnh với mong muốn, kỷ vật Bác tặng mãi được lưu giữ. Hay đó là chiếc máy cày DT 24 Bác Hồ tặng cho HTX Yên Trường, huyện Yên Định khi Người về thăm năm 1961. Sau này vì mục đích, ý nghĩa lịch sử, HTX đã bàn giao lại cho Bảo tàng tỉnh. Nay, chiếc máy cày được trưng bày ở ngoài sân có mái che và được bảo dưỡng cẩn thận. Trong cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp của dân tộc ta nhiều cam go, thử thách, quân và dân Thanh Hóa đã lập nhiều chiến công hiển hách, trong đó có Đoàn xe đạp thồ Thanh Hóa. Bác từng nói: “Bây giờ tiếng Việt Nam đến đâu, tiếng Điện Biên Phủ đến đó. Tiếng Điện Biên Phủ đến đâu, đồng bào Thanh Hóa cũng có một phần vinh dự đến đó”. Bác đã tặng Cờ cho Đoàn xe đạp thồ Thanh Hóa mang dòng chữ “Đã ra sức thi đua làm tròn nhiệm vụ Thu - Đông 1953”.

Được trưng bày trang trọng trong tủ kính, 4 bức thư Bác tặng quân dân Thanh Hóa trong những năm tháng chiến tranh ác liệt như lời nhắc nhở các thế hệ người dân xứ Thanh biết trân trọng và luôn nỗ lực cố gắng vì những hy sinh và công lao đóng góp to lớn của thế hệ cha anh đi trước... Bức thư thứ nhất được Người gửi tặng Thanh Hóa vào ngày 30-11-1948. Đây là thư Bác thay mặt Chính phủ khen ngợi đồng bào Thanh Hóa đã sửa đê, hộ đê rất tốt. Bức thứ 2 được Bác gửi vào ngày 12-10-1965, trong thư Người khen đồng bào, bộ đội và cán bộ Thanh Hóa đã chiến đấu dũng cảm bắn rơi 100 máy bay Mỹ. Đồng thời, Bác căn dặn Thanh Hóa hãy phát huy thắng lợi, nêu cao truyền thống anh hùng của quân và dân ta, đoàn kết chặt chẽ, luôn luôn cảnh giác, thi đua chiến đấu giỏi, sản xuất giỏi, cùng đồng bào cả nước quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Bức thư thứ 3 Người gửi khen quân và dân Thanh Hóa đã bắn rơi chiếc máy bay thứ 1.700 và 1.701 của giặc Mỹ vào ngày 6-3-1967. Trong thư ngoài khen ngợi, Bác còn căn dặn Thanh Hóa chớ vì thắng lợi đó mà chủ quan. Bức thư cuối cùng Bác gửi vào ngày 5-7-1967 để khen ngợi Trung đội dân quân gái Hoa Lộc (huyện Hậu Lộc) - đơn vị dân quân gái đầu tiên bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh.

Không chỉ có những hiện vật do Bác tặng cho Nhân dân Thanh Hóa, tại Khu Văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bảo tàng tỉnh còn có một số hiện vật thể hiện tình cảm của người dân Thanh Hóa với Bác Hồ như: Chiếc trống đồng Đông Sơn đúc bằng phương pháp thủ công truyền thống lớn nhất, Bức phù điêu chân dung Bác Hồ, tấm đá chúc thọ Hồ Chủ tịch, tượng bán thân Bác Hồ...

Khu Văn hóa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bảo tàng tỉnh đã trở thành những điểm hẹn đặc biệt của những người con Thanh Hóa vào những dịp trọng đại. Mọi người đến đây để bày tỏ lòng biết ơn, yêu kính Bác, dâng lên Bác những thành tích trong công tác, học tập... quan trọng hơn là được nhìn lại những kỷ vật thiêng liêng gắn liền với tình cảm, kỷ niệm của Bác với quê hương. Tất cả những điều này sẽ là nguồn lực tinh thần vô giá, nhân lên niềm tin, sức mạnh để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thanh Hóa đoàn kết, phấn đấu xây dựng quê hương sớm trở thành “Tỉnh kiểu mẫu” như mong muốn của Bác Hồ kính yêu.

Phan Nga